Диксиленд

From Wikipedia, the free encyclopedia

Remove ads

Диксиленд џез, понекогаш наречен жежок џез, традиционален џез или едноставно диксиленд — стил на џез заснован на музика што се развила во Њу Орлеанс на почетокот на 20 век.

Една од првите употреби на поимот „диксиленд“ во музички контекст бил во името на првичниот диксиленд џас-бенд (кој набргу потоа го сменил името во „Оригинален диксиленд џез-бенд“). Нивните снимки од 1917 година го свртеле вниманието на јавноста на овој нов музички стил.

Преродбеното движење на традиционалниот џез започнало во доцните 1940-ти, како реакција на оркестарските звуци на свинг-ерата и перципираниот хаос на новите звуци на би-бап (т.н. „кинеска музика“ според зборовите на Луис Армстронг),[1] предводени од браќата Асунто на оригиналните Дјукс оф диксиленд. Движењето опфаќало елементи на чикашкиот стил кој се развил во текот на 1920-тите, како што е употребата на контрабас наместо туба и гудачки инструменти, покрај оригиналниот формат на њуорлеанскиот стил. Ова го одразува фактот дека скоро целиот снимен репертоар на музичарите од Њу Орлеанс е од период кога форматот веќе еволуирал вон традиционалниот формат на Њу Орлеанс. „Диксиленд“ во оваа смисла може да се смета како белег за џез-преродбеното движење од доцните 1930-ти до 1950-тите, како и за секој даден поджанр на џезот. Основните елементи кои биле прифатени како дел од стилот биле традиционалните линии составени од труби, тромбони и кларинети и ансамблските импровизации во двотактен ритам.

Remove ads

Историја

Thumb
Традиционален џез-бенд свири на забава во Њу Орлеанс во 2005 година. На сликата се Крис Клифтон, на труба; Брајан О'Конел, на кларинет; Лес Мускат, на бенџо; Чак Бејди, на контрабас и Том Еберт, на тромбон.

Оригиналниот диксиленд џас-бенд, кој ја снимил својата прва плоча во 1917 година, бил првиот случај кога џез-музиката била наречена „диксиленд“, иако во тоа време поимот се однесувал на бендот, а не на жанрот. Звукот на бендот бил комбинација на афроамерикански/њуорлеански регтајм и сицилијанска музика.[2] Сицилијанската музика била еден од многуте жанрови на музичката сцена во Њу Орлеанс во текот на 1910-тите, заедно со просветовената црковна музика, музиката на дувачки оркестри и блузот.[3]

Многу подоцна, поимот „диксиленд“ се однесувал на раниот џез меѓу традиционалните преродбеници на џезот почнувајќи од 1940-тите и 1950-тите. Ова име се однесува на „Стариот Југ“, поточно на сè што е јужно од линијата Мејсон-Диксон. Поимот ги вклучува раните маршеви на дувачки оркестри, француските кадрили, бигини, регтајм и блуз со колективна, полифонична импровизација. Иако инструментацијата и големината на бендовите можат да бидат многу флексибилни, „стандардниот“ бенд се состои од „прва линија“ труба (или корнет), тромбон и кларинет, со „ритам секција “ од најмалку два од следниве инструменти: гитара или бенџо, контрабас или туба, пијано и тапани. Бендот на Луис Армстронг бил бендот што најчесто се идентификувал со диксиленд во текот на 1940-тите, иако влијанието на самиот Армстронг во 1920-тите било да ја помести музиката вон традиционалниот стил на Њу Орлеанс.

Дефинитивниот звук на диксиленд се создава кога еден инструмент (обично трубата) свири мелодија или препознатлива парафраза или варијација, а другите инструменти од „првата линија“ импровизираат околу таа мелодија. Ова создава пополифоничен звук од аранжирано ансамблско свирење на биг бенд или рамните мелодии на бибопот.

Во текот на 1930-тите и 1940-тите, претходниот стил на групна импровизација престанал да биде во корист на повеќето помлади црни музичари, додека некои постари музичари од обете раси продолжиле во постариот стил. Иако помладите музичари развиле нови облици, многу бибопери го почитувале Армстронг и цитираа фрагменти од неговата снимена музика во своите импровизации.

Преродбата на Диксиленд кон крајот на 1940-тите и 1950-тите беше предводена од браќата Асунто од оригиналните „Дјукс оф Диксиленд“, бенд познат по нивната виртуозна импровизација и снимањето на првата стерео плоча во историјата. Движењето им донесе на многу полупензионирани музичари степен на слава во доцните години од животот, како и враќање на пензионираните музичари во џез круговите по години не свирење (на пр. Кид Ори и Ред Николс ). Многу групи за рививал на Диксиленд свесно ги имитираа снимките и бендовите од претходните децении. Други музичари продолжија да создаваат иновативни изведби и нови мелодии. На пример, во 1950-тите. Во 20 век, стилот наречен „прогресивен Диксиленд“ се стремел да комбинира полифонична импровизација со ритам во стилот на би-бап . Спајк Џонс и неговиот нов бенд и Стив Лејси свиреа со такви бендови. Овој стил понекогаш се нарекува „дикси-боп“. Лејси продолжи да го применува тој пристап во музиката на Телониус Монк, Чарлс Мингус, Дјук Елингтон и Херби Николс .

Remove ads

Етимологија

Иако поимот диксиленд сè уште широко се користи, соодветноста на поимот е тема за која во некои кругови жестоко се расправа.[4] Тоа е претпочитаната етикета за некои (особено за бендовите на Западниот Брег на САД и за оние под влијание на бендовите од преродбата на 1940-тите), додека други претпочитаат да користат изрази како што се класичен џез или традиционален џез. Некои од вторите го сметаат диксиленд за навредлив поим што подразбира површен хокум, што се свири без страст или длабоко разбирање на музиката, и затоа што „дикси“ е алузија на јужните држави пред Граѓанската војна. Многу црни музичари традиционално го отфрлаат поимот како стил различен од традиционалниот џез, кој се одликува со стакато свирење на целосно бели групи како што е „Оригиналниот диксиленд џез бенд“, за разлика од побавниот, синкопиран стил на свирење кој е својствен за музичари како што се „Кинг Оливер“ или „Кид Ори“ .

Диксиленд денес често се однесува на бендови кои свират во традиционален стил. Групи како што се Еди Кондон и Мегси Спаниер биле оквалификувани како диксиленд, одразувајќи го групирањето на чикашкиот и њуорлеанскиот стил на традиционален џез под иста етикета.

Remove ads

Главни облици

Чикашки стил

„Чикашки стил“ често се нарекува звукот на чикажаните како што се Џими Мекпартланд, Еди Кондон, Меги Спаниер и Бад Фримен. Ритам-секциите на овие бендови го заменуваат контрабасот со туба, а гитарата со бенџо. Музички, чикажаните свират повеќе во свинг-стилот. Склоноста на жителите на Њу Орлеанс кон ансамблскиот звук е помалку нагласен во корист на соло-пеењето.[5] Диксилендот во чикашки стил се разликува од своите јужни корени и по своето побрзо темпо, што потсетува на градската врева. Бендовите во чикашки стил свират широк спектар на мелодии, вклучувајќи ги повеќето од традиционалните бендови, како и многу избори од „Големата американска песнарка“ од 1930-тите од музичарите Џорџ Гершвин, Џером Керн, Кол Портер и Ирвинг Берлин. На некои нечикажани, како што се Пи Ви Расел и Боби Хакет, често им се припишува свирењето во овој стил. Овој модернизиран стил бил наречен никсиленд, по ноќниот клуб Ников „Гринвич Вилиџ“, каде што бил популарен, иако поимот не бил ограничен само на тој клуб.

Преродба на Западниот Брег

„Преродбата на Западниот Брег“ е движење започнато кон крајот на 1930-тите од Лу Вотерс и неговиот џез-бенд „Џерба буена“ во Сан Франциско, а проширено од тромбонистот Турк Марфи. Започна како реакција на чикашкиот стил, кој развојно е поблизок до свингот. Репертоарот на овие бендови се заснова на музиката на Џо „Кинг“ Оливер, Џели Рол Мортон, Луис Армстронг и В.К. Хенди. Бендовите што свират во стилот на Западниот брег користат бенџо и туба во ритам секциите.[6]

Преродба

Преродбата на диксилендот ја обновила публиката за музичарите кои продолжиле да свират во традиционални џез-стилови, а имало и оживување на кариерите на музичарите од Њу Орлеанс кои биле неактивни поради промените во музичките стилови што се случија во претходните години. Помладите црни музичари главно се плашеле од преродбата, главно поради неподготвеноста да ја приспособуваат својата музика на она што го сметале за носталгична забава за белата публика со која не делеле таква носталгија. Здруженијата „Диксиленд“ на Џим Кроу, исто така, не направиле многу за да привлечат помлади црни музичари кон преродбата.[4]

Remove ads

Списанија

Постојат неколку активни периодични списанија посветени на традиционалниот џез: тромесечно гласило што го дистрибуира Џез-друштвото на американскиот најдобриот градски диксиленд џез од Сан Диего, кој опфаќа традиционален џез, регтајм и свинг; "" и "" во Велика Британија и до одреден степен, онлајн публикација со седиште во Европа што опфаќа различни џез-стилови.[7]

Цитати

Убедливо најсреќна од сите музики е диксиленд џезот. Звукот на неколку инструменти кои сите заедно импровизираат на прилично едноставни промени на акорди со одредени улоги за секој инструмент, но со голема количина слобода, не може а да не звучи непрекинато радосно.

Скот Јанов[8]

 

Наводи

Литература

Надворешни врски

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Remove ads