Ретровизор

Ретровизор^[1][2] (огледало за гледање назад) — обично рамно огледало во автомобилите и другите возила, осмислено да му овозможи на возачот да гледа назад низ задниот прозорец на возилото (низ задниот ветробран).

Ретровизор што ги прикажува автомобилите паркирани зад возилото што го содржи огледалото

Кај автомобилите, ретровизорот обично е прицврстен на горниот дел од шофершајбната на држач со можност за вртење и по вертикала и по хоризонтала, што му овозможува а кој било возач да си го дотера ретровизорот да му одговара на висината и аголот на гледање, како и да се сврти настрана без да наштети доколку биде удрено од патник во возилото при судир.

Ретровизорот е дополнет со еден или повеќе странични ретровизори, кои се и единствени ретровизори кај камионите, мотоциклите и велосипедите.

Историја

„Оса“ на Реј Харун со ретровизор монтиран на потпирачи над автомобилот, изложен во Музејот на славните на Големата награда на Индијанаполис

Ретровизорот на „Осата“ на Харун

Раната употреба на фиксни огледала била опишана уште во 1906 година, при што едно трговско списание забележало дека огледалата за прикажување на она што доаѓа одзади сега биле популарни кај автомобилите со затворена каросерија и веројатно ќе бидат широко прифатени за кратко време. Истата година, г. Билал Ганти од Франција патентирал „Огледало за предупредување за автомобили “. Огледалото со табла Argus, прилагодливо на која било положба за да се види патот позади, се појавило во 1908 година.^[3] Најраниот познат ретровизор монтиран на тркачко возило се појавило на тркачкиот автомобил Мармон на Реј Харун на првата трка Индијанаполис 500 во 1911 година. Самиот Харун тврдел дека ја добил идејата гледајќи огледало користено за слична намена на кола влечена од коњи во 1904 година. Харун, исто така, тврдел дека огледалото постојано вибрирало поради грубата подлога од тули и дека во голема мера било бескорисно.

Елмер Бергер обично се смета за пронаоѓач на ретровизорот, иако всушност тој бил првиот што го патентирал (1921) и го развил за вградување во сериски автомобили од неговата „Бергер енд Компани“. Тој го пласирал својот производ на пазарот како „Полицаец-Спотер“, средство за избегнување полицијата да го фати возачот за пребрзо возење.^[4]

Дополнувања и алтернативи

Од неодамна, во многу нови модели автомобили се вградуваат задни видеокамери, што делумно е одговор на неможноста на ретровизорите да го покажат патот непосредно зад автомобилот, заради тоа што задниот дел од багажникот или багажникот го кријат патот 3-5 метри зад автомобилот. Дури 50 мали деца страдаат од теренски возила секоја година во САД затоа што возачот не може да ги види во ретровизорите.^[5] Системите со камери обично се монтираат на задниот браник или на долните делови од автомобилот, овозможувајќи подобра видливост одзади.

Дополнително, достапни се споредни ретровизори. Тие се прикачуваат на главниот ретровизор и независно може да се нагодат за да се гледа задното седиште. Ова е корисно за да им се овозможи на возрасните да ги следат децата на задните седишта.

Спречување на одблесок

Одблесок од фаровите на возилото што доаѓа одзади во ретровизорот

  Призматичното ретровизорско огледало, наречено и „дневно/ноќно огледало“, може да се навали за да се намали осветленоста и отсјајот на светлата, најчесто за долгите светла на возилата зад нив, кои инаку би се одразиле директно во очите на возачот ноќе. Овој тип огледало е направен од парче стакло кое е во облик на клин во пресек — неговите предни и задни површини не се паралелни.

Кај верзиите со рачно навалување, се користи јазиче за избор на ретровизорот помеѓу „дневна“ и „ноќна“ положба. Во положбата за дневен поглед, предната површина е навалена, а рефлектирачката задна страна дава силен одраз. Кога ретровизорот е преместен во положба за ноќно возење, неговата рефлектирачка задна површина е навалена надвор од линијата со погледот на возачот. Овој поглед е всушност одраз на предната површина со ниска рефлексија, многу намалена количина светлина се рефлектира во очите на возачот.

„Рачно навалувачките“ дневни/ноќни ретровизори првпат почнале да се појавуваат во 1930-тите и станале стандардна опрема кај повеќето патнички автомобили и камиони до почетокот на 1970-тите.

Во 1940-тите, американскиот пронаоѓач Џејкоб Рабинов развил автоматски механизам чувствителен на светлина за клинесто огледало за дневно/ноќно огледало.^[6] На неколку автомобили на „Крајслер Корпорејшн“ се нуделе овие автоматски ретровизори како дополнителна опрема уште во 1959 година, но малку клиенти ги нарачувале за своите автомобили и производот наскоро бил повлечен од списокот со опции. Неколку производители на автомобили повторно почнале да нудат ретровизори со автоматско затемнување во 1983 година и кон крајот на 1980-тите тие почнале да добиваат на популарност.

Сегашните системи обично користат фотосетилници монтирани во ретровизорот за да откриваат светлина и да го затемнат огледалото преку електрохромизам. Оваа електрохромна можност е вградена и во страничните ретровизори, овозможувајќи им да го затемнуваат и да го намалуваат одблесокот.

Висечки предмети

Ѓердан со крст виси на ретровизорот на автомобил

Понекогаш на ретровизорот се обесуваат предмети, вклучувајќи ѓердани со крстови, бројаници, амајлии за среќа, украси како меки коцки и освежувачи на воздух.^[7][8] Во некои законодавства таквото обесување е нелегално врз основа на тоа што го нарушува погледот на возачот напред и со тоа ја загрозува безбедноста.^[9] Демонстрантите од „Животот на црнците е важен“ го навеле ова како пример за помали прекршоци што се користат како изговор за сообраќајни запирања што несразмерно ги целат црните возачи.^[9][10]

Камиони и автобуси

Кај камионите и автобусите, товарот често го блокира погледот кон назад. Во САД, практично сите камиони и автобуси имаат странично огледало од двете страни, често монтирано на вратите и гледано низ страничните прозорци, кои се користат за поглед кон назад. Овие огледала оставаат голема невидлива („слепа“) површина зад возилото, која се стеснува како што се зголемува растојанието. Ова е безбедносен проблем што возачот мора да го надомести, честопати со лице кое го насочува кога го враќа камионот назад во преполни области или со враќање наназад во кривина.^[11] „Точкестите огледала“, конвексни огледала кои даваат искривена слика од целата страна на возилото, најчесто се монтираат барем на десната страна од возилото. Во САД, огледалата се сметаат за „безбедносна опрема“ и не се вклучени во ограничувањата за ширина.^[12][13]

Мотоцикли

Во зависност од видот, мотоциклот може, но и не мора да има ретровизори. Мотоциклите во јавниот сообраќај главно мора да имаат ретровизори. Мотоциклите за употреба само вон патиштата обично немаат ретровизори. Ретровизорите се достапни во различни облици и дизајни и имаат различни методи за монтирање на ретровизорите на мотоциклот, најчесто на тимонот. Ретровизорите може да се прикачат и на кацигата на возачот. Кацигата Reevu MSX1 користи внатрешен перископ што му овозможува на корисникот поглед назад.^{[14] [15] [16]}

Велосипеди

Некои велосипеди се опремени со ретровизор монтиран на гидонот. Ретровизорите може да се монтираат и на рамката на велосипедот, на кацига, на раката или на рамката на очила. Ова овозможува постојано да се проверува што има позади без вртење. Ретровизорите речиси никогаш не доаѓаат со нов велосипед и бараат дополнително купување.

Воздухоплови

До 1956 година, Управата за цивилна аеронаутика одобрила ретровизор за лесни авиони.^[17] Тие исто така предвиделе перископи кај поголемите авиони. ^[17] Борбените авиони обично имаат едно или повеќе ретровизори монтирани на предната рамка на кровот за да внимаваат на авиони што ги бркаат.