Неоархеј

Да не се меша со археа, и покрај биолошката дискусија која најчесто алудира на единствените животни форми на таа ера, на пр. микроби

Неоархеј — геолошка ера во рамките на еонот археј.

Неоархејот го опфаќа периодот од 2.800 до 2.500 милиони години - периодот кој се дефинира хронометриски и не се однесува на одредено ниво во рок дел на земјата.

Комплексен живот

Во текот на оваа ера, првата еволуирала оксигеничната фотосинтеза, ослободувајќи изобилство на кислород, кој првин реагирал со минерали, а потоа бил слободен да реагира со стакленички гасови во атмосферата, оставајќи ја површината на Земјата слободна да ја зрачи својата енергија во вселената. Ова е познато како катастрофа на кислород што подоцна се случило во палеопротерозојски од отровно издигнување на кислород во атмосферата, ослободен од фотоавторофите кои произведуваат кислород, кој претходно се развил во неоарк.

Континентална формација

Во текот на оваа ера, суперконтинетот Киенорленд се формира пред околу 2,720 милиони години.^[1]:316