Национален парк Јосемити

Јосемити е национален парк на Соединетите Држави во Калифорнија. Се граничи на југоисток со Националната шума Сиера и на северозапад со националната шума Станислав. Со паркот управува Службата за национални паркови и зафаќа 3.074 км2 во четири окрузи — сосредоточени во Туолумне и Марипоса, кои се протегаат на север и на исток до Моно и на југ до Мадера. Прогласен за светско наследство во 1984 година, Јосемити е меѓународно признат по своите гранитни карпи, водопади, бистри потоци, шуми со џиновска секвоја, езера, планини, ливади, ледници и биолошка разновидност.^[1] Речиси 95 проценти од паркот е означен како дивина.^[2] Јосемити е еден од најголемите и најмалку фрагментирани блокови на живеалишта во Сиера Невада.

Панорама на Јосемити

Геологијата на паркот се карактеризира со гранит и остатоци од постари карпи. Пред околу 10 милиони години, Сиера Невада била подигната и навалена за да ги образува своите уникатни падини, кои ја зголемиле стрмнината на потоците и речните корита, образувајќи длабоки, тесни кањони. Пред околу еден милион години ледници се образувале на повисоки предели. Лизгајќи се надолу, ја сечеле и ја вајале долината Јосемити во форма на буквата U.

Се претпоставува дека луѓето првпат влегле во областа пред околу 10.000 до 8.000 години, а домородните Американци го населиле регионот пред речиси 4.000 години. Европските Американци влегле во областа во 1833 година, а доселениците првпат влегле во долината во 1851 година, при што Џејмс Д. Севиџ се смета дека ја открил областа која денес е национален парк Јосемити.^[3]

Јосемити бил критичен за развојот на концептот на национални паркови. Гален Кларк и други лобирале да ја заштитат долината Јосемити од развој, што на крајот довело до потпишување на Јосемитскиот грант од 1864 година од страна на претседателот Абрахам Линколн, кој го прогласил Јосемити за федерално заштитено земјиште. Во 1890 година, Џон Мјур водел успешна кампања за да го мотивира Конгресот да ја прогласи долината Јосемити и нејзините околни области за национален парк. Ова помогнало да се создаде систем за национални паркови.

Јосемити привлекува околу четири милиони посетители годишно.^[4] Повеќето посетители поголемиот дел од своето време го поминуваат во долината со големина од 18 км2 . Паркот поставил рекорд на посети во 2016 година, надминувајќи за првпат пет милиони посетители. Во 2023 година, паркот забележал речиси четири милиони посетители.