Ѓобекли Тепе

Ѓобекли Тепе (турски: Göbekli Tepe, Göbeklitepe) — археолошко наоѓалиште што потекнува од докерамискиот неолит А, а веројатно дури и од времето на епипалеолитот, кој се наоѓа на 15 километри североисточно од градот Шанлаурфа и на 2,5 километри од селото Оренџик. Возвишението е во суштина тел, висок 15 м, околу 300 м во пречник, кој се наоѓа на приближно 760 м надморска височина. Тоа е најдревното мегалитско археолошко наоѓалиште во светот.^[1] Неговата старост е најмалку 12.000 години. Датирана е во IX илјадалетие п.н.е. Објектот има кружен облик (концентрични кругови, чиј број достигнува 20) со релјефи од стели во облик на Т што претставуваат различни животни. Комплексот бил покриен со ситен грагор и други фрагменти во VIII илјадалетие п.н.е. Археолошките наоди од Ѓобекли Тепе и Невала Чори ги револуционизираат поимите за раниот неолит во Блискиот Исток.

Ѓобекли Тепе

Girê Mirazan Xirabreşkê
Главното ископувачко подрачје на Ѓобекли Тепе
Место	Покраина Шанлаурфа, Турција
Област	Југоисточна Анадолија
Координати	37°13′23″N 38°55′21″E
Историја
Изграденo	околу 9500 п.н.е.
Напуштено	околу 8000 п.н.е.
Раздобје	докерамиски неолит А докерамиски неолит Б
Белешки за наоѓалиштето
Откриено	1963
Ископување	1995—
Археолози	Клаус Шмит Неџми Карул Ли Клер
Состојба	добро сочувана
Светско наследство на УНЕСКО
Службен назив: Ѓобекли Тепе
Тип:	културно наследство
Критериуми:	(i), (ii), (iv)
Прогласено:	2018 (42-та седница)
Број	1572
Регион:	Западна Азија

Ѓобекли Тепе им е познат на археолозите уште од раните 1960-ти, но никој не го погодил неговото вистинско значење. Местото под ридот требало да биде византиски гробишта. Дури откако еден местен овчар ископал една од колоните во 1994 година и открил релјеф на чудно животно, започнале ископувањата организирани од Германскиот археолошки институт во соработка со музејот Шанлаурфа.^[2] Веднаш по првите ископувања станало јасно дека станува збор за објект што датира од камено време.^[3] Само 5 % од целиот комплекс е ископан. Во 2018 година, Ѓобекли Тепе бил вклучен во списокот на Светското културно наследство на УНЕСКО.^[4] Неговиот истражувач, германскиот археолог Клаус Шмит, претполага дека Ѓобекли Тепе е древна култна градба.^[3] Неговата изградба започнала уште во мезолитот, а неговата употреба продолжила најмалку неколку илјадалетија. По крајот на VIII илјадалетие п.н.е. објектот бил закопан и напуштен.

Поврзано

• Бонџуклу Тарла
• Ѓурџутепе
• Список на најголеми монолити
• Праисториска религија