ശാസ്ത്രജ്ഞൻ
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
താൽപ്പര്യമുള്ള ശാസ്ത്ര മേഖലയിൽ ശാസ്ത്രീയ ഗവേഷണം നടത്തുന്ന വ്യക്തിയാണ് ശാസ്ത്രജ്ഞൻ അല്ലെങ്കിൽ ൈ സൻ്റിസ്റ്റ്
പ്രാചീന കാലത്ത് ആധുനിക ശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക് തുല്യമായ ഗവേഷകർ ഇല്ലായിരുന്നു. പകരം,നാച്ചുറൽ സയൻസിൻ്റെ മുൻഗാമിയായ പ്രകൃതിയുടെ ദാർശനിക പഠനത്തിൽ ഏർപ്പെട്ടിരുന്ന തത്ത്വചിന്തകർ ആണ് ഉണ്ടായിരുന്നത്. [3] പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ട് വരെ സയന്റിസ്റ്റ് എന്ന പദം ഉപയോഗിച്ചിരുന്നില്ല. 1833-ൽ ദൈവശാസ്ത്രജ്ഞനും തത്ത്വചിന്തകനും ശാസ്ത്രചരിത്രകാരനുമായ വില്ല്യം വിവെൽ ആണ് ആദ്യമായി സയന്റിസ്റ്റ് എന്ന പദം ഉപയോഗിച്ചത്.[4] [5]
ആധുനിക കാലത്ത്, പല ശാസ്ത്രജ്ഞരും ഏതെങ്കിലും ഒരു ശാസ്ത്ര മേഖലയിൽ ഉന്നത വിദ്യാഭ്യാസം ഉള്ളവരും[6] ഒരു പ്രദേശത്തെ ശാസ്ത്ര അക്കാദമി, വ്യവസായം, സർക്കാർ, ലാഭേച്ഛയില്ലാത്ത ചുറ്റുപാടുകൾ എന്നിങ്ങനെ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയുടെ വിവിധ മേഖലകളിൽ തൊഴിൽ ചെയ്യുന്നവരുമാണ്.[7][8][9]
Remove ads
ചരിത്രം








ആധുനിക ശാസ്ത്രശാഖകളുടെ ആവിർഭാവത്തിന് മുമ്പുള്ള "ശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ" പങ്ക് കാലക്രമേണ ഗണ്യമായി വികസിച്ചു. വ്യത്യസ്ത കാലഘട്ടങ്ങളിലെ ശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക് (ശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക് മുമ്പ്, പ്രകൃതി തത്ത്വചിന്തകർ, ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞർ, പ്രകൃതി ചരിത്രകാരന്മാർ, പ്രകൃതി ദൈവശാസ്ത്രജ്ഞർ, എഞ്ചിനീയർമാർ, ശാസ്ത്രത്തിന്റെ വികാസത്തിന് സംഭാവന നൽകിയ മറ്റുള്ളവർ) എന്നിവയ്ക്ക് സമൂഹത്തിൽ വിവിധ സ്ഥാനങ്ങളുണ്ടായിരുന്നു, കൂടാതെ ശാസ്ത്രജ്ഞരുമായി ബന്ധപ്പെട്ട സാമൂഹിക മാനദണ്ഡങ്ങൾ, ധാർമ്മിക മൂല്യങ്ങൾ, ജ്ഞാനശാസ്ത്രം ശാസ്ത്രജ്ഞരുമായി എന്നിനിവയ്ക്കും കാലക്രമേണ മാറ്റങ്ങൾ ഉണ്ടായി. നിരവധി വ്യത്യസ്ത ചരിത്രകാരന്മാരെ ആദ്യകാല ശാസ്ത്രജ്ഞരായി കണക്കാക്കാൻ കഴിയും.
പതിനാറാം നൂറ്റാണ്ടിൽ ആരംഭിച്ച ശാസ്ത്ര വിപ്ലവത്തെ ആധുനിക ശാസ്ത്രത്തിൻ്റെ തുടക്കമായി ചില ചരിത്രകാരന്മാർ ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു. പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ട് വരെ ശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക് ഒരു പ്രധാന തൊഴിലായി ഉയർന്നുവരാൻ തക്ക സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക മാറ്റങ്ങൾ സംഭവിച്ചിട്ടില്ല.[10]
ക്ലാസിക്കൽ ആൻ്റിക്വിറ്റി
ക്ലാസിക്കൽ ആൻ്റിക്വിറ്റി കാലത്തെ പ്രകൃതിയെക്കുറിച്ചുള്ള അറിവ് പലതരം പണ്ഡിതന്മാർ പിന്തുടർന്നു. ജ്യാമിതി, ഗണിത ജ്യോതിശാസ്ത്രം, സസ്യങ്ങളുടെയും ജന്തുക്കളുടെയും ജീവശാസ്ത്രപരമായ പ്രക്രിയകൾ എന്നിവയെക്കുറിച്ചുള്ള ആദ്യകാല, പരിജ്ഞാനവും സിദ്ധാന്തങ്ങളുമെല്ലാം ഗ്രീക്ക് സംഭാവനകളിലുണ്ട്. ഈ ശാസ്ത്രീയ അറിവുകൾ റോമൻ സാമ്രാജ്യത്തിൻ്റെ വളർച്ചക്കൊപ്പം വ്യാപിച്ചു. ജ്യോതിഷവും ജ്യോതിശാസ്ത്രവും അറിവിന്റെ ഒരു പ്രധാന മേഖലയായി മാറുകയും, രാഷ്ട്രീയവും മതപരവുമായ പിന്തുണയോടെ ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞന്റെ / ജ്യോതിഷിയുടെ പങ്ക് വികസിച്ചു വരികയും ചെയ്തു.
മദ്ധ്യ കാലഘട്ടം
തത്ത്വചിന്തകർ, ഗണിതശാസ്ത്രജ്ഞർ എന്നിവരുടെ പരിധിക്കുള്ളിലാണെങ്കിലും, മധ്യകാല ഇസ്ലാമിലെ ശാസ്ത്രം പ്രകൃതിവിജ്ഞാനം വികസിപ്പിക്കുന്നതിനുള്ള ചില പുതിയ രീതികൾ സൃഷ്ടിച്ചു. ഇസ്ലാമിക സുവർണ്ണ കാലഘട്ടത്തിലെ നിരവധി പ്രോട്ടോ-ശാസ്ത്രജ്ഞരെ പോളിമാത്ത് (ബഹു വിഷയ പണ്ഠിതർ) ആയി കണക്കാക്കുന്നു. ഈ ആദ്യകാല പോളിമാത്തുകളിൽ പലരും മത പുരോഹിതന്മാരും ദൈവശാസ്ത്രജ്ഞരും ആയിരുന്നു : ഉദാഹരണത്തിന്, അൽഹാസനും അൽ ബയ്റൂനിയും മുത്തകല്ലിമിൻ ആയിരുന്നു. അവിസെന്ന ഒരു ഹാഫിസ് ആയിരുന്നു. ഇബ്നു അൽ നഫിസ് ഒരു ഹാഫിസും മുഹദ്ദിത്തും, ഉലേമയും ആയിിരുന്നു. സസ്യശാസ്ത്രജ്ഞൻ ഓട്ടോ ബ്രൺഫെൽസ് പ്രൊട്ടസ്റ്റന്റ് മതത്തിന്റെ ദൈവശാസ്ത്രജ്ഞനും ചരിത്രകാരനുമായിരുന്നു. ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞനും വൈദ്യനുമായ നിക്കോളാസ് കോപ്പർനിക്കസ് ഒരു പുരോഹിതനായിരുന്നു. ഇറ്റാലിയൻ നവോത്ഥാന കാലഘട്ടത്തിൽ ലിയനാർഡോ ഡാവിഞ്ചി, മൈക്കലാഞ്ചലോ, ഗലീലിയോ ഗലീലി, ജെറോളാമോ കാർഡാനോ തുടങ്ങിയ ശാസ്ത്രജ്ഞരെ ഏറ്റവും മികച്ച പോളിമാത്തുകളായി കണക്കാക്കുന്നു.
നവോത്ഥാനകാലം
നവോത്ഥാനകാലത്ത് ഇറ്റലിക്കാർ ശാസ്ത്രത്തിൽ ഗണ്യമായ സംഭാവനകൾ നൽകി. ലിയോനാർഡോ ഡാവിഞ്ചി പാലിയന്റോളജിയിലും ശരീരഘടനയിലും കാര്യമായ കണ്ടെത്തലുകൾ നടത്തി. ആധുനിക ശാസ്ത്രത്തിന്റെ പിതാവ്,[11] [12] ഗലീലിയോ ഗലീലി, തെർമോമീറ്ററിലും ദൂരദർശിനിയിലും പ്രധാന മെച്ചപ്പെടുത്തലുകൾ വരുത്തി, ഇത് സൗരയൂഥത്തെ നിരീക്ഷിക്കാനും വ്യക്തമായി വിവരിക്കാനും അനുവദിച്ചു. ദെക്കാർത്ത് വിശ്ലേഷക ജ്യാമിതിയുടെ ഒരു തുടക്കക്കാരൻ മാത്രമല്ല, അദ്ദേഹം മെക്കാനിക്സിന്റെ ഒരു സിദ്ധാന്തവും[13] മൃഗങ്ങളുടെ ചലനത്തിന്റെയും ഗർഭധാരണത്തിന്റെയും ഉത്ഭവത്തെക്കുറിച്ചുള്ള നൂതന ആശയങ്ങൾക്കും രൂപം നൽകി. ഒപ്റ്റിക്സ്, ശ്രവണം, സംഗീതം എന്നിവ പഠിച്ച യങ്, ഹെൽംഹോൾട്സ് എന്നീ ഭൗതികശാസ്ത്രജ്ഞർക്ക് കാഴ്ചയിലും താൽപ്പര്യമുണ്ടായിരുന്നു. ന്യൂട്ടൺ കാൽക്കുലസ് (ലെയ്ബ്നിസിന്റെ അതേ കാലത്ത്) കണ്ടെത്തി ദക്കാർത്തെയുടെ മാത്തമാറ്റിക്സ് വിപുലീകരിച്ചു. ക്ലാസിക്കൽ മെക്കാനിക്സിന്റെ സമഗ്രമായ രൂപവത്കരണം നൽകിയ അദ്ദേഹം വെളിച്ചവും പ്രകാശമിതിയും പഠിച്ചിരുന്നു. ഇൻഫിനിറ്റ് പീര്യോഡിക് സീരീസ് എന്ന ഗണിതത്തിലെ ഒരു പുതിയ ശാഖ സംഭാവന ചെയ്ത ഫൊറിയർ താപത്തിന്റെ ഒഴുക്കും ഇൻഫ്രാറെഡും പഠനവിധേയമാക്കുകയും ഹരിതഗൃഹ പ്രഭാവം കണ്ടെത്തുകയും ചെയ്തു. മകനായാണ് ചര്ദനൊ, ബ്ലെയിസ് പാസ്കൽ പിയറി ഡി ഫെർമയുടെ, വോൺ ന്യൂമാൻ, ട്യൂറിംഗ്, ഖിന്ഛിന്, Fellow ല് ആൻഡ് വിഎനെര്, എല്ലാ ഗണിതജ്ഞർക്കും, ശാസ്ത്ര പ്രധാന സംഭാവനകൾ പ്രോബബിലിറ്റി തിയറി പിന്നിൽ ആശയങ്ങൾ ഉൾപ്പെടെ, കമ്പ്യൂട്ടറുകൾ, ഒപ്പം അടിസ്ഥാനം ചില സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകളുടെ മെക്കാനിക്സ് ആൻഡ് ക്വാണ്ടം ബലതന്ത്രത്തിൽ . ഗലീലിയോ ഉൾപ്പെടെ ഗണിതശാസ്ത്രപരമായി ചായ്വുള്ള നിരവധി ശാസ്ത്രജ്ഞർ സംഗീതജ്ഞർ കൂടിയായിരുന്നു .
ജ്ഞാനോദയ കാലം
ജ്ഞാനോദയ കാലഘട്ടത്തിൽ, ബയോഇലക്ട്രോ മാഗ്നറ്റിക്സിന്റെ തുടക്കക്കാരനായ ലുയിഗി ഗാൽവാനി അനിമൽ ഇലക്ട്രിസിറ്റി കണ്ടെത്തി. ഒരു തവളയുടെ സുഷുമ്നാ നാഡിയിൽ പ്രയോഗിക്കുന്ന ഇലക്ട്രിക് ചാർജ് അതിന്റെ ശരീരത്തിലുടനീളം പേശി വലിച്ചിൽ ഉണ്ടാക്കുമെന്ന് അദ്ദേഹം കണ്ടെത്തി. കാലുകൾ തവളയുമായി ബന്ധിപ്പിച്ചിട്ടില്ലെങ്കിലും ചാർജ്ജ് മൂലം കാലുകൾ ചാടാൻ ഇടയാക്കും. ഒരു തവളയുടെ കാല് മുറിക്കുന്നതിനിടയിൽ, ഗാൽവാനിയുടെ സ്റ്റീൽ സ്കാൽപൽ കാല് പിടിച്ചിരിക്കുന്ന ഒരു പിച്ചള കൊളുത്തിൽ സ്പർശിച്ചപ്പോൾ കാല് മടങ്ങി. കൂടുതൽ പരീക്ഷണങ്ങൾ ഈ ഫലം സ്ഥിരീകരിച്ചു, തവളയുടെ പേശികളിലെ ജീവശക്തിയായ അനിമൽ ഇലക്ട്രിസിറ്റിയുടെ ഫലങ്ങൾ ഗാൽവാനിക്ക് ബോധ്യപ്പെട്ടു. പവിയ സർവകലാശാലയിൽ, ഗാൽവാനിയുടെ സഹപ്രവർത്തകനായ അലസ്സാൻഡ്രോ വോൾട്ടയ്ക്ക് ഫലങ്ങൾ പുനർനിർമ്മിക്കാൻ കഴിഞ്ഞെങ്കിലും ഗാൽവാനിയുടെ വിശദീകരണത്തിൽ സംശയമുണ്ടായിരുന്നു.[14]
എക്സ്പിരിമെന്റൽ ഫിസിയോളജിയിലും പ്രകൃതിശാസ്ത്രത്തിലും ഏറ്റവും സ്വാധീനം ചെലുത്തിയ വ്യക്തികളിൽ ഒരാളാണ് ലാസാരോ സ്പല്ലൻസാനി. അദ്ദേഹത്തിന്റെ അന്വേഷണങ്ങൾ വൈദ്യശാസ്ത്രത്തിൽ ശാശ്വത സ്വാധീനം ചെലുത്തിയിട്ടുണ്ട്. ശാരീരിക പ്രവർത്തനങ്ങളെയും മൃഗങ്ങളുടെ പുനരുൽപാദനത്തെയും കുറിച്ചുള്ള പരീക്ഷണാത്മക പഠനത്തിന് അദ്ദേഹം പ്രധാന സംഭാവനകൾ നൽകി.[15]
സൂക്ഷ്മാണുക്കൾ രോഗത്തിന് കാരണമാകുമെന്ന് ഫ്രാൻസെസ്കോ റെഡി കണ്ടെത്തി.
പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ട്
പത്തൊൻപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ അവസാനമോ ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ടിന്റെ തുടക്കമോ വരെ ശാസ്ത്രജ്ഞരെ " നാചുറൽ ഫിലോസഫർ (പ്രകൃതി തത്ത്വചിന്തകർ) " അല്ലെങ്കിൽ "മെൻ ഓഫ് സയൻസ്" എന്ന് ആണ് വിളിക്കാറുണ്ടായിരുന്നത്.[16] [17] [18][19]
ഇംഗ്ലീഷ് തത്ത്വചിന്തകനും ശാസ്ത്രചരിത്രകാരനുമായ വില്യം വീവെൽ 1833-ൽ സയന്റിസ്റ്റ് എന്ന പദം ഉപയോഗിച്ചു. മേരി സോമർവില്ലെയുടെ ഓൺ ദി കണക്ഷൻ ഓഫ് ഫിസിക്കൽ സയൻസസിന്റെ ക്വാർട്ടർലി റിവ്യൂവിൽ 1834-ലെ വീവലിന്റെ അജ്ഞാത അവലോകനത്തിൽ ഇത് ആദ്യമായി അച്ചടിച്ചു.[20][21]
ഇരുപതാം നൂറ്റാണ്ട്
നോബൽ സമ്മാനം നേടിയ ആദ്യ വനിതയായ മേരി ക്യൂറി, പിന്നീട് രണ്ടുതവണ അത് നേടിയ ആദ്യ വ്യക്തിയുമായി. അവരുടെ ശ്രമങ്ങൾ കാൻസർ ചികിത്സയ്ക്കായി ന്യൂക്ലിയർ എനർജിയും റേഡിയോ തെറാപ്പിയും വികസിപ്പിക്കുന്നതിലേക്ക് നയിച്ചു. 1922 ൽ മേരി കൗൺസിൽ ഓഫ് ലീഗ് ഓഫ് നേഷൻസിന്റെ ബൌദ്ധിക സഹകരണത്തിനുള്ള അന്താരാഷ്ട്ര കമ്മീഷനിൽ അംഗമായി. അവരുടെ കണ്ടെത്തലുകൾക്കും കണ്ടുപിടുത്തങ്ങൾക്കും പേറ്റന്റ് നൽകാനുള്ള ശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ അവകാശത്തിനായി അവർ പ്രചാരണം നടത്തി. അന്താരാഷ്ട്ര ശാസ്ത്രസാഹിത്യത്തിലേക്ക് സൌജന്യമായി പ്രവേശിക്കാനും അന്താരാഷ്ട്ര അംഗീകാരമുള്ള ശാസ്ത്ര ചിഹ്നങ്ങൾക്കും വേണ്ടി അവർ പ്രചാരണം നടത്തി.
Remove ads
തൊഴിൽ
ഒരു തൊഴിൽ എന്ന നിലയിൽ ഇന്നത്തെ ശാസ്ത്രജ്ഞർ വ്യാപകമായി അംഗീകരിക്കപ്പെടുന്നു . എന്നിരുന്നാലും, ആരാണ് ഒരു ശാസ്ത്രജ്ഞൻ, ആരാണ് ഒരു ശാസ്ത്രജ്ഞൻ അല്ലാത്തത് എന്ന് നിർണ്ണയിക്കാൻ ഔപചാരിക പ്രക്രിയകളൊന്നുമില്ല. ആർക്കും ഏതെങ്കിലും അർത്ഥത്തിൽ ഒരു ശാസ്ത്രജ്ഞനാകാം. ചില തൊഴിലുകൾക്ക് അവരുടെ പരിശീലനത്തിന് നിയമപരമായ ആവശ്യകതകളുണ്ട് (ഉദാ. ലൈസൻസർ ) കൂടാതെ ചില ശാസ്ത്രജ്ഞർ സ്വതന്ത്ര ശാസ്ത്രജ്ഞരാണ്, അതായത് അവർ സ്വന്തമായി ശാസ്ത്രം അഭ്യസിക്കുന്നു, എന്നാൽ ശാസ്ത്രം അഭ്യസിക്കാൻ അറിയപ്പെടുന്ന ലൈസൻസർ ആവശ്യകതകളൊന്നുമില്ല.[22]
വിദ്യാഭ്യാസം
ആധുനിക കാലത്ത്, പല പ്രൊഫഷണൽ ശാസ്ത്രജ്ഞരും ഒരു അക്കാദമിക് ക്രമീകരണത്തിൽ (ഉദാ. സർവകലാശാലകൾ, ഗവേഷണ സ്ഥാപനങ്ങൾ ) പരിശീലനം നേടിയവരാണ്. ശാസ്ത്രജ്ഞർ സാധാരണയായി ഒരു അക്കാദമിക് ബിരുദം ഉള്ളവരാണ്, ഏറ്റവും ഉയർന്ന ബിരുദം ഡോക്ടർ ഓഫ് ഫിലോസഫി (പിഎച്ച്ഡി) പോലുള്ള ഡോക്ടറേറ്റ് ആയിരിക്കും. [6] ശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ അടിസ്ഥാന ബിരുദങ്ങൾ രാജ്യങ്ങൾക്കനുസരിച്ച് വ്യത്യാസപ്പെടുന്നു എങ്കിലും, താൽപ്പര്യമുള്ള ഒരു മേഖലയിൽ സ്പെഷ്യലൈസ് ചെയ്യൽ,[23] ഗവേഷണ കണ്ടെത്തലുകൾ പിയർ-റിവ്യൂഡ് ശാസ്ത്ര ജേണലുകളിൽ പ്രസിദ്ധീകരിക്കുക,[24] അവ ശാസ്ത്രീയ സമ്മേളനങ്ങളിൽ അവതരിപ്പിക്കുക,[25] പ്രഭാഷണങ്ങൾ അല്ലെങ്കിൽ അദ്ധ്യാപനം നൽകുക, വാക്കാലുള്ള പരിശോധനയിൽ ഒരു പ്രബന്ധം ഡിഫെന്റ് ചെയ്യുക എന്നിവയും ശാസ്ത്രജ്ഞനായി അംഗീകരിക്കുന്നതിന് ആവശ്യമാണ്.
Remove ads
ഡെമോഗ്രഫി
രാജ്യം തിരിച്ച്
ശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ എണ്ണം ഓരോ രാജ്യത്തിനും വ്യത്യസ്തമാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഇന്ത്യയിൽ 10,000 തൊഴിലാളികൾക്ക് നാല് മുഴുവൻ സമയ ശാസ്ത്രജ്ഞർ മാത്രമേ ഉള്ളൂ, അതേസമയം ഈ എണ്ണം യുണൈറ്റഡ് കിംഗ്ഡത്തിന് 79 ഉം യുണൈറ്റഡ് സ്റ്റേറ്റ്സിന് 85 ഉം ആണ്.[26]
|
|
|
ലിംഗഭേദം അനുസരിച്ച്
ശാസ്ത്ര എഞ്ചിനീയറിംഗ് സ്ഥിതിവിവരക്കണക്കുകൾ സാധാരണയായി പരസ്പരം ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. ഈ മേഖലയിലേക്ക് പ്രവേശിക്കുന്ന സ്ത്രീകൾ പുരുഷന്മാരേക്കാൾ വളരെ കുറവാണ്, എന്നിരുന്നാലും ഈ വിടവ് കുറഞ്ഞ് വരികയാണ്. സ്ത്രീകൾക്ക് നൽകുന്ന സയൻസ്, എഞ്ചിനീയറിംഗ് ഡോക്ടറേറ്റുകളുടെ എണ്ണം 1970 ലെ വെറും 7 ശതമാനത്തിൽ നിന്ന് 1985 ൽ 34 ശതമാനമായി ഉയർന്നു. എഞ്ചിനീയറിംഗിൽ മാത്രം സ്ത്രീകൾക്ക് നൽകുന്ന ബാച്ചിലേഴ്സ് ഡിഗ്രികളുടെ എണ്ണം 1975 ലെ 385 എണ്ണം 1985 ആകുമ്പോഴേക്കും 11000 ആയി ഉയർന്നു.[27]
ഇതും കാണുക
- എഞ്ചിനീയർമാർ
- കണ്ടുപിടുത്തക്കാരൻ
- ഗവേഷകൻ
- ഫീൽഡ്സ് മെഡൽ
- ശാസ്ത്രജ്ഞരുടെ ഹിപ്പോക്രാറ്റിക് ഓത്ത്
- ശാസ്ത്രത്തിന്റെ ചരിത്രം
- ഇന്റലക്ച്വൽ
- സ്വതന്ത്ര ശാസ്ത്രജ്ഞൻ
- ലൈസൻഷർ
- മാഡ് സൈന്റിസ്റ്റ്
- പ്രകൃതി ശാസ്ത്രം
- നോബൽ സമ്മാനം
- പ്രോട്ടോസയൻസ്
- നോർമറ്റീവ് സയൻസ്
- കപട ശാസ്ത്രം
- സ്കോളർ
- ശാസ്ത്രം
- സാമൂഹിക ശാസ്ത്രം
അവലംബം
ബാഹ്യ ലേഖനങ്ങൾ
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads