Орада

Орада или ципура^[2] (Sparus aurata), (позната како ората во антиката и сè уште денес во Италија и Тунис, „дорада“ во Шпанија, „дурада“ во Португалија и „дорад ројал“ во Франција) — риба од семејството Sparidae која се наоѓа во Средоземното Море и во источните крајбрежни региони на Северниот Атлантски Океан. Најчесто достигнува околу 35 сантиметри во должина, но може да достигне 70 см и тежина до околу 7,36 кг.

Орада или ципура
Заштитен статус
Незагрозен  (МСЗП 3.1)[1]
Научна класификација
Царство:	Animalia
Колено:	Chordata
Класа:	Actinopterygii
Ред:	Perciformes
Семејство:	Sparidae
Род:	Sparus Лине, 1758
Вид:	S. aurata
Научен назив
Sparus aurata Лине, 1758
Sparus aurata - Карта на распространетост

Орадата генерално се смета за највкусна од семејството на платиките. Тоа е единствениот вид од родот Sparus – латинското име за оваа риба ^[3] – што му го дало името на целото семејство на Sparidae. Нејзиното специфично име, aurata, потекнува од златните дамки меѓу очите.

Геномот на видот бил објавен во 2018 година, каде што авторите детектирале брза еволуција на гени поврзани со јајниците најверојатно како резултат на необичниот начин на репродукција на видот.^[4]

Биологија

Орадата во Spiaggia de La Pelosa на северозападниот брег на Сардинија, Италија.

Обично се наоѓа на длабочини од 0 до 30 метра, но може да се појави до 150 м, поединечно или во мали групи во близина на морска трева или над песочно дно, но понекогаш во естуарите во текот на пролет.^[5]

Главно се храни со школки, но и со некои растенија.^[5]

Рибарство и аквакултура

Орадата е ценета риба за исхрана, но уловот на диви риби бил релативно скромен, помеѓу 6.100 и 9.600 тони во 2000-2009 година, првенствено во Средоземјето.^[6] Дополнително, орадата традиционално интензивно се одгледува во крајбрежни лагуни и рибници со солена вода. Интензивните системи за одгледување биле развиени во текот на 1980-тите, а орадата станала важен вид во аквакултурата, првенствено во областа на Средоземјето и Португалија. Производството било занемарливо до доцните 1980-ти, но достигнало 140.000 тони во 2010 година, со што го намалило риболовството.^[7] Грција е најголемиот производител на орада во Европа, а потоа следи Турција.^[8]

Орадата во аквакултурата е подложна на паразитски инфекции, вклучително и од Enterospora nucleophila .

Кујна

Орада на скара во Итали, Њујорк Сити

Рибата е широко користена во средоземната кујна, под различни имиња. Во Тунис, локално е познато како „дорате“. Во Шпанија е позната како „дорада“.