ബറിംഗ് കടലിടുക്ക്
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
ബെറിംഗ് കടലിടുക്ക് (Russian: Берингов пролив,[1] Beringov proliv, Yupik: Imakpik[2][3]) വടക്ക് ആർട്ടിക്കുമായി അതിർത്തി പങ്കിടുന്ന ഒരു കടലിടുക്കാണ്. ഇത് റഷ്യ, അമേരിക്കൻ ഐക്യനാടുകൾ എന്നിവയ്ക്കിടയിലായി സ്ഥിതി ചെയ്യുന്നു. റഷ്യൻ സാമ്രാജ്യത്തിനു വേണ്ടി സേവനം നടത്തിയിരുന്ന ഒരു ഡാനിഷ് പര്യവേക്ഷകനായിരുന്ന വിറ്റസ് ബെറിംഗിന്റെ പേരിൽ അറിയപ്പെടുന്ന ഇത്, ആർട്ടിക് സർക്കിളിന് അൽപം തെക്കു ദിശയിലായി അക്ഷാംശം 65 ° 40 'N ൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.
സമുദ്രനിരപ്പ് താഴ്ന്നപ്പോൾ - ഹിമാനികൾ വലിയ അളവിലുള്ള ജലത്തെ പൂട്ടിയതിൻ്റെ ഫലമായി - സമുദ്രത്തിൻ്റെ അടിത്തട്ടിൻ്റെ വിശാലമായ ഒരു ഭാഗം തുറക്കുകയും അതുവഴി ബെറിംഗിയ എന്നറിയപ്പെടുന്ന കര പാലത്തിലൂടെ മനുഷ്യർ ഏഷ്യയിൽ നിന്ന് വടക്കേ അമേരിക്കയിലേക്ക് കുടിയേറി എന്ന ശാസ്ത്ര സിദ്ധാന്തത്തിൻ്റെ വിഷയമാണ് ബെറിംഗ് കടലിടുക്ക്.[4] ഇപ്പോഴത്തെ കടലിടുക്കിലും അതിനു വടക്കും തെക്കും ആഴം കുറഞ്ഞ കടലിലും. പാലിയോ-ഇന്ത്യക്കാർ എങ്ങനെയാണ് അമേരിക്കയിൽ പ്രവേശിച്ചത് എന്നതിനെക്കുറിച്ചുള്ള ഈ വീക്ഷണം നിരവധി പതിറ്റാണ്ടുകളായി പ്രബലമാണ്, അത് ഏറ്റവും സ്വീകാര്യമായ ഒന്നായി ഇന്നും തുടരുന്നു. അതായത് അമേരിക്കയിൽ ഏഷ്യൻ വംശജർ എത്തിയത് ഈ വഴിയിലൂടെയാണെന്ന് ശാസ്ത്രം കരുതുന്നു. ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിൻ്റെ ആരംഭം മുതൽ ബോട്ട് ഉപയോഗിക്കാതെ നിരവധി വിജയകരമായ ക്രോസിംഗുകളും രേഖപ്പെടുത്തിയിട്ടുണ്ട്.
Remove ads
ഭൂമിശാസ്ത്രവും ശാസ്ത്രവും
ബെറിംഗ് കടലിടുക്ക് അതിൻ്റെ ഏറ്റവും ഇടുങ്ങിയ സ്ഥലത്ത് ഏകദേശം 82 കിലോമീറ്റർ (51 മൈൽ) വീതിയുള്ളതാണ്, കേപ് ഡെഷ്നെവ്, ചുക്കി പെനിൻസുല, റഷ്യ, ഏഷ്യൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിൻ്റെ കിഴക്കേ അറ്റത്തുള്ള പോയിൻ്റ് (169° 39' W), അലാസ്കയിലെ കേപ് പ്രിൻസ് ഓഫ് വെയിൽസ്, യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സ് , വടക്കേ അമേരിക്കൻ ഭൂഖണ്ഡത്തിലെ ഏറ്റവും പടിഞ്ഞാറൻ പോയിൻ്റ് (168° 05' W) എന്നീ പ്രദേശങ്ങൾ ഇതോട് ചേർന്ന് കിടക്കുന്നു. പരസ്പരം സാംസ്കാരികവും ഭാഷാപരവുമായ ബന്ധമുള്ള യുപിക്, ഇനൂയിറ്റ്, ചുക്ച്ചി എന്നീ ജനവിഭാഗങ്ങൾ വിരളമായി താമസിക്കുന്ന ഒരു സവിശേഷ ആവാസവ്യവസ്ഥയാണ് ഈ കടലിടുക്ക്.
Remove ads
സമുദ്ര പര്യടനങ്ങൾ
ഏഷ്യയ്ക്കും വടക്കേ അമേരിക്കയ്ക്കും ഇടയിൽ അനിയൻ കടലിടുക്ക് ഉണ്ടെന്ന് കുറഞ്ഞത് 1562 മുതൽ യൂറോപ്യൻ ഭൂമിശാസ്ത്രജ്ഞർ കരുതി. 1648-ൽ സെമിയോൺ ഡെഷ്നോവ് കടലിടുക്കിലൂടെ കടന്നുപോയി, പക്ഷേ അദ്ദേഹത്തിൻ്റെ റിപ്പോർട്ട് യൂറോപ്പിൽ എത്തിയില്ല. ഡാനിഷ് വംശജനായ റഷ്യൻ നാവിഗേറ്റർ വിറ്റസ് ബെറിംഗ് 1728-ൽ അതിൽ പ്രവേശിച്ചു. 1732-ൽ മിഖായേൽ ഗ്വോസ്ദേവ് ഏഷ്യയിൽ നിന്ന് അമേരിക്കയിലേക്ക് ആദ്യമായി ഇത് കടന്നു. 1778-ൽ ജെയിംസ് കുക്കിൻ്റെ മൂന്നാമത്തെ യാത്രയിൽ ഇത് സന്ദർശിച്ചു.
അമേരിക്കൻ കപ്പലുകൾ 1847 ആയപ്പോഴേക്കും കടലിടുക്കിൽ ബോഹെഡ് തിമിംഗലങ്ങളെ വേട്ടയാടുകയായിരുന്നു.
1913 മാർച്ചിൽ, ക്യാപ്റ്റൻ മാക്സ് ഗോട്ട്സ്ചാൽക് (ജർമ്മൻ) സൈബീരിയയുടെ കിഴക്കൻ മുനമ്പിൽ നിന്ന് ലിറ്റിൽ ആൻഡ് ബിഗ് ഡയോമെഡ് ദ്വീപുകൾ വഴി നായ്ക്കളുടെ മേൽ അലാസ്കയിലെ ഷിഷ്മരെഫിലേക്ക് കടന്നു. ബോട്ട് ഉപയോഗിക്കാതെ റഷ്യയിൽ നിന്ന് വടക്കേ അമേരിക്കയിലേക്ക് കടന്ന ആദ്യത്തെ ആധുനിക സഞ്ചാരിയായിരുന്നു അദ്ദേഹം. 1987-ൽ, ശീതയുദ്ധത്തിൻ്റെ അവസാന വർഷങ്ങളിൽ 3.3 °C (37.9 °F) വെള്ളത്തിൽ അലാസ്ക മുതൽ സോവിയറ്റ് യൂണിയൻ വരെയുള്ള ഡയോമെഡ് ദ്വീപുകൾക്കിടയിലുള്ള 4.3 കിലോമീറ്റർ (2.7 മൈൽ) കോഴ്സ് നീന്തൽ താരം ലിൻ കോക്സ് നീന്തി. അമേരിക്കൻ പ്രസിഡൻ്റ് റൊണാൾഡ് റീഗനും സോവിയറ്റ് നേതാവ് മിഖായേൽ ഗോർബച്ചേവും സംയുക്തമായി അവരെ അഭിനന്ദിക്കുകയുണ്ടായി.
Remove ads
അവലംബം
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads