Поречки срез

Поречки срез — административна единица во Порече за време на српската окупација, кога Порече се наоѓа во рамките на Кралството Србија, а подоцна во рамките на Кралството Југославија.

     Поречкиот срез во рамките на Кралството Србија, 1913.

Организација и население

Кралство Србија

После Втората балканска војна, 1913 г. областа службено влегува во границите на Србија. Поречкиот срез припаѓал на Тетовскиот округ, заедно со Долно-полошкиот, Горно-полошкиот и Галичкиот срез. Како центар на срезот било селото Брод. Во 1913 година тој имал 9 општини, со 62 села. Населението било целосно рурално и изнесувало 19.033 жители.^[1]

Поречкиот срез според пописот од 1913 година

Број	Име на општината	Број на села	Колку часови е оддалечена општината од Брод	Жители
1	Брестовачка	4	9	1059
2	Бродска	6	0	1461
3	Дебрешка	12	3:30	4788
4	Долно-рабетинска	7	3	2603
5	Локвичка	5	3:30	1845
6	Манастиричка	7	5	1750
7	Растешка	9	10	2218
8	Самоковска	8	7	2170
9	Слатинска	4	3	1139

Кралство СХС

Во 1921 година, срезот имал 7 општини, односно 16.054 жители.

Јазик

Во Поречкиот срез, 86% од населението говорело српски или хрватски^[2], додека 11% говореле на арнаутски јазик^[3].^[4]

Општина	Српски или хрватски	Арнаутски	Турски	Други	Вкупно
Брод	1297	242	5	0	1544
Дебреште	1941	1494	429	11	3875
Доња Рабетина	2412	1	6	0	2419
Локвица	1991	0	0	3	1994
Манастирац	2192	3	0	1	2196
Растеш	1698	0	0	0	1698
Самоково	2336	0	0	1	2337
Вкупно	13858	1740	440	16	16054
%	86.32%	10.83%	2.74%	0.11%	100%

Религија

Во Поречкиот срез, 72% од населението било православно, додека 28% биле муслимани.^[5]

Општина	Православни	Муслимани	Вкупно
Брод	1227	242317	1544
Дебреште	1060	2815	3875
Доња Рабетина	1059	1360	2419
Локвица	1991	3	1994
Манастирац	2190	6	2196
Растеш	1689	0	1698
Самоково	2332	3	2337
Вкупно	11548	4506	16054
%	71.93%	28.07%	100%

Кралство Југославија

Во 1931 година, Поречкиот срез исто така имал седум општини. Тој бил дел од Вардарска бановина. Целиот срез имал 18.740 жители. Како православни се изјасниле 73% од жителите, додека како муслимани 27%.^[6]

90% од жителите говореле на македонски, српски, хрватски или словенечки^[7], додека 8% говореле на арнаутски јазик.

Во ФНРЈ и СФРЈ

По Втората светска војна, Поречкиот срез се преименува во Бродска околија.

Избори

По укинувањето на солунскиот фронт, германската и бугарската војска отстапуваат во 1918 година. Во Порече се задржува српската војска.

За началник на срезот е поставен Боро Марковиќ. Срезот формира општини во истите места како во 1912 година. Претседателите на општините биле поставувани со декрет. Воспоставени биле: Општина Брод, Општина Дебреште, Општина Растеш, Општина Самоков и Пласничко-Рабетинска Општина. Општински избори биле спроведени на 28 август 1920 година.

На 28 ноември 1920 спроведени биле парламентарните избори. Поречкиот Срез немал свој кандидат, поради недоволен број на избирачи, затоа избираат кандидат од Тетовскиот Срез.^[8]

Избори од 1920 година

За време на изборите учествуваат повеќе политички партии: Демократската партија, Комунистичката партија, Радикалната партија.

Во Општина Самоков, Радикалната партија добила 42 гласа, Демократската партија 345 гласа а Комунистичката партија 8 гласа.

Избори од 1933 година

Во 1933 година спроведени се општински избори. На изборите учествуваат Радикалната партија и Демократската партија со свои кандидати.

Избори од 1936 година

Во 1936 година спроведени се општински избори. На овие избори доаѓа до големи судири меѓу партиите, претставниците и кандидатите за претседатели на општинските одбори.

Избори од 1938 година

Во селата низ Порече на овие избори преку 80% од избирачите гласаат за кандидатот на Демократската партија. За пратеник е избран кандидатит Данило Ѓуроски од Слатина.