ഗംഗാസമതലം

ഇന്ത്യയിലെ ഗംഗാനദിയുടെ പ്രവാഹത്തിന് ഇരുവശവുമുള്ള ഫലഭൂയിഷ്ടമായ സമതലപ്രദേശത്തെയാണ്‌ ഗംഗാസമതലം അഥവാ ഗംഗാതടംഎന്ന് വിളിക്കുന്നത്. വടക്ക് ശിവാലിക് മലകളും തെക്ക് മദ്ധ്യേന്ത്യൻ മലനിരകളും പടിഞ്ഞാറ് പഞ്ചാബ് ദൊവാബുവും പടിഞ്ഞാറ്‌ ബംഗാളിലെ അഴിമുഖവുമാണ് ഗംഗാസമതലത്തിന്റെ അതിർത്തികൾ^[1]‌. പലപ്പോഴും ഗംഗാസമതലത്തേയും സിന്ധൂനദീതീരത്തുള്ള സമതലത്തേയും ചേർത്ത് ഒന്നായി സിന്ധു-ഗംഗാ സമതലം എന്നാണ്‌ പരാമർശിക്കാറുള്ളത്.

ഗംഗാനദിയും പോഷകനദികളും

ഗംഗാതടത്തിന്റെ ഉപഗ്രഹചിത്രം

ഗംഗാസമതലം നിരപ്പുള്ള ഫലഭൂയിഷ്ടമായ ഒരു പ്രദേശമാണ്. ലോകത്തെ ഏറ്റവും ജനസാന്ദ്രതയേറിയ പ്രദേശങ്ങളിലൊന്നാണിവിടം. ഇവിടത്തെ മണ്ണിന്റെ ഫലഭൂയിഷ്ടതമൂലം വിവിധ തരത്തിലുള്ള വിളകളുടെ വിപുലമായ രീതിയിലുള്ള കൃഷി ഇവിടെ നടക്കുന്നു. ഇന്ത്യയുടെ 'ലോലമായ അടിവയർ' (soft under-belly) എന്നാണ് ഈ മേഖല അറിയപ്പെടുന്നത്.

നിരവധി നദികളുടെ സാന്നിധ്യം മുൻകാലങ്ങളിൽത്തന്നെ ചരക്കുനീക്കത്തിനും സഹായകമായി വർത്തിച്ചു. ഇന്ത്യയിലെ പ്രധാനപ്പെട്ട നഗരങ്ങളായ ദില്ലി, വരാണാസി, പട്ന, തുടങ്ങിയവ ഗംഗാതടത്തിലാണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ചരിത്രപരമായി ഗംഗാതടം തന്നെയാണ് ഇന്ത്യയുടെ പ്രധാനപ്പെട്ട ഭൂമേഖല. വൻ രാജവംശങ്ങൾ അവയുടെ തലസ്ഥാനങ്ങൾ ഇവിടെയാണ് സ്ഥാപിച്ചത്. ഗംഗാസമതലം പൂർണ്ണമായും ജനവാസമേഖലയാണ്. ഇന്ത്യയുടെ മറ്റു ഭാഗങ്ങളിലുള്ള പോലെ ആദിവാസികളും മറ്റും വസിക്കുന്ന കാടുകൾ ഇവിടെയില്ല^[1].

നദികൾ

float

ഗംഗക്കു പുറമേ ഹിമാലയത്തിൽ നിന്നും തെക്കോട്ടും മദ്ധ്യേന്ത്യൻ പർവതനിരകളിൽ നിന്നും വടക്കോട്ടും ഒഴുകുന്ന വലുതും ചെറുതുമായ നിരവധി നദികൾ ഈ സമതലത്തെ കീറിമുറിച്ചു കൊണ്ട് കടന്നു പോകുന്നു. ഗംഗയും അതിന്റെ പോഷകനദികളിലും വർഷകാലത്ത് വെള്ളപ്പൊക്കമുണ്ടാകുന്നു. ഈ നദികളിൽ പ്രധാനപ്പെട്ട ഒന്നാണ് കോസി. ഈ നദിയിൽ 24 മണിക്കൂറിനുള്ളിൽ ജലനിരപ്പ് 30 അടി ഉയരാറുണ്ട്. ഇന്ന് ഇത് ജലവൈദ്യുതപദ്ധതികൾക്കായും ജലസേചനപദ്ധതികൾക്കായും ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നതുവഴി ക്രമാതീതമായ നീരൊഴുക്ക് നിയന്ത്രിക്കുന്നുണ്ട്.

പരിവർത്തനം

ഇന്ന് ഭൂമിശാസ്ത്രപരമായും ഭൌതികമായും ലളിതമായ ഘടനയുള്ള ഗംഗാതടം ഉപഭൂഖണ്ഡത്തിൽത്തന്നെ ഏറ്റവുമധികം മാറ്റത്തിനു വിധേയമായിട്ടുള്ള ഭൌമമേഖലയാണ്. ഗംഗാസമതലം കിടക്കുന്നിടം പുരാതനകാലത്ത് ഏതാണ്ട് 1300 അടി ആഴമുള്ള ഒരു കിടങ്ങായിരുന്നു. ഈ കിടങ്ങിനെക്കുറിച്ച് ഭൂമിശാസ്ത്രജ്ഞന്മാർക്കിടയിൽ വ്യത്യസ്തസിദ്ധാന്തങ്ങളുണ്ട്. ഹിമാലയത്തിനു രൂപം കൊടുത്ത അതേ ഭൌമപ്രതിഭാസത്തിന്റെ ഫലം തന്നെയാണ് ഈ കിടങ്ങും എന്ന് ചിലർ കരുതുന്നു. ഏതായാലും ഉപദ്വീപായ ഇന്ത്യയേയും ഹിമാലയത്തേയും വേർതിരിച്ച് ഒരു കിടങ്ങ് സ്ഥിതി ചെയ്തിരുന്നു എന്നുള്ളത് തർക്കമില്ലാത്തകാര്യമാണ്. പിൽക്കാലത്ത് ഈ കിടങ്ങിന് കിഴക്കുള്ള നദികളിലൂടെ നിക്ഷേപിക്കപ്പെട്ട മണ്ണ് മൂടി ഈ കിടങ്ങ് മൂടപ്പെട്ടു.

ഇത്ര വലിപ്പമുള്ള ഒരു കിടങ്ങ് മണ്ണടിഞ്ഞു മൂടപ്പെട്ടു എന്നത് അവിശ്വസനീയമായി തോന്നുമെങ്കിലും ഗംഗാനദി ഒരു ദിവസം ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിലേക്കൊഴുക്കുന്ന മണ്ണിന്റെ കണക്ക് നോക്കിയാൽ ഇതിന് ന്യായീകരണം കണ്ടെത്താൻ സാധിക്കും. ഏതാണ്ട് പത്തു ലക്ഷം ടൺ മണ്ണ് ഗംഗാനദി ദിവസേന ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിലേക്കെത്തിക്കുന്നെണ്ടാന്നാണ് ചില വിദഗ്ദ്ധർ കണക്കാക്കുന്നത്. നദി അതിന്റെ തടത്തിൽ നിക്ഷേപിക്കുന്ന മണ്ണിന് പുറമെയാണിത്. ഈ മണ്ണ് കൃഷിക്ക് ഏറ്റവും അനുയോജ്യമാണ്. അതുകൂടാതെ ഇഷ്ടികയും മറ്റു കളിമണ്ണുൽപ്പന്നങ്ങളും നിർമ്മിക്കാനും ഉപയോഗിക്കുന്നു.^[1]

കൃഷി

ഗംഗാതടത്തിലെ 90% ആളുകളുടേയും ജീവിതവൃത്തി കൃഷിയെ ആശ്രയിച്ചാണ്. ഇവിടത്തെ കൃഷി, നിരവധി ഘടകങ്ങളുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നുവെങ്കിലും മഴ തന്നെയാണ് അവയിൽ ഏറ്റവും പ്രധാനം.

തെക്കുപടിഞ്ഞാറൻ കാലവർഷത്തിന്റെ ബംഗാൾ ഉൾക്കടൽ ശാഖ ഹിമാലയം കടന്ന് വടക്കോട്ട് തിബറ്റിലേക്ക് പ്രവേശിക്കാൻ സാധിക്കാത്തതിനാൽ ബംഗാൾ ഉൾക്കടലിൽ നിന്ന് പടിഞ്ഞാറോട്ട് ദിശമാറി ഗംഗാസമതലത്തിലെത്തുന്നു. അവിടെ നിന്നും വീണ്ടൂം വടക്കുപടിഞ്ഞാറൻ ദിശയിലേക്ക് നീങ്ങുമ്പോഴേക്കും കാറ്റിലെ ജലാംശം നഷ്ടപ്പെടുന്നു. അങ്ങനെ ബംഗാളിൽ നിന്നും പഞ്ചാബിലെത്തുമ്പോഴേക്കും മഴ വളരെക്കുറഞ്ഞുകുറഞ്ഞു വരുനു. വേനൽക്കാലത്ത് ഗംഗാതടത്തിന്റെ വടക്കൻഭാഗങ്ങൾ അൽപ്പം വരണ്ടുണങ്ങുമെങ്കിലും സമതലം ഏതാണ്ട് വർഷം മുഴുവനും പച്ചപ്പുള്ളതായിരിക്കും.

ഗംഗാതടത്റ്റിന്റെ വടക്കു പടീഞ്ഞാറൻ ഭാഗത്ത് തെക്കുപടീഞ്ഞാറൽ കാലവർഷം എത്തുമ്പോഴേക്കും വളരെക്കുറച്ച് മഴ മാത്രമേ നൽകുന്നുള്ളൂ. ഇവിടത്തെ ശരാശരി വർഷപാതം 40 ഇഞ്ചോളമാണ്. അതു കൊണ്ട് ഈ മേഖലയിലെ കൃഷിക്ക് ജലസേചനം അത്യാവശ്യമാണ്. ഗോതമ്പ്, ബാർലി, അരി എന്നിവയാണ് ജലസേചനത്തിന്റെ സഹായത്താൽ കൃഷിചെയ്യുന്ന വിളകൾ. ചാമ ഇവിടത്തെ വേനൽകൃഷിയാണ്. ഇവിടത്തെ കാലാവസ്ഥ അനുയോജ്യമല്ലാത്തതിനാൽ അരി ഒരു പ്രാധാന്യം കുറഞ്ഞ കൃഷിയാണ്. ഗോതമ്പാണ് ഇവിടത്തെ ജനങ്ങളുടെ പ്രധാന ഭക്ഷണം ചപ്പാത്തിയുടെ രൂപത്തിലാണ് ഇവർ ഇത് ഭക്ഷിക്കുന്നത്.

അരിക്ക് വേണ്ട കാലാവസ്ഥയുടെ നേരെ വിപരീതമായ കാലാവസ്ഥയാണ് ഗോതമ്പ് കൃഷിക്ക് യോജിച്ചത്. പഞ്ചാബിലെ കുറഞ്ഞ താപനിലയും മിതമായ വർഷപാതവും ഇവിടത്തെ കൃഷിക്കാരെ ഗോതമ്പ് റാബി ക്കായി ഒക്ടോബറിൽ വിതയ്ക്കാനും മാർച്ചോടെ വിളവെടുക്കാനുംസഹായിക്കുന്നു.