Италијанска Социјална Република
From Wikipedia, the free encyclopedia
Италијанска Социјална Република (италијански: Repubblica Sociale Italiana, РСИ), позната пред декември 1943 година како Национална Републиканска Држава Италија (италијански: Stato Nazionale Repubblicano d'Italia; СНРИ), но попопуларно позната како Република Сало (италијански: Repubblica di Salò) — нацистичко-германска марионетска држава со ограничено дипломатско признавање, создадена за време на подоцнежниот дел од Втората светска војна, која постоела од почетокот на германската окупација на Италија во септември 1943 година до предавањето на германските трупи во Италија во мај 1945 година. Германската окупација предизвикала широк национален отпор против неа и Италијанската Социјална Република, што довело до Италијанската граѓанска војна.
Италијанска Социјална Република | ||||||
Repubblica Sociale Italiana (италијански) | ||||||
Марионетска држава на Нацистичка Германија[1][2] | ||||||
| ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||
Гесло Per l'onore d'Italia "За честта на Италија" | ||||||
Химна
| ||||||
Местоположба на Италијанската Социјална Република во Европа во 1943 година Територија која номинално ја администрира ИСР Германски ооеративни зони (Алпенворланд, Јадранско приморје)
| ||||||
Административна поделба на Италијанската Социјална Република | ||||||
Главен град | ||||||
Јазици | италијански јазик, Ломбардски јазик, Емилијански дијалекти, Венецијански јазик, Ромањолски дијалекти, Лигурски јазик, | |||||
Вероисповед | Римокатоличка црква | |||||
Уредување | Унитарна фашистичка еднопартиска република под тоталитарна диктатура | |||||
Duce | ||||||
- | 1943–1945 | Бенито Мусолини | ||||
Plenipotentiary | ||||||
- | 1943–1945 | Рудолф Ран | ||||
Историски период |
| |||||
- | Операција „Даб“ | 12 септември 1943 | ||||
- | реставрација на Мусолини | 23 септември 1943 | ||||
- | Партизанско востание | 25 април 1945 | ||||
Валута | Италијанска лира | |||||
a. | ^ +373 5 and +373 2. | |||||
Италијанската Социјална Република била втората и последна инкарнација на италијанската фашистичка држава, предводена од Бенито Мусолини и неговата реформирана антимонархистичка Републиканска фашистичка партија. Новооснованата држава го прогласила Рим за главен град, но де факто седиштето се наоѓало во Сало (оттука и неговото колоквијално име), мал град на езерото Гарда, во близина на Бреша, каде што се наоѓало седиштето на Мусолини и Министерството за надворешни работи. Италијанската Социјална Република номинално вршела суверенитет во Северна и Централна Италија, но во голема мера била зависна од германските трупи за одржување на контролата.
Во јули 1943 година, откако сојузниците ја истуркале Италија од Северна Африка и последователно ја нападнале Сицилија, Големиот совет на фашизмот - со поддршка на кралот Виктор Емануел III - го соборил и го уапсил Мусолини. Новата влада започнала тајни мировни преговори со сојузничките сили. Кога на 8 септември било објавено примирјето на Касибиле, нацистичка Германија била подготвена и брзо интервенирала. Германските трупи ја презеле контролата врз северната половина на Италија, го ослободиле Мусолини и го довеле во областа окупирана од Германија за да воспостават сателитски режим. Италијанската Социјална Република била прогласена на 23 септември 1943 година.[4] Иако Италијанската Социјална Република тврдела дека има суверенитет над поголемиот дел од Италијанскиот Полуостров, неговата де факто јурисдикција се проширила само на значително намален дел од земјата.[5] Италијанската Социјална Република добила дипломатско признание само од Силите на Оската и нивните сателитски држави. Финска и Вишиевска Франција, иако во германската орбита, не ја признале. Неофицијални односи се одржувале со Аргентина, Португалија, Шпанија и преку трговски агенти со Швајцарија. Градот Ватикан не ја признал.
Околу 25 април 1945 година, деветнаесет месеци по неговото основање, Италијанската Социјална Република целосно пропаднала. Во Италија, денот е познат како Ден на ослободувањето (festa della liberazione). На тој ден, генералното партизанско востание, заедно со напорите на сојузничките сили за време на нивната последна офанзива во Италија, успеало речиси целосно да ги истера Германците од Италија. На 27 април, италијанските партизани го фатиле Мусолини, неговата љубовница, неколку министри и неколку други италијански фашисти додека се обидувале да побегнат. На 28 април, партизаните го убиле Мусолини и повеќето други заробеници, вклучувајќи ја и Клара Петачи. Министерот за одбрана на РСИ, Родолфо Грацијани, го предал она што останало од Италијанската Социјална Република на 1 мај, еден ден откако германските сили во Италија капитулирале.