Црква „Св. Никола“ - Габровник

Свети Никола — главна селска црква во азотското село Габровник, Македонија.

Свети Никола
Поглед на црквата
македонска православна црква
Епархија	Повардарска
Архијерејско намесништво	Велешко
Парохија	Богомилска
Местоположба
Координати	41°31′43″N 21°29′54″E
Место	Габровник
Општина	Чашка
Држава	Македонија
Општи податоци
Покровител	Свети Никола
Изградба	XVII век
Архитектонски опис
Архит. тип	еднокорабен
Стил	поствизантиски

Црквата е без покрив, со руинирана внатрешност и од важниот живопис се останати само фрагменти.

Местоположба

Црквата е гробишен храм, сместен на половина километар североисточно од селото и до него се доаѓа по земјен пат.

Историја

Црквата е изградена во XVII и обновена во XIX век.

Архитектура

Покривот е срушен и во целост зачувани се само западниот и источниот ѕид, а другите два се делумно урнати. Црквата е еднокорабна градба со полукружна апсида на исток. Од западната страна е имала дограден трем со дрвена камбанарија од која се зачувани само темелите. Градбата е масивна, изградена од дробен камен и имала покрив од камени плочки. Од јужната и северната страна има две прозорски окна, додека пак источната горе има крстовиден отвор и тенка линија под него. Порталните и прозорските окна се од делкан камен и се засводени во горниот дел. Од постарата документација се се гледа дека црквата е имала касетирана таваница, дрвена брановидна галерија во западниот дел, двокатен иконостас со икони и црковен мебел.^[1]

Влезот на црквата е од западната страна и над него има покровителска ниша со претстава на Свети Никола насликан за време на обновата во XIX век. Тој е претставен во свечена архијерејска одежда со митра на главата, со десната рака благословува, а во левата држи затворено евангелие.^[2]

Фрескоживопис

Оригиналниот живопис од XVII век е зачуван само на источниот ѕид. Во конхата на апсидата^[1] е насликана Пресвета Богородица Знамение до појас со Младенецот во медаљон на градите. Богородица е со подигнати раце во молитва; Христос благословува со десната рака рака, а во левата држи затворен свиток. Претставата на Богородица денес е уништена и позната е од стари фотографии што се чуваат во Националниот козерваторски центар. Светлосиниот медалјон на Христос е поставен врз црвен квардрат, кој пак седи врз син квадрат. Тој карактерстичен медаљон е истоветен на оној во црквата „Свети Никола“ во Мрзен Ораовец.^[3]

• 
  Христос во медаљон на апсидата
• 
  Оригиналната фреска на Богородица во апсидата
• 
  Св. Јован Златоуст во олтарот
• 
  Св. Василиј Велики во олтарот
• 
  Св. Симеон Столпник во олтарот
• 
  Архиѓакон Стефан во проскомидијата

Во првото подрачје на апсидата, во службата на светата литургија учествуваат само двајца архијереи свртени кон средишниот простор, каде место Агнецот поставен на Чесната трпеза е отворен тесен отвор. Литургистите се облечени во полиставриони, епитрахили и омофори со големи крстови. Во рацете држат отворени свитоци со старогрчки богослужебни текстови. Од северната страна е св. Јован Златоуст,^[3] а од јужната е св. Василиј Велики.^[4]

Во просторот меѓу апсидата и проскомидалната ниша е насликан Симеон Столпник. Светецот е до појас во монашка облека на столб, како благословува со левата рака, а со десната држи крст. Во самата проскомидална ниша е Архиѓакон Стефан, до појас, облечен во бел стихар и орар на кој е насликан трисагионот. Носи дарохранилница во левата покриена рака, а со десната благословува.^[4]

Останатите фрески во наосот се од XIX век и се познати само од документацијата на Националниот конзерваторски центар. На северниот ѕид од запад во првото подрачје биле насликани св. Харалампиј, св. Петка, св. Катерина, св. Марина, св. Игнатиј, св. Атанасиј и пророкот Илија, а во второто подрачје Апостол Филип, Апостол Тома, св. Трифун, св. Пантелејмон, св. Кузман и Дамјан и светите Константин и Елена. На јужниот ѕид во првото подрачје биле пророкот Даниил и св. Никола, а во второто св. Ѓорѓи и св. Ѓорѓи Јанински.^[4]

Галерија

• 
  Гроб во дворот на црквата
• 
  Ниша во црквата
• 
  Ниша во црквата
• 
  Остатоци од фрески на северниот ѕид
• 
  Јужниот ѕид
• 
  Поглед на црквата
• 
  Поглед на црквата
• 
  Ниша над влезот
• 
  Влезот
• 
  Крст во дворот
• 
  Апсидата
• 
  Внатрешноста
• 
  Олтарот
• 
  Внатрешноста на апсидата

Поврзано

• Велешко архијерејско намесништво
• Богомилска парохија
• Габровник