Некрофобија

Некрофобија — специфична фобија, ирационален страв од мртви организми (на пр., трупови), како и работи поврзани со смртта (на пр., ковчези, надгробни споменици, погреби, гробишта). Кај сите видови емоции, опсесијата со смртта станува очигледна и во фасцинацијата и во објектификацијата.^[1] Во културна смисла, некрофобијата може да се однесува и на страв од мртвите од страна на културна група, на пр., верување дека духовите на мртвите ќе се вратат да ги прогонуваат живите.^[2]

Некрофобија
Човечки черепи.
Специјалност	Психологија

Страдалникот може да го доживува ова чувство постојано или кога нешто ќе го предизвика стравот, како блиска средба со мртво животно или погреб на близок или пријател.^[3] Зборот некрофобија е изведен од грчкиот збор nekros (νεκρός) што значи „труп“ и грчкиот збор phobos (φόβος) што значи „страв“.^[4]

Причини

Некрофобијата може да има различни причини, од кои многу сè уште се истражуваат. Многу случаи на некрофобија се предизвикани од трауматски инцидент, како смрт на близок или на домашно милениче или средба со мртво тело. Исто така, откриено е дека фобиите се резултат на културен или научен одговор, што значи дека вознемиреноста, паранојата и стравот на возрасните можат да се пренесат на дете кое ги набљудува. Сепак, некои деца можат да бидат посклони кон вознемиреност кон такви работи преку нивната генетика.^[5]

Друго влијание може да биде видот на медиуми што поединецот ги користи. Филмовите и книгите од жанрот хорор имаат тенденција да генерираат многу страв околу мртвите.^[5] Истражувачот Метју Хадсон истакнува дека „нашите мозоци постојано нè очекуваат и нè подготвуваат за акција како одговор на заканата, а хорор филмовите го искористуваат ова вешто за да го зголемат нашето возбудување“.^[6] Иако ова е наменето да предизвика чувство на возбуда, може да потикне и емоции на страв. Покрај ова, нерешениот стрес има тенденција да предизвика „одбранбено и бегачко однесување“^[7] и може да биде фактор што придонесува за некрофобијата.

Симптоми

Кога се доживуваат ефекти од некрофобија, симптомите можат да варираат кај секоја индивидуа. Некои можат да доживеат физички симптоми предизвикани од поттикнувачки настан (на пр. средба со мртво тело/животно, прикажување на смрт итн.). Овие симптоми можат да вклучуваат:^[5]

• Вртоглавица или зашеметеност
• Сензации на задушување
• Отежнато дишење
• Испотени дланки
• Ирегуларно срцебиење
• Чувство на боцкање или трнење
• Прекумерно потење
• Стегање во градите
• Топли и ладни бранови
• Треперење или тресење
• Вкочанетост

Како и некои психолошки симптоми, вклучувајќи:^[5]

• Интензивно чувство на страв и непријатност
• Чувство на губење на контрола или несвестица
• Страв од умирање
• Неможност да се разликува реалното од нереалното
• Чувство на одвојување од сопственото тело
• Порив за бегство или избегнување на ситуацијата

Потекло

Познатото потекло на некрофобијата потекнува уште од старогрчката култура и таа била присутна уште од неолитскиот период. Во тоа време, се верува дека луѓето се плашеле дека мртвите ќе се појават во состојба која не е „ниту жива ниту мртва, туку „немртва“.“^[8] Тие верувале дека целта на ова било да им се наштети на живите. Поради овој страв, многу трупови биле откриени со камења и фрагменти од амфора поставени врз нив. Ова се правело како начин да се прикова телото и како средство за да се осигури дека нема да воскресне.

Стравот дека мртвите ќе се придружат на живите навидум се поврзува со верувањето во одвојувањето на телото и душата по смртта, што имплицира дека душата продолжува да живее во друга форма (на пр., реинкарнација, задгробен живот итн.). Ова верување ги наведувало луѓето да мислат дека душата може повторно да се поврзе со телото,^[9] или дека друг дух би можел да го заземе неговото место.

Третман

Иако не постојат познати начини за спречување или лекување на некрофобијата, постојат неколку опции за третман кои можат да им помогнат на луѓето кои ја имаат. Многу третмани вклучуваат психотерапија, особено когнитивна бихејвиорална терапија и експозициона терапија. Всушност, било покажано дека експозиционата терапија е најефикасна во лекувањето на ова нарушување преку десензитизација.^[10] Можат да се препишат и лекови за лекување на оваа фобија. Се верува дека антибиотикот Д-циклосерин го олеснува исчезнувањето на стравот и може да се администрира за лекување на специфични фобии.^[11]

Исто така, постојат начини на кои поединецот може самиот да си помогне да се справи со фобиите. Тие вклучуваат:^[12]

• Вежбање техники за релаксација како што се медитација, јога, длабоко дишење итн.
• Доверување на доверлива личност за своите чувства.
• Зачленување во група за поддршка и споделување на искуствата со други.
• Усвојување свесност за сопствената фобија.
• Одбегнување на изолација бидејќи тоа може да доведе до дополнителни компликации.

Поврзано

• Список на фобии
• Танатофобија