![cover image](https://wikiwandv2-19431.kxcdn.com/_next/image?url=https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/8/84/Wife_of_Tumanba_Khan.jpg/640px-Wife_of_Tumanba_Khan.jpg&w=640&q=50)
Бөртэ үжин
From Wikipedia, the free encyclopedia
Бөртэ (Монголоор: ᠪᠥᠷᠲᠡ ᠦᠵᠢᠨ, Бөртэ Үжин; 1161-1230?) Монголын эзэнт гүрнийг үндэслэгч Чингис хаан Тэмүжиний анхны эхнэр байв. Бөртэ нь Чингис хааны дөрвөн хан хөвүүн, таван охиныг төрүүлсэн их хатан. Их Монгол Улсыг байгуулсны дараа түүнд Хэрлэнгийн хөдөө арал дахь ордыг мэдүүлсэн. Түүний бага насны амьдралын нарийн ширийнийг төдийлөн мэддэггүй ч түүнийг багадаа Тэмүжинтэй сүй тавьж, арван долоон настайдаа гэрлэж, улмаар Мэргидэд хулгайлагдсан байна. Нөхөр нь түүнийг аварсан нь түүнийг байлдан дагуулагч болох замд нь эхлүүлсэн гол үйл явдлуудын нэг байж магадгүй юм. Тэрээр дөрвөн хүү, таван охин төрүүлсэн бөгөөд тэд өөрсдийн үр удмын хамт Монголын эзэнт гүрнийг улам өргөжүүлэн тэлэх гол удам нь болсон юм.
Бөртэ үжин | |||||
---|---|---|---|---|---|
Хатан хаан | |||||
![]() Бөртэг харуулсан Могол бяцхан зургийн дэлгэрэнгүй. | |||||
Их Монгол улсын хатан ба Хамаг Монгол | |||||
Хаанчлал | 1189-1230 | ||||
Дараах | Борогчин | ||||
Төрсөн | 1161 Хамаг Монгол(Одоогийн Хэнтий аймаг) | ||||
Нас нөгчсөн | 1230 (68–69 настай) Их Монгол Улс (Одоогийн Аваргын балгас, Монгол) | ||||
Оршуулагдсан | Бурхан Халдун | ||||
Үр хүүхэд | Зүчи Цагаадай Өгэдэй Толуй Хожин бэхи Цэцэйхэн Алага бэхи Түмэлүн Алталун | ||||
| |||||
Овог | Хонгирад | ||||
Аав | Дай Сэцэн | ||||
Ээж | Цотан | ||||
Шашин | Бөө мөргөл |
Бөртэ болон хатан эх Өүлэн үжин хоёр хааны амьдралд хамгийн нөлөө бүхий, чухал хүмүүс байсан.