![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3a/%2522Hyder_Ali%252C%2522_a_steel_engraving_from_the_1790%2527s_%2528with_modern_hand_coloring%2529.jpg/640px-%2522Hyder_Ali%252C%2522_a_steel_engraving_from_the_1790%2527s_%2528with_modern_hand_coloring%2529.jpg&w=640&q=50)
ഹൈദർ അലി
From Wikipedia, the free encyclopedia
മൈസൂറിലെ ഭരണാധികാരിയും, പതിനെട്ടാം ശതകത്തിന്റെ മധ്യത്തിൽ ദക്ഷിണേന്ത്യയിലെ യുദ്ധങ്ങളിൽ പ്രധാന പങ്കുവഹിച്ച ഒരു സൈന്യാധിപനുമായിരുന്നു ഹൈദർ അലി (ജീവിതകാലം: 1722–1782)[4]. പടിഞ്ഞാറൻ ആയുധങ്ങൾ ധരിച്ച ഇന്ത്യൻ സൈനികരുടെ വിഭാഗത്തെ ഇദ്ദേഹം പുനഃസംഘടിപ്പിക്കുകയും മൈസൂർ സൈന്യത്തിലെ ഒരു വിഭാഗത്തിന്റെ സേനാനായകത്വം കരസ്ഥമാക്കുകയും പിന്നീട് മൈസൂർ രാജാവിനെത്തന്നെ പുറത്താക്കുകയും ചെയ്തു. 1761-ൽ അദ്ദേഹം മൈസൂരിലെ ഭരണാധികാരിയായി[4][1]. ഒന്നും രണ്ടും ആംഗ്ലോ-മൈസൂർ യുദ്ധങ്ങളിൽ ബ്രിട്ടീഷ് ഈസ്റ്റ് ഇന്ത്യാ കമ്പനിയുടെ സൈനിക മുന്നേറ്റത്തെ ശക്തമായി പ്രതിരോധിച്ചു. മൈസൂറിന്റെ സമ്പദ്വ്യവസ്ഥയെ അദ്ദേഹം ഗണ്യമായി വികസിപ്പിച്ചു. അയൽ പ്രദേശങ്ങൾ കീഴക്കിയ ഇദ്ദേഹം നിസം അലിഖാൻ, മറാഠികൾ എന്നിവർക്കൊപ്പം ബ്രിട്ടീഷുകാർക്കെതിരെയുള്ള ഒരു രാഷ്ടസഖ്യത്തിൽ ചേർന്നു. ഒരു ദശകത്തിലേറെക്കാലം ബ്രിട്ടീഷുകാരോട് ഇദ്ദേഹം പോരാടിയെങ്കിലും, തനിക്കവരെ പരാജയപ്പെടുത്താൻ കഴിയില്ലെന്നു മനസ്സുലാക്കിക്കൊണ്ട്, ഇദ്ദേഹം ജീവിതാന്ത്യത്തിൽ ബ്രിട്ടീഷുകാരോട് സമാധാനസഖ്യമുണ്ടാക്കുവാൻ തന്റെ മകൻ ടിപ്പു സുൽത്താനെ പ്രേരിപ്പിക്കുകയുണ്ടായി.
ഹൈദർ അലി | |
---|---|
മൈസൂറിന്റെ ദളവ (പ്രഥമദൃഷ്ട്യാലുള്ള ഭരണാധികാരി) | |
![]() "Hyder Ali," a steel engraving from the 1790's, with modern hand coloring | |
ഭരണകാലം | 1761[1]–1782 |
പൂർണ്ണനാമം | Hyder Naik |
ജനനം | 1721[2] |
ജന്മസ്ഥലം | ബുദികോട്ട് (ഇന്നത്തെ കർണാടകയിലെ കോളാറിനടുത്ത്) |
മരണം | 1782 ഡിസംബർ 7[3] (aged 60–61) |
മരണസ്ഥലം | ചിറ്റൂർ, Andhra Pradesh |
അടക്കം ചെയ്തത് | ശ്രീരംഗപട്ടണം, Karnataka 12°24′36″N 76°42′50″E |
മുൻഗാമി | കൃഷ്ണരാജ വൊഡയാർ രണ്ടാമൻ |
പിൻഗാമി | ടിപ്പു സുൽത്താൻ |
രാജകൊട്ടാരം | ![]() |
പിതാവ് | ഫത്ത മുഹമ്മദ് |
മതവിശ്വാസം | ഇസ്ലാം |
നിരക്ഷരനായിരുന്നെങ്കിലും, ഹൈദർ അലി തന്റെ ഭരണപരമായ മിടുക്കിനും സൈനിക വൈദഗ്ദ്ധ്യത്തിനും ദക്ഷിണേന്ത്യൻ ചരിത്രത്തിൽ സ്ഥാനം നേടി. മകനായ ടിപ്പു സുൽത്താന്, വിപുലമായ അതിർത്തിയോടെയുള്ള രാജ്യം കൈമാറിക്കൊണ്ടാണ് ഹൈദരാലി മരണപ്പെടുന്നത്[5].