Гавез

Гавез (латински: Symphytum officinale), кој уште се нарекува и голема чевел, црн чевел, волски јазик, килњак, црн корен, е повеќегодишно тревесто растение од фамилијата Boraginaceae.^[1]

Илустрација на гавез

Гавез

Изглед на растението

Стеблото е тревно, исправено и достигнува должина од 30 до 60 см. Се разгранува во горниот дел, насекаде е многу влакнесто и цврсто, а внатре шупливо.^[2]

Листовите се исто така влакнести.^[2]

Цветовите се групирани во соцветни кадрици. Чашката е двојно пократка од круната, која се состои од валкано-розови или жолтеникаво-бели листови кои пораснале заедно, па имаат изглед во форма на ѕвонче. Внатре во круната има кратки папиларни лушпи. Растението цвета од мај до јули.^[2]

Се размножува со црни и жолтеникави семиња. Тоа е лековито и благо отровно растение.^[2][3]

Живеалиште

Често е на низински терен и бара влажни живеалишта како што се ливадите.^[2]

Површина

Распространета е во поголемиот дел од Европа, сè до западен Сибир и Мала Азија. Припаѓа на понтичко-средоземниот цветен елемент.^[4]

Важност

Од античко време, гавезот се користел како лековито растение за лекување на артериосклероза, но и за заздравување на рани и изгореници, како и за промовирање на заздравувањето на фрактури на коските. Се користат: коренот, младите гранчиња, стеблото и листот.

Во народната медицина коренот и листовите се користат за лекување на воспалени рани, рани кои тешко зараснуваат, скршеници на коски, бронхитис, респираторни проблеми, катара, пневмонија итн. Не е дозволено да се нанесува на отворени рани.^[4][5]

Значајни супстанции

Листовите содржат значително количество на каротин. Гликоалкалоидот консолидин и циноглицин се присутни во свежите надземни делови. Во коренот, покрај споменатите алкалоиди, има и помали количества на пуринскиот дериват алантоин.