Андромеда (галаксија)

Андромеда (макед. народно име: Гумно^[11], Месје 31, M31, или NGC 224; во постари текстови „маглина Андромеда“) — џиновска спирална галаксија оддалечена приближно 2,5 милиони светлосни години во соѕвездието Андромеда, што лежи во северната полутопка на небото. Таа е доста слична на нашата галаксија.

Андромеда
Галаксијата Андромеда
Податоци од набљудување (епоха J2000)
Соѕвездие	Андромеда
Ректасцензија	00ч 42м &1000000000000044300000044,3с[1]
Деклинација	+41° 16′ &100000000000000090000009″[1]
Црв. помест.	z = -0,001001 (знакот минус означува сино поместување)[1]
Хелио радијална брзина	−301 ± 1 км/с[2]
Оддалеченост	2,54 ± 0,11 мсг (778 ± 33 кпс)[2][3][4][5][6][б 1]
Привидна величина (V)	3,44[7][8]
Апсолутна величина (V)	−21,5[б 2][4]
Особености
Тип	SA(s)b[1]
Маса	~1×1012[2][9] M☉
Број на ѕвезди	1 билион (1012)[10]
Големина	~100 исг
Привидна големина (V)	190′ × 60′[1]
Други ознаки
M31, NGC 224, UGC 454, PGC 2557, 2C 56 (јадро),[1] LEDA 2557

Првпат е забележана во 905 од арапскиот астроном Абдурахман ел-Суфи, кој ја опишал како „мал облак“. Првиот опис на галаксијата со помош на телескоп е направен од Симон Мариус во 1612 (на него често му се припишува дека ја открил галаксијата).

За Андромеда се сметало дека е најголемата галаксија од Месната Група на галаксии што се состои од Андромеда, Млечниот Пат и галаксијата Триаголник, како и 30 други помали галаксии. Според најновите истражувања засновани на подобрени мерења и податоци, научниците сметаат дека Млечниот Пат содржи повеќе темна материја, и дека можеби е помасивна во групата. Сепак, скорешните опсервации од вселенскиот телескоп Спицер открија дека Андромеда содржи еден билион (10¹²), многу поголем од бројот на ѕвезди во нашата галаксија.

Андромеда се состои од:

• спирални краци - млади ѕвезди кои се наоѓаат на средината на својот еволуционен пат
• јадро - кое се состои од суперџинови и џиновски ѕвезди, т.е. ѕвезди на крајот од својот еволуционен пат.

Галаксијата Андромеда е лесно видлива со голо око во умерено темно небо, иако такво небо постои само во помалите градови и изолираните области што се наоѓаат доволно далеку од големите градови и изворите на светлосно загадување. Всушност Андромеда е единствената галаксија во северната полутопка која е видлива со голо око без некои посебни атмосферски погодности (на јужната полутопка тоа се Малиот Магеланов Облак и Големиот Магеланов Облак). Изгледа доста мала без телескоп бидејќи само средишниот дел е доволно светол да биде видлив.

Народни верувања во Македонија

Во астрономијата е познато дека оваа галаксија е единствената друга галаксија која се гледа со голо око, а е надвор од нашата галаксија Млечен Пат. Галаксијата Андромеда се гледа како мала белузлава маглина со облик на диск, и кај нашиот народ е позната под името „Гумно“.

Поврзано

• Андромеда (митологија)
• Гумно
• Андромеда (соѕвездие)

Белешки

1. просечна (787 ± 18, 770 ± 40, 772 ± 44, 783 ± 25) = ((787 + 770 + 772 + 783) / 4) ± (18² + 40² + 44² + 25²)^0.5 / 2 = 778 ± 33.
2. сина апсолутна величина од -20,89 — боен показател за 0,63 = -21,52