Буркина Фасо

Африкийн баруун хэсэгт оршдог Буркина Фасо улсыг 1984 оны VIII сар хүртэл Дээд Вольта гэж нэрлэдэг байв. Тус улс Мали, Нигер, Бенин, Того, Гана, Кот-д'Ивуар улстай хиллэдэг. "Буркина" гэдэг үг нь моро үндэстний хэлэнд "шударга хүн" гэсэн утгатай бөгөөд "фасо" гэдэг нь диула үндэстний хэлэнд "улс орон" гэсэн үг ажээ.

Burkina Faso 𞤄𞤵𞤪𞤳𞤭𞤲𞤢 𞤊𞤢𞤧𞤮 (Фула) Burkĩna Faso (Мооре) ߓߎߙߞߌߣߊ ߝߊߛߏ (Дьюла)
Төрийн далбаа Сүлд
Уриа: "Unité–Progrès–Justice" (Франц) ("Эв нэгдэл–Хөгжил дэвшил–Шударга ёс")
Төрийн дуулал: "Une Seule Nuit" / "Ditanyè" (Франц) ("Ганцхан Шөнө" / "Ялалтын Дуулал")
Дэлхийн бөмбөрцөг Африкийн газрын зураг
Нийслэл ба томоохон хот	Уагадугу 12°22′N 1°32′W
Албан ёсны хэл	Франц хэл
Хүлээн зөвшөөрөгдсөн үндэсний хэл	Мооре хэл Бисса хэл Жула хэл Фула хэл
Угсаатны бүлгүүд (2010 тоо.)[1]	52% Моси 8.4% Фула 7% Гурма 4.9% Бобо 4.6% Груси 4.5% Сенуфо 2.4% Лоби 1.9% Туарег 0.8% Дьюла
Шашин (2019 тооллого)[2]	63.8% Ислам 26.3% Христ 9.0% Уламжлалт итгэл 0.9% Бусад / Шашингүй
Ард түмний нэршил	Буркина Фасочууд
Төр засаг	Нэгдмэл бүгд найрамдах улс (цэргийн хунт)[3][4][5]
• Түр ерөнхийлөгч ба ХСЭОХ-ий дарга	Ибрахим Траоре
• Ерөнхий сайд	Аполлинер Йоахим Кьелем де Тамбела
Хууль тогтоох байгууллага	Шилжилтийн Хууль Тогтоох Хурал
Түүх
• Бүгд Найрамдах Дээд Вольта Улсын тунхагласан	12 сарын 11, 1958
• Францаас тусгаар тогтносон	8 сарын 5, 1960
• 1966 оны Дээд Вольтийн төрийн эргэлт	1 сарын 3, 1966
• 2014 оны Буркина Фасогийн бослого	2014 оны 10 сарын 28 - 11 сарын 3
•  2022 оны 1 сарын төрийн эргэлт	1 сарын 23–24, 2022
•  2022 оны 9 сарын төрийн эргэлт	9 сарын 30, 2022
Газар нутаг
• Нийт	274,200 км2 (74)
• Усны эзлэх талбай (%)	0.146%
Хүн ам
• 2023 тооцоо	22,489,126[6] (60)
• Нягтаршил	64/км2
ДНБ (ХАЧП)	2022 тооцоо
• Нийт	$58.8  тэрбум (114)
• Нэг хүнд ноогдох	$2,656[7] (171)
ДНБ (нэрлэсэн)	2022 тооцоо
• Нийт	$18.2  тэрбум (124)
• Нэг хүнд ноогдох	$825 [8] (180)
ОТББИ (2020)	38.9[9] дундаж
ХХИ (2021)	▼ 0.449[10] бага · 184
Мөнгөний нэгж	Баруун Африкийн франк[11] (XOF)
Цагийн бүс	UTC+00:00
Огнооны формат	өө/сс/жжжж
Жолооны тал	баруун
Утасны томьёо	+226
ISO 3166 код	BF
Домэйн нэр	.bf

Газар нутаг нь- 274 200 км², хүн ам нь -20,8 сая (2020 оны хүн амын тооллогоор). Нийслэл- Уагадугу хот.

Тус улсын газар нутаг нь д.т.д. 500 м хүртэл өндөр ухаа толгодорхог. Өмнөд хэсэгтээ 750 м хүртэл өндөр уулстай. Экваторын муссоны уур амьсгалтай. Хар Вольт, цагаан Вольт хэмээх хоёр том голтой. Саванны ургамалтай.

Буркина Фасо дэлхийн хамгийн буурай хөгжилтэй орны нэг юм. Эдийн засгийн үндэс нь хөдөө аж ахуй бөгөөд хүн амын 90 хувь нь хөдөө нутагт амьдардаг.7.5 сая малтай. Аж үйлдвэр маш сул хөгжсөн. Байгалийн баялаг, түүний дотор алт, зэс, цагаан тугалга, боксит, диц, марганцын нөөц ихтэй боловч тус орны нутаг дэвсгэрийн ихэнх хэсэгт бүрэн хайгуул хийгдээгүй, ашигт малтмал олборлож эхлэх шатандаа байгаа ажээ. Гадагшаа мах, махан бүтээгдэхүүн гаргадаг.

Моси, фульбе, бобо зэрэг ястантай. Албан ёсны хэл нь франц.

Дээд Вольтийг XIX зууны сүүлчээр Францын колоничлогчид булаан эзэлж, Баруун Африк дахь өөрийн колони болгожээ. 1960 оны 8-р сарын 5-нд тусгаар тогтнолоо тунхагласан байна. Дараа нь хэд хэдэн удаа төрийн эргэлт гарсан ч улс орноо өөд нь татаж чадаагүй байна.

2022 оны 9-р сарын 30-нд Буркина Фасо-д ээлжит цэргийн эргэлт болсон. Түр Ерөнхийлөгчийн үүрэг гүйцэтгэж байсан Дамиба 2022 оны 1-р сард болсон цэргийн эргэлтээр эрх мэдлээ мөн алдсан байна. Энэхүү эргэлтийн үеэр оросын талыг дэмжсэн жагсаалт болж байжээ.

Мөнгөний нэгж нь африкийн франк.

Буркина Фасо Монгол улстай 1985 оны 10-р сарын 25-нд дипломат харилцаа тогтоожээ.