മിലേവ മാരിക്

മിലേവ മാരിക് (സെർബിയൻ സിറിലിക്: Милева Марић; ഡിസംബർ 19, 1875 - ഓഗസ്റ്റ് 4, 1948), ചിലപ്പോൾ മിലേവ മാരിക്-ഐൻ‌സ്റ്റൈൻ അല്ലെങ്കിൽ മിലേവ മാരിക്-അജ്ൻസ്റ്റാജ്ൻ (സെർബിയൻ സിറിലിക്: Милева Марић-Ајнштајн), ഒരു സെർബിയൻ ഭൗതികവിജ്ഞാനിയും ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞയും സർവ്വോപരി 1903 മുതൽ 1919 വരെയുള്ള കാലഘട്ടത്തിൽ ആൽബർട്ട് ഐൻസ്റ്റീന്റെ പത്നിയുമായിരുന്നു. സൂറിച്ചിലെ പോളിടെക്നിക്കിലെ ആൽബർട്ട് ഐൻ‌സ്റ്റൈന്റെ സഹ വിദ്യാർത്ഥികളിലെ ഏക വനിതയായിരുന്ന അവർ ഗണിതശാസ്ത്രവും ഭൗതികശാസ്ത്ര വകുപ്പ് എന്നിവയുടെ ഒരു മുഴുവൻ പഠനപദ്ധതി പൂർത്തിയാക്കിയ രണ്ടാമത്തെ വനിതയുമായിരുന്നു.^[1] സഹകാരികളും അനുരാഗികളും ആയിരുന്നു, മാരിക്കിനും ഐൻ‌സ്റ്റൈനും 1902 ൽ ലിസറിൽ എന്ന ഒരു മകളുണ്ടായിരുന്നുവെങ്കിലും അവരുടെ വിധി അജ്ഞാതമാണ്. പിന്നീട് അവർക്ക് ഹാൻസ് ആൽബർട്ട്, എഡ്വേർഡ് എന്നിങ്ങനെ രണ്ട് ആൺമക്കളുണ്ടായിരുന്നു.

മിലേവ മാരിക് Милева Марић
Mileva Marić 1896
ജനനം	(1875-12-19)ഡിസംബർ 19, 1875 Titel, Austro-Hungarian Empire (now in Serbia)
മരണം	ഓഗസ്റ്റ് 4, 1948(1948-08-04) (72 വയസ്സ്) Zürich, Switzerland
അന്ത്യ വിശ്രമം	Friedhof Nordheim, Zürich, Switzerland
മറ്റ് പേരുകൾ	മിലേവ മാരിക്-Einstein, Mileva Marić-Ajnštajn
കലാലയം	Eidgenössisches Polytechnikum (known today as the Eidgenössische Technische Hochschule)
തൊഴിൽ	Mathematician
ജീവിതപങ്കാളി	Albert Einstein ​ ​ (m. 1903; div. 1919)​
കുട്ടികൾ	"Lieserl" Einstein Hans Albert Einstein Eduard "Tete" Einstein
മാതാപിതാക്കൾ	Miloš Marić Marija Ružić-Marić

1914-ൽ അവർ പിരിഞ്ഞതോടെ മാരിക് ആൺകുട്ടികളെയും കൂട്ടി ബെർലിനിൽ നിന്ന് സൂറിച്ചിലേക്ക് മടങ്ങി. 1919 ൽ അവർ വിവാഹമോചനം നേടുകയും ആ വർഷം ആൽബർട്ട് ഐൻ‌സ്റ്റൈൻ വീണ്ടും വിവാഹം കഴിക്കുകയം ചെയ്തു. 1921-ൽ അദ്ദേഹത്തിന് നൊബേൽ സമ്മാനം ലഭിച്ചപ്പോൾ, പണം അവരുടെ കുട്ടികളെ സഹായിക്കാനായി അവൾക്ക് പലിശ ഉപയോഗിക്കാവുന്ന രീതിയിൽ മാരിക്കനു കൈമാറി; 1930-ൽ ഏകദേശം 20-ആമത്തെ വയസ്സിൽ, അവരുടെ രണ്ടാമത്തെ മകൻ എഡ്വേർഡ് അസുഖബാധിതനാകുകയും, സ്കീസോഫ്രീനിയ എന്ന രോഗം കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തു. പുത്രന്റെ ആരോഗ്യ പരിപാലനത്തിനുള്ള ചെലവുകൾ കുത്തനെ ഉയർന്നതോടെ 1930 കളുടെ അവസാനത്തോടെ, മാരിക്, താനും ഐൻ‌സ്റ്റൈനും ചേർന്നു വാങ്ങിയ മൂന്ന് വീടുകളിൽ രണ്ടെണ്ണം വിൽപ്പന നടത്തി. തന്റെ കുട്ടികളുടെ ദൈനംദിന പരിചരണത്തിനായി അദ്ദേഹം പതിവായി സംഭാവനകൾ നൽകുകയും രണ്ടാമത്തെ പത്നിയോടൊപ്പം (എൽസ, ആദ്യ കസിൻ) അമേരിക്കയിലേക്ക് കുടിയേറിയതിനുശേഷവും തുടരുകയും ചെയ്തു.

ജീവിതരേഖ

1875 ഡിസംബർ 19 ന് ഓസ്ട്രോ-ഹംഗേറിയൻ സാമ്രാജ്യത്തിലെ (ഇന്ന് സെർബിയ) ടിറ്റലിലെ ഒരു സമ്പന്ന കുടുംബത്തിൽ മിലോസ് മാരിക് (1846-1922), മരിജ റുസിക്-മാരിക് (1847-1935) എന്നിവരുടെ മൂന്ന് മക്കളിൽ മൂത്തയാളായി മിലേവ മാരിക് ജനിച്ചു.  അവളുടെ ജനനത്തിന് തൊട്ടുപിന്നാലെ, പിതാവ് സൈനിക ജീവിതം അവസാനിപ്പിക്കുകയും റൂമയിലെ പിന്നീട് സാഗ്രെബിലുമായി കോടതിയിലെ ജോലിയിൽ പ്രവേശിച്ചു.

1886-ൽ നോവി സാഡിലെ പെൺകുട്ടികൾക്കായുള്ള ഒരു ഹൈസ്കൂളിൽ സെക്കൻഡറി വിദ്യാഭ്യാസം ആരംഭിച്ചെങ്കിലും അടുത്ത വർഷം ശ്രെംസ്ക മിട്രോവിക്കയിലെ ഒരു ഹൈസ്കൂളായി മാറി. 1890 മുതൽ മാരിക് സബാക്കിലെ റോയൽ സെർബിയൻ വ്യാകരണ സ്കൂളിൽ ചേർന്നു പഠനം തുടർന്നു. 1891-ൽ സാഗ്രെബിലെ പുരുഷന്മമാർക്കു മാത്രമായുള്ള റോയൽ ക്ലാസിക്കൽ ഹൈസ്‌കൂൾ മരിയെ ഒരു സ്വകാര്യ വിദ്യാർത്ഥിയായി ചേർക്കാൻ അവളുടെ പിതാവ് പ്രത്യേക അനുമതി നേടിയെടുത്തു. അവിടെ അവളുടെ ഗണിതശാസ്ത്ര അധ്യാപികയായിരുന്നു വ്‌ളാഡിമിർ വരിക്കാക്. പ്രവേശന പരീക്ഷയിൽ വിജയിച്ച അവർ 1892 ൽ പത്താം ക്ലാസ് പ്രവേശനം നേടി. 1894 ഫെബ്രുവരിയിൽ ഭൗതികശാസ്ത്ര പ്രഭാഷണങ്ങളിൽ പങ്കെടുക്കാൻ പ്രത്യേക അനുമതി നേടിയ അവർ 1894 സെപ്റ്റംബറിൽ തന്റെ അവസാന വർഷ പരീക്ഷകളിൽ വിജയിച്ചു. ഗണിതശാസ്ത്രത്തിലും ഭൗതികശാസ്ത്രത്തിലും അവൾ ഉയർന്ന ഗ്രേഡ് നേടിയിരുന്നു. ആ വർഷം ഗുരുതരമായ രോഗം ബാധിച്ച അവൾ സ്വിറ്റ്സർലൻഡിലേക്ക് പോകാൻ തീരുമാനിക്കുകയും നവംബർ 14 ന് സൂറിച്ചിലെ "ഗേൾസ് ഹൈസ്കൂളിൽ" പഠനം ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു. 1896-ൽ മാരിക് അവളുടെ ‘മച്ചുറ-എക്സാം’ പാസാകുകയും ഒരു സെമസ്റ്ററിൽ സൂറിച്ച് സർവകലാശാലയിൽ മെഡിസിൻ പഠനം ആരംഭിക്കുകയും ചെയ്തു.

1896 അവസാനത്തോടെ, മാരിക് സൂറിച്ച് പോളിടെക്നിക്കിലേക്ക് (പിന്നീട് ഈഡ്ജെനോസ്സിഷെ ടെക്നിഷെ ഹോച്ച്ഷുലെ (ETH)) മാറുകയും ഗണിതശാസ്ത്ര പ്രവേശന പരീക്ഷയിൽ ശരാശരി 4.25 ഗ്രേഡ് (സ്കെയിൽ 1–6) നേടുകയും ചെയ്തു. ആൽബർട്ട് ഐൻ‌സ്റ്റൈനിന്റെ അതേ കാലത്ത് സെക്കൻഡറി സ്കൂളുകളിൽ (വിഭാഗം VIA) ഭൗതികശാസ്ത്രവും ഗണിതശാസ്ത്രവും പഠിപ്പിക്കുന്നതിനായുള്ള ഒരു ഡിപ്ലോമ കോഴ്സിൽ ചേർന്നു. ആറ് വിദ്യാർത്ഥികളുണ്ടായിരുന്ന അവളുടെ ഗ്രൂപ്പിലെ ഏക വനിതയും ആ വിഭാഗത്തിൽ പ്രവേശനം നേടിയ അഞ്ചാമത്തെ സ്ത്രീയും ആയിരുന്നു അവർ. സ്ത്രീകളുടെ പ്രവേശനത്തിനുള്ള നിയന്ത്രണങ്ങളെ മറികടക്കാൻ തക്ക അസാധാരണമായ കഴിവുള്ള വനിതയായിരുന്നു അവർ.  അവളും ഐൻ‌സ്റ്റൈനും താമസിയാതെ അടുത്ത സുഹൃത്തുക്കളായിത്തീർന്നു. 1897/98 ലെ വിന്റർ സെമസ്റ്ററിനായി ഹൈഡെൽബർഗ് സർവകലാശാലയിൽ പഠിക്കാനായി മാരിക് ഹൈഡൽബർഗിലേക്ക് പോകുകയും ഭൗതികശാസ്ത്ര, ഗണിതശാസ്ത്ര പ്രഭാഷണങ്ങളിൽ ഒരു ഓഡിറ്ററായി പങ്കെടുക്കുകയും ചെയ്തു. 1898 ഏപ്രിലിൽ അവൾ സൂറിച്ച് പോളിടെക്നിക്കിൽ പുനപ്രവേശനം നേടി.

തന്റെ ഗ്രൂപ്പിലെ മറ്റ് വിദ്യാർത്ഥികളേക്കാൾ ഒരു വർഷം കഴിഞ്ഞ് 1899 ലാണ് മിലേവ മാരിക് ഇന്റർമീഡിയറ്റ് ഡിപ്ലോമ പരീക്ഷയ്ക്ക് ഹാജരായത്. അവളുടെ ഗ്രേഡ് ശരാശരിയായ 5.05 (സ്കെയിൽ 1–6) ആ വർഷം പരീക്ഷയെഴുതിയ ആറ് വിദ്യാർത്ഥികളിൽ അഞ്ചാം സ്ഥാനത്തായിരുന്നു (ഐൻ‌സ്റ്റൈൻ കഴിഞ്ഞ വർഷത്തെ സ്ഥാനാർത്ഥികളിൽ ഗ്രേഡ് ശരാശരി 5.7 നേടി ഏറ്റവും ഉന്നതസ്ഥാനം നേടിയിരുന്നു) ഭൗതികശാസ്ത്രത്തിലെ മാരിയുടെ ഗ്രേഡ് ആയ 5.5  ഐൻസ്റ്റീന്റേതിനു തുല്യമായിരുന്നു. 1900 ൽ ഗ്രേഡ് ശരാശരി 4.00 നേടിയ അവർ മാത്തമാറ്റിക്സ് ഘടകത്തിൽ (ഫംഗ്ഷൻ സിദ്ധാന്തം) ഗ്രേഡ് 2.5 മാത്രം നേടിയതോടെ അവസാന വർഷ അധ്യാപന ഡിപ്ലോമ പരീക്ഷകളിൽ പരാജയപ്പെട്ടു. എന്നാൽ  4.91 ഗ്രേഡ് ശരാശരിയോടെ ഐൻ‌സ്റ്റൈൻ നാലാം സ്ഥാനത്ത് വിജയിക്കുകയും ചെയ്തു.

1901 ൽ തന്റെ ഗർഭകാലത്ത് മാരിക്കിന്റെ അക്കാദമിക് ജീവിതം തടസ്സപ്പെട്ടു. മൂന്നുമാസം ഗർഭവതിയായിരുന്നപ്പോൾ അവർ വീണ്ടും ഡിപ്ലോമ പരീക്ഷയെഴുതുവാനിരുന്നെങ്കിലുംഗ്രേഡ് മെച്ചപ്പെടുത്താനാവാതെ രണ്ടാം തവണയും പരാജയപ്പെട്ടു. ഭൗതികശാസ്ത്ര പ്രൊഫസർ ഹെൻ‌റിക് വെബറിന്റെ മേൽനോട്ടത്തിൽ പിഎച്ച്ഡി തീസിസായി വികസിക്കാമെന്ന് പ്രതീക്ഷിച്ചിരുന്ന ഡിപ്ലോമ പ്രബന്ധത്തിനായുള്ള പ്രവർത്തനം അതോടെ അവർ നിർത്തിവച്ചു.

അവൾ നോവി സാഡിലേക്ക് പോകുകയും അവിടെവച്ച് മിക്കവാറും 1902 ജനുവരിയിൽ മകൾ ജനിക്കുകയും ചെയ്തു. പെൺകുട്ടി ജനിക്കുന്നതിനുമുമ്പ് ദമ്പതികൾ തമ്മിലുള്ള കത്തിടപാടുകളിൽ ഹാൻസെൽ എന്നു പരാമർശിക്കപ്പെട്ടിരുന്നുവെങ്കിലും ജനനശേഷം ലീസൽ എന്നു നാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു. ഒരു വയസ്സുള്ളപ്പോൾ ലീസലിന് വിഷജ്വരം ബാധിക്കുകയും ആരോഗ്യസ്ഥിതിയിൽ സ്ഥിരമായ പ്രശ്നങ്ങളുണ്ടാകുകയും ചെയ്തു. 1903-ൽ താമസിയാതെ ലീസൽ മരിച്ചുവെന്ന് ചില വൃത്തങ്ങൾ പറയുന്നുണ്ടെങ്കിലും മറ്റുള്ളവർ സെർബിയയിലേയ്ക്ക് കുട്ടിയെ ദത്തുകൊടുത്തുവെന്ന് അഭിപ്രായപ്പെടുന്നു.