Трохеј

Трохеј^[1][2] или хореј^[3][4] — поетска стапка во метриката што се состои од нагласен (акцентиран) слог проследен со ненагласен, во квалитативна метрика, како што се среќава во англискиот јазик и во модерната лингвистика, или во квантитативна метрика, како што се среќава во латинскиот и старогрчкиот, тежок слог проследен со лесен (исто така опишан како долг слог проследен со краток). Во овој поглед, трохејот е обратен на јамбот. Така латинскиот збор íbī „таму“, поради кратко-долгиот ритам, во латинските метрички проучувања се смета за јамб, но бидејќи е нагласен првиот слог, во модерната лингвистика се смета за трохеј.

Трохејски тетраметар во Магбет

Обликот на придавката е трохејски. Замиот збор трохеј на македонски јазик е трохејски бидејќи се состои од нагласен слог „тро“ што го следи ненагласен слог „хеј“

Друго име што порано се користело за трохеј е хореј.

Етимологија

Трохеј доаѓа од францускиот trochée, адаптиран од латинскиот trochaeus, по потекло од грчкиот τροχός (trokhós), 'тркало', од фразата τροχαῖος πούς (trokhaîos poús), буквално „стапало за трчање“,^[5] се поврзува со зборот τρέχω trékhō, „Јас трчам“. Поретко употребуваниот збор хореј доаѓа од χορός, khorós, 'танц'. И двата збора го пренесуваат „тркалачкиот“ ритам на оваа метричка стапка.

Имало добро воспоставена древна традиција дека трохејскиот ритам е побрз од јампскиот.^[6] Кога се користи во драма, често се поврзува со живи ситуации. Еден древен коментатор забележува дека е именуван според метафората луѓе кои трчаат (ἐκ μεταφορᾶς τῶν τρεχόντων) и римскиот метричар Мариус Викторинус забележува дека е именуван според неговото трчање и брзина (dictus a cursu et celeritate).^[6]

Примери

Македонските двосложни зборови се трохеи, па за постигнување трохеј во стихот се користат двосложни зборови.^[7]

Бол/ка бо/ли — бол/ка го/ри, (нагласен – ненагласен – нагласен – ненагласен)

бол/ка пе/че — ду/ша мо/ри,

(а болката) ко/га све/ти —

теш/ко, теш/ко, теш/ко кле/ти!

(„Елегии за тебе“ – К. Рацин)

Поврзано

• Римска поезија
• Грчка поезија