река во Шкотска From Wikipedia, the free encyclopedia
Теј (англиски: Tay, гелски: Tatha) — најдолга река во Шкотска и најполноводна на целите Британски Острови. Извира во западниот дел на земјата, од падините на планината Бен Луј (Beinn Laoigh), па тече во источен правец низ Горите, минува низ езерата Лох Дохарт, Лох Јуир и Лох Теј, па продолжува на исток низ Страттеј, во средиштето на земјата. Потоа тече во југоисточен правец, минува низ градот Перт и завршува ужно од градот Данди во устието на заливот Тејски Ферт, кој води во Северното Море.[1] Сливното подрачје зафаќа околу 5.200 км2 (за споредба, сливот на Твид зафаќа 3.900 км2, а оној на Спеј покрива 2.840 км2.
Теј | |
Tay, Tatha | |
Теј во центарот на Перт | |
Земја | United Kingdom |
---|---|
Дел | Шкотска |
Притоки | |
- леви | Лајон, Тамел, Ајла |
- десни | Олмонд, Ерн, Бран |
Извор | Алт Коре Леј |
- место | Вен Луј, Шкотски Гори, UK |
- височина | 720 м |
- координати | 56°23′07″N 4°47′36″W |
Утока | Тејски Ферт, Северно Море |
- местоположба | меѓу Перт и Данди, UK |
- височина | 0 м |
- координати | 56°21′18″N 3°17′54″W |
Должина | 188 км |
Слив | 4.970 км2 |
Истек | во Балахи |
- просечен | 169 м3/с |
- максимален | 1.965 м3/с |
- минимален | 11 м3/с |
Теј настанува со слевање на голем дел од долните водотеци на Горите. Извира од падините на планината Бен Луј, само 32 км од крајбрежното гратче Обан во Аргајл и Бјут.[1] Во горниот дел од сливот носи различни имиња: прво Кониш, па Филан, за потоа да се претвори во реката Дохарт која на крај се влева во Лох Теј кај Килин.
Реката истекува од Лох Теј кај Кенмор и се упатува кон градот Перт кој некогаш бил најниско премостливо место. Приближувајќи се кон заливот Тејски Ферт, реката станува плимна. Најголем град по нејзиното поречие е Данди, сместен на северниот брег на реката. Од изворот до Северното Море, течението на Теј минува вкупно 193 км, протегајќи се во правец запад-исток низ средината на Шкотска.
Необично за реките во Шкотска е тоа што Теј има неколку покрупни притоки, од кои позначајни се Ерн, Ајла, Тамел, Олмонд и Лајон.[1]
Реката и поречието се одликуваат со висок степен на биоразновидност и затоа се прогласени за Место од посебен научен интерес (SSSI). Теј е познат по застапеноста на атлантскиот лосос (Salmo salar), бисерната школка (Margaritifea margaritifera) и видрата (Lutra lutra).[1] Бисерната школка е еден од најзагрозените видови во Шкотска, а во Теј живеа дури две третини од сите вакви школки во светот.[2]
Во последно време се забележува и присуството на европскиот дабар (Castor fiber), кој е вратен во Шкотска по цели 400 години.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.