ടിബറ്റിലെ ബ്രിട്ടീഷ് പര്യവേഷണം
From Wikipedia, the free encyclopedia
ടിബറ്റിലെ ബ്രിട്ടീഷ് പര്യവേഷണം, ടിബറ്റിലെ ബ്രിട്ടീഷ് അധിനിവേശം അല്ലെങ്കിൽ ടിബറ്റിലേക്കുള്ള യംഗ്ഹസ്ബൻഡ് പര്യവേഷണം എന്നും അറിയപ്പെടുന്നതും 1903 ഡിസംബറിൽ ആരംഭിച്ച് 1904 സെപ്തംബർ വരെ നീണ്ടുനിന്നതുമായ ഒരു പര്യവേക്ഷണമായിരുന്നു. ടിബറ്റ് അതിർത്തി കമ്മീഷന്റെ ആഭിമുഖ്യത്തിൽ ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യൻ സായുധ സേനയുടെ ഒരു താൽക്കാലിക അധിനിവേശമായി കണക്കാക്കപ്പെടുന്ന ഈ പര്യവേഷണം ടിബറ്റും സിക്കിമും തമ്മിലുള്ള അതിർത്തി തർക്കം പരിഹരിക്കാനും നയതന്ത്ര ബന്ധം സ്ഥാപിക്കാനും ഉദ്ദേശിച്ചുള്ള ദൗത്യമായിരുന്നു.[2] പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിൽ, ബ്രിട്ടീഷുകാർ ബർമ്മയും സിക്കിമും കീഴടക്കുകയും ഒപ്പം ടിബറ്റിന്റെ തെക്കൻ ഭാഗം മുഴുവൻ ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയുടെ അധീനതയിലാക്കുകയും ചെയ്തു. ഗാൻഡൻ ഫോഡ്രാംഗ് സർക്കാരിന്റെ കീഴിൽ ദലൈലാമ ഭരിച്ചിരുന്ന ടിബറ്റ് 1911 ലെ വിപ്ലവം വരെ ചൈനീസ് ക്വിംഗ് രാജവംശത്തിന്റെ കീഴിലുള്ള ഒരു ഹിമാലയൻ സംസ്ഥാനമായിരിക്കുകയും ശേഷം ഒരു യഥാർത്ഥ ടിബറ്റൻ സ്വാതന്ത്ര്യ കാലഘട്ടത്തിൽ (1912-1951) തൽസ്ഥിതി തുടരുകയും ചെയ്തു.
ടിബറ്റിലെ ബ്രിട്ടീഷ് പര്യവേഷണം | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
The Great Game ഭാഗം | |||||||
ബ്രിട്ടീഷ്, ടിബറ്റൻ ഉദ്യോഗസ്ഥർ ചർച്ച നടത്തുന്നു. | |||||||
| |||||||
യുദ്ധത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരിക്കുന്നവർ | |||||||
United Kingdom | Qing Dynasty
| ||||||
പടനായകരും മറ്റു നേതാക്കളും | |||||||
James Macdonald Francis Younghusband | 13th Dalai Lama Dapon Tailing | ||||||
ശക്തി | |||||||
3,000 soldiers 7,000 support troops | Unknown, several thousand peasant conscripts | ||||||
നാശനഷ്ടങ്ങൾ | |||||||
202 killed in action 411 non-combat deaths | 2,000–3,000 killed[1] |
അധികവും ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യൻ ഗവൺമെന്റിന്റെ തലവനായിരുന്ന കഴ്സൺ പ്രഭു തുടക്കമിട്ട ഈ അധിനിവേശം റഷ്യൻ സാമ്രാജ്യത്തിന്റെ കിഴക്കൻ അഭിലാഷങ്ങളെ ചെറുക്കാൻ ഉദ്ദേശിച്ചുള്ളതായിരുന്നു. മധ്യേഷ്യയിലെ റഷ്യയുടെ മുന്നേറ്റങ്ങളെക്കുറിച്ച് വളരെക്കാലമായി ആശങ്ക പ്രകടിപ്പിച്ചിരുന്ന കഴ്സൺ പ്രഭു ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യയിലേക്കുള്ള റഷ്യൻ അധിനിവേശത്തെയും ഭയപ്പെട്ടിരുന്നു.[3] 1903 ഏപ്രിലിൽ ടിബറ്റിൽ തങ്ങൾക്ക് യാതൊരുവിധ താൽപ്പര്യമില്ലെന്നുള്ള വ്യക്തമായ ഉറപ്പ് റഷ്യയിൽ നിന്ന് ബ്രിട്ടീഷ് സർക്കാരിന് ലഭിച്ചു. എന്നിരുന്നാലും, റഷ്യൻ ഉറപ്പുകൾ ഉണ്ടായിരുന്നിട്ടുകൂടി, കഴ്സൺ പ്രഭു ടിബറ്റിലേക്ക് ഒരു ദൗത്യ സംഘത്തെ അയയ്ക്കാൻ സമ്മർദ്ദം ചെലുത്തിയതായി, അന്നത്തെ ഒരു ഉയർന്ന ബ്രിട്ടീഷ് രാഷ്ട്രീയ ഉദ്യോഗസ്ഥൻ കുറിച്ചിരുന്നു.[4]
പര്യവേഷണ സേന ഗ്യാൻസെയിലേക്ക് യുദ്ധം ചെയ്ത് മുന്നേറുകയും ഒടുവിൽ 1904 ഓഗസ്റ്റിൽ ടിബറ്റിന്റെ തലസ്ഥാനമായ ലാസയിലെത്തുകയും ചെയ്തു. ദലൈലാമ ആദ്യം ക്വിംഗ് ഭരണത്തിൻ കീഴിലുള്ള മംഗോളിയയിലേക്കും പിന്നീട് ക്വിംഗ് ചൈനയിലേക്കുമായി ഒരു സുരക്ഷിതസ്ഥാനം തേടി ഓടിപ്പോയി. മോശം പരിശീലനവും സജ്ജീകരണവുമുള്ള ടിബറ്റുകാർ ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യൻ സേനയുടെ ആധുനിക ഉപകരണങ്ങളോടും പരിശീലനത്തോടും പിടിച്ചുനിൽക്കാൻ സാധിച്ചില്ല. ടിബറ്റിന്റെ ഭരണത്തിൽ ഇടപെടാൻ ചൈനീസ് സർക്കാർ മറ്റൊരു രാജ്യത്തെയും അനുവദിക്കില്ല എന്ന വ്യക്തമായ ധാരണയോടെ സെപ്റ്റംബർ മാസത്തിൽ സിക്കിമിലേക്ക് പിന്മാറുന്നതിന് തൊട്ടമുമ്പ് ലാസയിൽ അവശേഷിച്ച ടിബറ്റൻ ഉദ്യോഗസ്ഥരെ, ലാസ കൺവെൻഷനിൽ ഒപ്പിടാൻ കമ്മീഷൻ നിർബന്ധിച്ചു.[5] ഒരു സൈനിക പര്യവേഷണമായി ഈ ദൗത്യത്തെ അംഗീകരിച്ച ബ്രിട്ടീഷ് ഇന്ത്യൻ സർക്കാർ അതിൽ പങ്കെടുത്ത എല്ലാവർക്കും ടിബറ്റ് മെഡൽ എന്ന പ്രചാരണ മെഡൽ നൽകി.[6][7]