Обична пченица

Обична пченица (научно: Triticum aestivum) ― култивиран вид пченица.^{[1][2][3][4][5]} Околу 95% од произведената пченица во светот е обична пченица;^[6] таа е најраспространета од сите земјоделски култури и е житна култура со највисок монетарен принос.^[7]

Обична пченица
Ушки на обична пченица
Научна класификација
Царство:	Растенија
Ред:	Тревовидни
Семејство:	Треви
Потсемејство:	Ливадарки
Род:	Пченица
Вид:	Обична пченица
Научен назив
Triticum aestivum Л.
Синоними
Triticum sativum Lam. Triticum vulgare Vill.

Triticum aestivum subsp. aestivum - Музеј Тулуз.

Прости скробни зрна од обична пченица под микроскоп.

Номенклатура и таксономија на пченицата и нејзините сорти

Бројни облици на пченица еволуирале под човечко избирање. Оваа разновидност довела до збунување во именувањето на пченицата, со имиња засновани и на генетски и на морфолошки одлики. За повеќе информации, видете ја таксономијата на пченицата.

Список на вообичаени сорти

• Албимонте^[8]
• Манитал^[8]

Еволуција

Обичната пченица е алохексаплоид (алополиплоид со шест групи на хромозоми: две групи од секој од трите различни видови). Од шесте групи на хромозоми, два доаѓаат од Triticum urartu и два од видот поврзан со Aegilops speltoides. Оваа спонтана хибридизација го создала тетраплоидниот вид Triticum turgidum (предок на дивата пченица и тврдата пченица) 580.000–820.000  пред години. Последните две групи на хромозоми потекнуваат од дивата козја трева, Aegilops tauschii, 230.000–430.000  пред години.^[6][9] Неодамнешните истражувања покажуваат дека T. macha потекнува од хибридно вкрстување помеѓу T. aestivum и дивата пченица.^[10][11]

Слободното издвојување на пченица е тесно поврзано со спелтата. Како и со спелтата, гените придонесени од Aegilops tauschii и даваат на обичната пченица поголема отпорност на студ од повеќето пченици, и таа се одгледува низ умерените региони во светот.^{[се бара извор]}

Историја

Обичната пченица првпат била припитомена во Југозападна Азија за време на раниот холоцен, а од таму се проширила во Северна Африка, Европа и Источна Азија во праисторискиот период. Голи пченици (како што се Triticum aestivum/durum/turgidum) биле пронајдени во римските погребни места кои се движат од 100 п.н.е. до 300 година.^[12]

Пченицата првпат стигнала во Северна Америка со шпанските мисии во 16 век, но улогата на Северна Америка како главен извозник на жито датира од колонизацијата на прериите во 1870-тите. Како што извозот на жито од Русија престанало во Првата светска војна, производството на жито во Канзас се удвоило. 

Ширум светот, обичната пченица се покажала добро прилагодена на современото индустриско печење и поместила многу други видови пченица, јачмен и 'рж кои некогаш вообичаено биле користени за правење леб, особено во Европа. 

Одгледување растенија

Поле со пченица во Дегендорф, Германија.

Современите сорти на пченица се избирани со кратки стебла, резултат на гените за џуџести RHt^[13] кои ја намалуваат чувствителноста на растението на гиберелинска киселина, растителен хормон кој ги издолжува клетките. RHt гените биле воведени во современите сорти на пченица во 1960-тите од страна на Норман Борлог од сортата пченица Norin 10 одгледувана во Јапонија. Кратките стебла се важни бидејќи примената на високи нивоа на хемиски ѓубрива инаку би предизвикала стеблата да растат премногу високо, што ќе резултира со сместување (уривање на стеблата). Висините на стеблото се исто така изедначени, што е важно за современите техники на берба. 

Други облици на обична пченица

Уши од збиена пченица.

Збиената пченица (на пр., палковата пченица Triticum compactum, но во Индија T. sphaerococcum) се тесно поврзани со обичната пченица, но имаат многу позбиено уво. Нивните пократки рашисни сегменти доведуваат до дршките спакувани поблиску еден до друг. Збиените пченици често се сметаат за подвидови, а не како видови сами по себе (така што T. aestivum subsp. compactum).^{[се бара извор]}

Поврзано

• Меѓународен правилник на номенклатура за култивирани растенија