Виолончело

Виолончело^[1][2] или чело^[3][4] — музички инструмент кој спаѓа во групата на гудачки инструменти. Свирачот на виолончелото се викa виолончелист. Виолончелото е многу популарен инструмент кој може да се користи во соло-изведба, во камерната музика и во оркестрите. Исто така многу се користи во поп-музиката. Виолончелото почнало да се употребува од 16 век. По облик исто е како виолината, но големината на кoрпусот му е речиси двојно поголема. Начинот на свирење е исто така поинаков од свирењето на виолина. Виолончелистот го држи виолончелото меѓу нозете, потпрено на колена, а на подот е потпрено со метална ногарка. Деловите на виолончелото се исти како на виолината, а се свири со гудало и со помош прстите. Жиците се штимаат една октава пониско од виолината на тоновите А-D-G-C така што овај инструмент е подлабок, со басовски регистер, па така и основниот клуч му е басовски. Меѓутоа, благодарение на свирачките можности со левата рака која може да стигне до крајот на вратот, тонскиот опсег му е дури и во оркестарската изведба многу голем така што за нотирање потребно е да се применат и други клучеви, првенствено тенорскиот С-клуч, а за највисоките регистри и виолински. Поинаквите и подебели жици, го прават звукот на виолончелото богат, а на највисоката А-жица може да биде многу распеан и продорен. Ова најмногу доаѓа до израз во музика од романтичен стил. Вилончелото настанало со примена на обликот на виолината на старата виола да гамба. Најстарите зачувани примероци датираат од крајот на 16 век, изработени од фамилијата Амати.

Виолончело или чело

виолончело прикажано од напред и од страна виолончело прикажано од напред и од страна
Класификација
гудачки инструменти
Скала
Сродни инструменти
виола, виолина, контрабас

Општ опис

Виолончело во крупен план

Виолончелата се штимуваат во квинти, почнувајќи од _C2 (две октави под средното C), потоа _G2, _D3 и потоа _A3 . Виолончелото се штимува во потполно истите интервали и жици како виолата, но една октава пониско. Слично на контрабасот, виолончелото има завршна оска што се потпира на подот за да ја издржи тежината на инструментот. Виолончелото е најтесно поврзано со европската класична музика. Инструментот е дел од стандардниот оркестар, како дел од гудачката секција и бас звукот на гудачки квартет (иако многу композитори му даваат и мелодиска улога), како и дел од многу други камерни групи.

Поставување

Отворено Свирај на жици за виолончело ⓘ

Крупен план на виолончело со гудало.

Виолончелата се штимаат во квинти, почнувајќи од _C2 (две октави под средното C), потоа _G2, _D3 и потоа _A3 . Виолончелото sе штимува во потполно истите интервали и жици како виолата, но една октава пониско. Слично на контрабасот, виолончелото има завршна оска што се потпира на подот за да ја држи тежината на инструментот. Виолончелото е најтесно поврзано со европската класична музика. Инструментот е дел од стандардниот оркестар, како дел од гудачката секција и бас-звукот на гудачки квартет (иако многу композитори му даваат и мелодиска улога), како и дел од многу други камерни групи.

Дела

Меѓу најпознатите барокни дела за виолончело се шесте непридружени свити од Јохан Себастијан Бах. Други значајни дела се сонатите и концертите од Антонио Вивалди и соло-сонатите од Франческо Џеминијани и Џовани Бонончини. Доменико Габриели бил еден од првите композитори што го третирал виолончелото како соло-инструмент. Како инструмент басо континуо, виолончелото веројатно се користело во делата на Франческа Качини (1587–1641), Барбара Строци (1619–1677) со дела како што се Il primo libro di madrigali, per 2–5 voci e basso continuo, op. 1, и Елизабет Жаке де ла Гер (1665–1729) која напишала шест сонати за виолина и басо континуо. Најраниот познат прирачник за учење виолончело, Principij da imparare a suonare il violoncello e con 12 Toccate a solo (пред 1753 година), од Франческо Супријани, датира од ова раздобје.^[5] Како што сугерира насловот на делото, тој содржи 12 токати за соло-виолончело, кои, заедно со свитите за виолончело од Јохан Себастијан Бах, се меѓу првите дела од ваков вид.

Познати дела од романтистичката ера се Концертот за виолончело на Роберт Шуман, Концертот на Антонин Дворжак, Првиот концерт на Камиј Сен-Санс, како и две сонати и Двојниот концерт од Јоханес Брамс. Прегледот на композициите за виолончело во романтистичката ера мора да ја вклучи германската композиторка Фани Менделсон (1805–1847), која ја напишала Фантазијата во г-мол за виолончело и пијано ^[6] и Капричо во А-скала за виолончело.^[7]

Во 2010-тите, инструментот бил присутен во забавната музика, но почесто се користел во поп и диско-музиката во 1970-тите. Денес, понекогаш се појавува во поп и рок-снимки, примери за кои се наведени подоцна во оваа статија. Виолончелото се појавило и во големи хип-хоп и R&B изведби, како што е настапот на пејачките Ријана и Не-Јо на Американските музички награди во 2007 година.^[8] Инструментот е приспособен и за индиска класична музика од Ненси Леш и Саскија Рао-де-Хас.