Обична пченица

From Wikipedia, the free encyclopedia

Обична пченица
Remove ads

Обична пченица (научно: Triticum aestivum) ― култивиран вид пченица.[1][2][3][4][5] Околу 95% од произведената пченица во светот е обична пченица;[6] таа е најраспространета од сите земјоделски култури и е житна култура со највисок монетарен принос.[7]

Кратки факти Обична пченица, Научна класификација ...
Thumb
Triticum aestivum subsp. aestivum - Музеј Тулуз.
Прости скробни зрна од обична пченица под микроскоп.
Remove ads

Номенклатура и таксономија на пченицата и нејзините сорти

Бројни облици на пченица еволуирале под човечко избирање. Оваа разновидност довела до збунување во именувањето на пченицата, со имиња засновани и на генетски и на морфолошки одлики. За повеќе информации, видете ја таксономијата на пченицата.

Список на вообичаени сорти

  • Албимонте[8]
  • Манитал[8]

Еволуција

Обичната пченица е алохексаплоид (алополиплоид со шест групи на хромозоми: две групи од секој од трите различни видови). Од шесте групи на хромозоми, два доаѓаат од Triticum urartu и два од видот поврзан со Aegilops speltoides. Оваа спонтана хибридизација го создала тетраплоидниот вид Triticum turgidum (предок на дивата пченица и тврдата пченица) 580.000–820.000  пред години. Последните две групи на хромозоми потекнуваат од дивата козја трева, Aegilops tauschii, 230.000–430.000  пред години.[6][9] Неодамнешните истражувања покажуваат дека T. macha потекнува од хибридно вкрстување помеѓу T. aestivum и дивата пченица.[10][11]

Слободното издвојување на пченица е тесно поврзано со спелтата. Како и со спелтата, гените придонесени од Aegilops tauschii и даваат на обичната пченица поголема отпорност на студ од повеќето пченици, и таа се одгледува низ умерените региони во светот.[се бара извор]

Remove ads

Историја

Обичната пченица првпат била припитомена во Југозападна Азија за време на раниот холоцен, а од таму се проширила во Северна Африка, Европа и Источна Азија во праисторискиот период. Голи пченици (како што се Triticum aestivum/durum/turgidum) биле пронајдени во римските погребни места кои се движат од 100 п.н.е. до 300 година.[12]

Пченицата првпат стигнала во Северна Америка со шпанските мисии во 16 век, но улогата на Северна Америка како главен извозник на жито датира од колонизацијата на прериите во 1870-тите. Како што извозот на жито од Русија престанало во Првата светска војна, производството на жито во Канзас се удвоило. 

Ширум светот, обичната пченица се покажала добро прилагодена на современото индустриско печење и поместила многу други видови пченица, јачмен и 'рж кои некогаш вообичаено биле користени за правење леб, особено во Европа. 

Одгледување растенија

Thumb
Поле со пченица во Дегендорф, Германија.

Современите сорти на пченица се избирани со кратки стебла, резултат на гените за џуџести RHt[13] кои ја намалуваат чувствителноста на растението на гиберелинска киселина, растителен хормон кој ги издолжува клетките. RHt гените биле воведени во современите сорти на пченица во 1960-тите од страна на Норман Борлог од сортата пченица Norin 10 одгледувана во Јапонија. Кратките стебла се важни бидејќи примената на високи нивоа на хемиски ѓубрива инаку би предизвикала стеблата да растат премногу високо, што ќе резултира со сместување (уривање на стеблата). Висините на стеблото се исто така изедначени, што е важно за современите техники на берба. 

Remove ads

Други облици на обична пченица

Thumb
Уши од збиена пченица.

Збиената пченица (на пр., палковата пченица Triticum compactum, но во Индија T. sphaerococcum) се тесно поврзани со обичната пченица, но имаат многу позбиено уво. Нивните пократки рашисни сегменти доведуваат до дршките спакувани поблиску еден до друг. Збиените пченици често се сметаат за подвидови, а не како видови сами по себе (така што T. aestivum subsp. compactum).[се бара извор]

Remove ads

Поврзано

  • Меѓународен правилник на номенклатура за култивирани растенија

Наводи

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads