ചാന്ദിനി ചൗക്ക് (ഡെൽഹി)

ഇന്ത്യയുടെ തലസ്ഥാന നഗരിയായ ഡെൽഹിയുടെ വടക്കുഭാഗത്തായ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്ന തിരക്കുള്ളതും പഴയതുമായ ഒരു മാർക്കറ്റാണ് ചാന്ദ്നി ചൌക്ക്. (ഹിന്ദി: चाँदनी चौक, പഞ്ചാബി: ਚਾਂਦਨੀ ਚੌਂਕ, ഉർദു: چاندنی چوک).

ചാന്ദിനി ചൗക്ക് (ഡെൽഹി), ഡെൽഹി, 1858 ൽ.

ചരിത്രം

ചുവരുകളുടെ നഗരം എന്നറിയപ്പെട്ടിരുന്ന ഡെൽഹിയിലെ ഒരു പ്രധാന വീഥിയായിരുന്നു ചാന്ദ്നി ചൌക്ക് . ഇതിന്റെ ആദ്യ പേര് ഷാ ജഹനാബാദ് എന്നായിരുന്നു. ചുവരുകളുടെ നഗരത്തിന്റെ ഭാഗമായിരുന്ന ഡെൽഹിയിൽ ചുവപ്പു കോട്ടയും ഉൾപ്പെട്ടിരുന്നു. ഇത് സ്ഥാപിച്ചത് 1650 AD യിൽ മുഗൾ രാജാവായിരുന്ന ഷാജഹാൻ ആയിർന്നു. ഇതിന്റെ രൂപകല്പന നടത്തിയത് അദ്ദേഹത്തിന്റെ മകളായിരുന്ന ജഹനാര ബേഗം സാഹിബ് ആയിരുന്നു. ചുവരുകളുടെ നഗരത്തിന്റെ നടുവിലൂടെ ആണ് ചാന്ദിനി ചൌക്ക് പോകുന്നത്. ചുവപ്പു കോട്ടയുടെ ലാഹോരി ദർവാസ യിലൂടെ തുടങ്ങി ഫത്തേപുരി മസ്ജിദിൽ അവസാനിക്കുന്നു.^[1]:

ഇതിന്റെ ആദ്യകാലത്തെ പ്രധാന മൂന്ന് മാർഗങ്ങൾ താഴെപറയുന്നവ ആണ്.

1. ലാഹോരി ദർവാസ മുതൽ ചൌക്ക് കോത്ത്‌വാലി (ഗുരദ്വാര ശിശ് ഗഞ്ചിനടുത്ത്) വരെ. : ഇതിന്റെ ആദ്യപേര് ഉർദു ബസാർ എന്നായിരുന്നു.
2. ചൌക്ക് കോത്ത്‌വാലി മുതൽ ചാന്ദ്നി ചൌക്ക് വരെ : ഇതിന്റെ ആദ്യ പേര് ജോഹ്‌രി ബസാർ എന്നായിരുന്നു. ചാന്ദ്നി ചൌക്ക് എന്ന പേര് ആദ്യം അവിടെയുണ്ടായിരുന്ന ഒരു കുളത്തിനെ കുറിച്ചായിരുന്നു. ഇതിൽ രാത്രി ചന്ദ്രന്റെ നിലാവ് പ്രതിഫലിക്കുമായിരുന്നു. ഇതിനെ നീക്കി പിന്നീട് ഇവിടെ ഒരു ഘടികാരമന്ദിരം സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടു. പക്ഷേ ഇത് പിന്നീട് 1960 ൽ നശിപ്പിക്കപ്പെട്ടു. ^[2][3].
3. ചാന്ദ്നി ചൌക്ക് മുതൽ ഫത്തേപുരി മസ്ജിദ് വരെ: ഇതിന്റെ ആദ്യ പേര് ഫത്തേപുരി ബസാർ എന്നായിരുന്നു.

ഈ വീഥിക്ക് ചാന്ദ്നി ചൌക്ക് എന്ന പേര് വരാൻ കാരണം ഇതിൽ രാത്രി നിലാവിന്റെ പ്രതിഫലനം കൊണ്ടാണ്. ^[4].

ഇന്ത്യയിലെ പഴയതും തിരക്കുള്ളതുമായ ഒരു മാർക്കറ്റാണ് ചാന്ദ്നി ചൌക്ക്. ^[5].

1863-67 കാലഘട്ടത്തിൽ ചാന്ദിനി ചൌക്ക്.

ഇന്ന് ചാന്ദ്നി ചൌക്ക് വളരെ തിരക്കുള്ളതാണെങ്കിലും അതിന്റെ ചരിത്രപരമായ പ്രാധാന്യം നിലനിർത്തുന്നു. ഇവിടുത്തെ വീഥികളും കെട്ടിടങ്ങളും താഴെ പറയുന്ന പദങ്ങളാൽ അറിയപ്പെടുന്നു. ^[6].

• ഹവേലി : ഒരു വലിയ കെട്ടിടം. ഒരു ഹവേലിയിൽ ഒരു വലിയ മുറ്റവും ചുറ്റും നാലു കെട്ടിടവും ഉണ്ട്.

• കുച്ച : വീടുകളുടെ ഒരു വിഭാഗം. വീടുകളുടെ ഒരു ഭാ‍ഗം കടയായി ഉപയോഗിക്കുന്നു.

• കത്ര: പണിക്കാരുടെ ഒരു പ്രത്യേക വിഭാഗം. അവർ ഒരുമിച്ച് താമസിക്കുന്ന സ്ഥലം അറിയപ്പെടുന്ന പേര്.

ചുരുക്കത്തിൽ

ഗുരുധ്വാര ശിശ് ഗഞ്ച സാഹിബ്

ചാന്ദ്നി ചൌക്ക് എന്ന സ്ഥലം ചരിത്ര പ്രാധാ‍ന്യമുള്ള ഷാഹജഹാനബാദ് എന്ന സ്ഥലത്താണ് സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നത്. ചുവപ്പ് കോ‍ട്ട മുതൽ ഫത്തേപുരി മസ്ജിദ് വരെ ഉള സ്ഥലമാണ് ഇത്. ഈ വീതിയിലെ രണ്ടൂവശത്തും പഴയകാലത്തെ കെട്ടീടങ്ങളും വീടുകളും സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. 1944 ൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട ജുമാ മസ്ജിദ് ഇവിടെ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. ചുവപ്പുകോട്ടയിൽ നിന്ന് തുടങ്ങുന്ന ചാന്ദ്നി ചൌക്ക് വീഥിയിൽ താഴെപ്പറയുന്നവ സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു.

• ശ്രീ ദിഗംബർ ജെയിൻ ലാൽ മന്ദിർ : 1656 ൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്.

• ഹിന്ദു ഗൌരി ശങ്കർ അമ്പലം: 1761 സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്. .
• സെന്റ്രൽ ബാപ്റ്റിസ്റ്റ് ചർച്ച് : 1814 ൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്.
• ഗുരുധ്വാര ശിശ് ഗഞ്ച സാഹിബ്: 1783 ൽ അനുവാദം ലഭിച്ച സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ട ഈ സിഖ് മത ആരാധാനാലയ കേന്ദ്രം സിഖ് മത നേതാവായിരുന്ന ഗുരു തേഗ് ബഹാ‍ാദൂർ ന്റെ പേരിലുള്ളതാണ്.
• മുസ്ലിം സുനഹരി മസ്ജിദ് : 1721 ൽ സ്താപിക്കപ്പെട്ടത്.

• മുസ്ലിം ഫത്തേപുരി മസ്ജിദ്: 1650 ൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്.

പ്രാധാന്യം

ചാന്ദ്നി ചൌക്ക് അവിടെയുള്ള വിവിധ മാർക്കറ്റുകളാൽ പ്രസിദ്ധമാണ്. ഇന്ത്യയുടെ തനതായ ഭക്ഷണത്തിനും, മധുരപലഹാരങ്ങൾക്കും, സാരികൾക്കും ചാന്ദ്നി ചൌക്ക് വളരെ പ്രസിദ്ധമാണ്. 1000 ലധികം മധുരങ്ങൾ ചാന്ദ്നി ചൌക്കിൽ ഉണ്ടെന്നാണ് പറയപ്പെടുന്നത്. ചാന്ദിനി ചൌക്കിൽ അനേകം ചെറിയ വീഥികൾ ഉണ്ട്. ഇവിടെ പലതരത്തിലുള്ള വിലപ്പനക്കാർ ഉണ്ട്. പുസ്തകങ്ങൾ, വസ്ത്രങ്ങൾ, ചെരിപ്പുകൾ, തുകൽ ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ, ഇലക്ട്രോണിക് ഉൽപ്പന്നങ്ങൾ, എന്നിവക്കൊക്കെ പ്രത്യേകം വീഥികൾ ഉണ്ട്. ഇവിടുത്തെ മധുരപലഹാരങ്ങൾ ഡെൽഹിയുടനീളം പ്രസിദ്ധമാണ്. ഹൽദിറാം എന്ന മധുരപലഹാര കടകളുടെ യഥാർഥ സ്ഥലം ഇവിടെ ആണെന്ന് പറയപ്പെടൂന്നു.

പറാട്ടേ വാലി ഗലി: പറാട്ടകൾ പ്രസിദ്ധം

ഡെൽഹിയിലെ പല പ്രധാന ഭക്ഷണ ശാലകളുടെ എല്ലാം ഉറവിടം ചാന്ദിനി ചൌക്ക് ആണ്. ഇതിൽ പ്രധാനം ചിലത് ഇവയാണ്.

• ഘണ്ടേവാല : 1790 ൽ സ്താപിക്കപ്പെട്ടത്.
• നടരാജാസ് ദഹിവാല: 1940 ൽ തുടങ്ങിയത്.
• കൻ‌വർജി ഭഗീരത്മൽ : 19ആം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ പകുതിയിൽ സ്താപിക്കപ്പെട്ടൂ.
• ചാട്ട്വാല : 1923 ൽ സ്ഥാപിക്കപ്പെട്ടത്.
• ബികാനേർ മധുരക്കട:
• ഗിയാനിജി കാ ഫലൂഡ:
• പറാട്ടേ വാലി ഗലി: പറാട്ടകൾക്കു പ്രസിദ്ധം 1875 മുതൽ ^[7]
• മേഘ്‌രാജ് സൺസ് :

സംസ്കാരം

2001 ൽ ഇറങ്ങിയ പ്രമുഖ ബോളിവുഡ് ചിത്രമായ കഭി ഖുശി കഭി ഗം എന്ന ചിത്രത്തിന്റെ പ്രധാന ഭാഗങ്ങൾ ചിത്രീകരിച്ചത് ഇവിടെയാണ്. ചാന്ദിനി ചൌക്കിനെ കുറിച്ച് ഈ ചിത്രത്തിൽ പ്രസിദ്ധമായ ഒരു ചൊല്ലുണ്ട്.

ഹിന്ദി:

चंदू के चाचा ने

चंदू की चाची को

चाँदनी चौक में

चाँदनी रात में

चाँदी के चम्मच से

चटनी चटाई

ഉർദു:

چندو کے چاچا نے

چندو کی چاچی کو

چاندنی چوک میں

چاندنی رات میں

چاندی کے چمچ سے

چٹنی چٹائی

ഇംഗ്ലീഷ് (റോമൻ ലിപ്യന്തരം):

Chandu ke chacha ne

Chandu ki chachi ko

Chandni Chowk mein

Chandni raat mein

Chaandi ke chamach se

Chatni chatayi

ഇവിടുത്തെ ഘടികാര മന്ദിരത്തെ കുറിച്ചുള ഒരു പ്രമുഖ ചൊല്ല് താഴെ പറയുന്നു. വീഡിയോ

ഹിന്ദി:

घंटाघर की चार घड़ी

चारों में ज़ंजीर पड़ी,

जब भी घंटा बजता था

खड़ा मुसाफिर हंसता था।

झन्डे से आई आवाज़

इंक़लाब ज़िन्दाबाद

ഉർദു:

گھنٹہ گھر کی چار گھڑی

چاروں زنجیر پڑی

جب بھی گھنٹہ بجتا تھا

کھڑا مسافر ہنستا تھا

جھنڈے سے آئی آواز

انقلاب زندہ باد