ടർക്കോയ്സ്

ടർക്കോയ്സ് എന്നത് ഒരു അൽപ്പമൂല്യ ടർക്കിഷ് രത്നക്കല്ലാണ്. ടർക്കിഷ്ക്കല്ല് എന്ന് അർഥമുള്ള പിയറെ ടർക്കോയ്സ് (Pierre turquoise) എന്ന ഫ്രഞ്ച് പദത്തിൽ നിന്നാണ് ടർക്കോയ്സ് എന്ന സംജ്ഞയുടെ നിഷ്പത്തി. ആകർഷകമായ കടുത്ത ഇളംനീല നിറമാണ് പുരാതനകാലം മുതൽക്കേ ടർക്കോയ്സിനെ ഒരു രത്നഖനിജമാക്കിത്തീർത്തത്. ചെറിയൊരു ശതമാനം ചെമ്പ് അടങ്ങിയ അലൂമിനിയത്തിന്റെ ജലീയ ഫോസ്ഫേറ്റാണ് ടർക്കോയ്സ്. രാസസംഘടനം:CuAl₆(PO₄)₄(OH)₈ 4H₂O. ടർക്കോയ്സിൽ അടങ്ങിയിരിക്കുന്ന ചെമ്പിന്റെ അംശം ഖനിജത്തിന് നീലനിറം പ്രദാനം ചെയ്യുന്നു. ഗുണനിലവാരം കുറഞ്ഞ ഖനിജത്തിന്റെ നിറം നീലകലർന്ന പച്ച ആയിരിക്കും. ഇരുമ്പിന്റെ സാന്നിധ്യമാണ് ഈ നിറവ്യത്യാസത്തിന് കാരണം.

ടർക്കോയ്സ്
ടർക്കോയ്സ്
General
Category	Phosphate mineral
Formula (repeating unit)	CuAl6(PO4)4(OH)8·4H2O
Identification
നിuറം	Blue, blue-green, green
Crystal habit	Massive, nodular
Crystal system	Triclinic
Cleavage	Good to perfect - usually N/A
Fracture	Conchoidal
മോസ് സ്കെയിൽ കാഠിന്യം	5-6
Lustre	Waxy to subvitreous
Streak	Bluish white
Specific gravity	2.6-2.9
Optical properties	Biaxial (+)
അപവർത്തനാങ്കം	nα = 1.610 nβ = 1.615 nγ = 1.650
Birefringence	+0.040
Pleochroism	Weak
Fusibility	Fusible in heated HCl
Solubility	Soluble in HCl
അവലംബം	[1][2][3]

ഭൗതികഗുണങ്ങൾ

സൂക്ഷ്മകണികാപിണ്ഡങ്ങളും സിരകളും അടരുകളുമായി പ്രകൃതിയിൽ കാണപ്പെടുന്ന ടർക്കോയ്സ് ട്രൈക്ലിനിക് ക്രിസ്റ്റൽവ്യൂഹത്തിലാണ് ക്രിസ്റ്റലീകരിക്കപ്പെടുന്നത്. വിഭംഗം: ശംഖാഭം, കാഠിന്യം: 6, ആ. ഘ. 2.7, സുതാര്യത: അർധ പാരഭാസകം (semi translucent) മുതൽ അപാരദർശി (opaque)വരെ. പൊതുവേ അപാരദർശിയും മെഴുകിനു സമാനമായ ദ്യതിയും പ്രദർശിപ്പിക്കുന്ന ടർക്കോയ്സിന്റെ ചൂർണാഭയ്ക്ക് വെള്ളനിറമാണ്. ആകാശനീല, നീലകലർന്ന പച്ച, പച്ച കലർന്ന ചാരനിറം, മഞ്ഞ ഛവിയുള്ള പച്ച എന്നീ നിറങ്ങളിൽ ടർക്കോയ്സ് പരലുകൾ പ്രകൃതിയിൽ കാണപ്പെടുന്നു. ടർക്കോയ്സ് സരന്ധ്രമായതിനാൽ സൂര്യപ്രകാശത്തിൽ ക്രമേണ നിറം മങ്ങിപ്പോകുന്നു.

വളരെയേറെ ജനപ്രീതിയുള്ള ഖനിജമാണ് ടർക്കോയ്സ്. ടർക്കോയ്സിന്റെ തന്നെ ശകലങ്ങളോടുകൂടിയ ലിമൊണൈറ്റ് എന്ന സ്ഥാനീയ ശിലയാണ് ടർക്കോയ്സിന്റെ അധാത്രി (matrix). ഫോസിൽ ടർക്കോയ്സ് എന്ന് സാധാരണ വിശേഷിപ്പിക്കാറുള്ള ഇനം യഥാർഥ ടർക്കോയ്സ് അല്ല; നീലനിറമുള്ള ഫോസിൽ അസ്ഥിയോ പല്ലോ ആണിത്.

അലുമിനിയം അടങ്ങിയതും പരിവർത്തനവിധേയമായതുമായ ആഗ്നേയശിലകളിലും അവസാദശിലകളിലുമാണ് സാധാരണയായി ടർക്കോയ്സ് നിക്ഷേപങ്ങൾ കാണപ്പെടുന്നത്. വരണ്ട കാലാവസ്ഥ അനുഭവപ്പെടുന്ന മധ്യപൗരസ്ത്യദേശം, പശ്ചിമ യു. എസ്., മെക്സിക്കോ എന്നിവിടങ്ങളിൽ ഒരു ദ്വിതീയധാതുവായി ടർക്കോയ്സ് കാണപ്പെടുന്നു. ഇറാൻ, ഇന്ത്യയിലെ നിഷാപൂർ എന്നിവിടങ്ങളിൽ നിന്നാണ് മുമ്പ് നല്ലയിനം ടർക്കോയ്സ് രത്നങ്ങൾ ലഭിച്ചിരുന്നത്. പേർഷ്യ, ഈജിപ്റ്റ്എന്നീ രാജ്യങ്ങളിൽ നിന്നും മുമ്പ് ഗുണനിലവാരം കൂടിയ ടർക്കോയ്സ് ലഭിച്ചിരുന്നു. ഇപ്പോൾ പശ്ചിമ യു. എസ്സിലാണ് ഈ ഖനിജം ഏറ്റവും കൂടുതൽ ഉത്പാദിപ്പിക്കപ്പെടുന്നതെങ്കിലും അതിന് ഗുണനിലവാരം വളരെ കുറവാണ്. ഇന്ത്യയിൽ ടർക്കോയ്സിന്റെ ഉപസ്ഥിതി കണ്ടെത്തിയിട്ടുള്ളത് നിഷാപൂർ, അജ്മീറിനു സമീപമുള്ള രാജാരി, സിങ്ഭമിലെ റാഖാ ഖനി എന്നിവിടങ്ങളിൽ ആണ്.

ടർക്കോയ്സിന്റെ സവിശേഷമായ നീലനിറം സ്വർണവുമായി നന്നേ ഇണങ്ങുന്നതിനാൽ ഇത് ആഭരണനിർമ്മാണത്തിന് വ്യാപകമായി ഉപയോഗിക്കപ്പെടുന്നു. ചിലയിനം ടർക്കോയ്സുകളെ രത്നങ്ങളായും ഉപയോഗിക്കാറുണ്ട്.