Пандели Еванѓели

Пандели Еванѓели (албански: Pandeli Evangjeli) е истакната фигура во албанската политичка историја, познат по неговите улоги како премиер на Албанија и неговото учество во формирањето на модерната албанска држава.

Пандели Еванѓели
Еванѓели во 1920
7ми Премиер на Албанија
На должноста 16 октомври 1921 – 5 декември 1921
Монарх	Вилхелм I
Претходник	Сулејман Делвина
Наследник	Ќазим Коцули
На должноста 6 март 1930 – 16 октомври 1935
Монарх	Зогу I
Претходник	Кочо Кота
Наследник	Мехди Фрашери
Лични податоци
Роден(а)	6 јануари 1859(1859-01-06) Корча,[1] Османлиско Царство (денешна Албанија)
Починал(а)	14 септември 1949(1949-09-14) (возр. 90) Корча, НР Албанија
Потпис

Ран живот и образование

Пандели Евангели е роден на 6 јануари 1859 година во Корча, во тогашното Османлиско Царство (денешна Албанија). Потекнувал од православно христијанско семејство, а неговото рано образование било во родниот град. Подоцна, тој студирал во Букурешт, Романија, каде што живеела голема албанска заедница. Во Романија, Евангели се вклучил во албанското национално движење, познато како Рилиндја (Албанска преродба), кое имало за цел промовирање на албанската култура, јазик и независност.

Политичка кариера

Евангели се вратил во Албанија во почетокот на 20 век и активно се вклучил во политичките и националните активности. Неговата кариера се развивала во клучен период за Албанија, кога земјата се борела за независност и формирање на национална држава.

Улогата во прогласувањето на независноста (1912)

Евангели бил активен учесник во албанското национално движење и имал значајна улога во настаните што довеле до прогласувањето на независноста на Албанија на 28 ноември 1912 година во Валона. Тој бил близок соработник на Исмаил Ќемали, водачот на движењето за независност, и учествувал во формирањето на првата албанска влада.

Премиер на Албанија

Пандели Евангели служел како Премиер на Албанија во два мандата:

Евангели станал премиер во октомври 1921 година, во период на политичка нестабилност по Првата светска војна. Неговата влада се фокусирала на стабилизирање на земјата, зајакнување на државните институции и меѓународно признавање на Албанија. Неговиот мандат бил краток, завршувајќи во декември 1921 година, поради политички притисоци и внатрешни конфликти.

Евангели повторно станал премиер во 1930 година, за време на владеењето на кралот Зогу I. Овој мандат бил подолг и позначаен. Тој работел на модернизација на државата, подобрување на инфраструктурата и зајакнување на економијата. Евангели бил познат по својата умерена и прагматична политика, обидувајќи се да балансира меѓу различните политички фракции во земјата. Неговата влада, исто така, се соочила со предизвици поврзани со надворешната политика, особено со влијанието на Италија врз Албанија.

Други политички улоги

Освен како премиер, Евангели бил активен во албанскиот парламент и служел како претседател на парламентот во неколку наврати. Тој бил познат по своите дипломатски способности и бил вклучен во преговорите за меѓународно признавање на Албанија, особено во рамките на Друштвото на народите.

Подоцнежен живот и смрт

Евангели останал активен во политиката до доцните 1930-ти. По италијанската окупација на Албанија во 1939 година, тој се повлекол од јавниот живот. Починал во 1949 година во Корча, во период кога Албанија веќе била под комунистичка власт. Неговото наследство останува значајно во контекст на албанската борба за независност и развојот на модерната албанска држава.

Пандели Евангели е запаметен како еден од клучните албански политичари во првата половина на 20 век. Неговите напори за стабилизација и модернизација на Албанија, како и неговата улога во националното движење, го прават значајна фигура во албанската историја. Неговата способност да работи во сложени политички околности и да промовира единство во поделена земја останува пример за лидерство во тешки времиња.