अरवली पर्वतरांग

अरवली पर्वतरांग ही पश्चिम भारतातील एक पर्वतरांग आहे. ही रांग मुख्यत्वे उत्तर गुजरात, राजस्थानच्या पूर्व भागात व मध्य प्रदेशाच्या पश्चिम भागात पसरली आहे.

Aravalli (es); અરવલ્લી (gu); Aravalli mendiak (eu); Aravalli (ca); Aravalligebirge (de); محدوده آراوالی (fa); 阿拉瓦利嶺 (zh); اراولی (pnb); アラーヴァリー山脈 (ja); Aravalli (sv); Араваллі (uk); अरावली (sa); अरावली (hi); ఆరావళీ పర్వత శ్రేణులు (te); ਅਰਾਵਲੀ (pa); Aravali-Montaro (eo); Arávalí (cs); ஆரவல்லி மலைத்தொடர் (ta); अरावली (bho); আরাবল্লী পর্বতশ্রেণী (bn); Ârâvalli (fr); अरावली (ne); سلسلة جبال ارافالى (arz); არავალი (ka); Аравали (ru); רכס ארוואלי (he); Արավալի (hy); अरवल्ली पर्वतरांग (mr); Arávalí (sk); Dãy núi Aravalli (vi); Monti Aravalli (it); არავალი (xmf); Aravalligebergte (nl); അരാവലി മലനിരകൾ (ml); pogorje Aravali (sl); Arawali (pl); Arāvalli Range (ceb); Аравали (mk); เทือกเขาอราวลี (th); Aravallifjella (nn); Aravallifjellene (nb); Aravalli dağları (az); سلسلہ کوہ اراولی (ur); अरावली (mai); ಅರಾವಳಿ ಪರ್ವತಗಳು (kn); زنجیرەچیای ئاراڤاڵی (ckb); Aravalli Range (en); Aravallivuoristo (fi); Monti Aravalli (vec); Ciadëina de Aravalli (lld) Ciadëina de crëps te la India (lld); ভারতের রাজস্থান রাজ্যে অবস্থিত পর্বতমালা (bn); ભારતમાં આવેલી પર્વતમાળા (gu); serralada del nord-oest de l'Índia (ca); Mountain range in western India (en); Gebirgszug in Indien (de); mountains in India (en-gb); 印度山脉 (zh); sliabhraon (ga); планински венц во Индија (mk); kabukiran sa Indya, lat 24,88, long 73,30 (ceb); سلسلة جبلية في الهند (ar); гірський хребет (uk); cordillera de la India (es); ਪੱਛਮੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਇੱਕ ਪਰਬਤ-ਲੜੀ (pa); अरावली पहाड़ी (hi); ఉత్తర భారతదేశంలోని పర్వత శ్రేణులు (te); vuoristo Intiassa (fi); Mountain range in western India (en); mountains in India (en-ca); indické pohoří (cs); سلسله جبليه فى الهند (arz) ఆరావళి పర్వతాలు (te); Aravali, Aravalli (cs); Aravalli (fr); અરાવલી (gu); Aravallibergen (sv); अरावली पर्वत, अरावली पर्वतमाला (hi); Aravalli Range, ആരവല്ലി മലനിരകൾ (ml); Aravalli, Aravalliberge (de); Aravalli (ru); अरावली, अरवल्ली, अरावली पर्वत, अरावली पर्वतरांग, अरवली पर्वतरांग (mr); ಅರಾವಳಿ ಶ್ರೇಣಿ (kn); Dãy Aravalli (vi); Aravalli Mountains, Aravalli Hills (en); Aravali-montaro (eo); 阿拉瓦利岭, 阿拉瓦利山脉 (zh); அராவலி மலைத்தொடர் (ta)

अरवल्ली पर्वतरांग 

माध्यमे अपभारण करा
विकिपीडिया
वापरलेली सामग्री	metamorphic rock
स्थान	राजस्थान, गुजरात, हरियाणा, दिल्ली, भारत
भाग	बनास नदी Luni River Sakhi साबरमती नदी
लांबी	६९२ km
सर्वोच्च बिंदू	Guru Shikhar
समुद्रसपाटीपासूनची उंची	१,७२२ m
अधिकार नियंत्रण  Q626690

अरवली पर्वतरांग दर्शविणारा भारताचा प्रादेशिक नकाशा

राजस्थानातील अरवलीच्या टेकड्या

हा लेख अरवली पर्वतरांग याबद्दल आहे. या शब्दाच्या इतर उपयोगांसाठी पाहा, अरवली जिल्हा.

भूविज्ञान

जगातील सर्वात प्राचीन पर्वतांमध्ये अरवलीचा समावेश होतो त्यामुळे भूवैज्ञानिक दृष्ट्या हा पर्वत महत्त्वाचा आहे. अंदाजे 600 ते 3500 कोटी वर्षांपूर्वी या पर्वताची जडणघडण झाली. आरवली पर्वतरांग ही सर्वात प्राचीन पर्वतरांग आहे या डोंगर रांगेत गुरू शिखर हे सर्वात उंच शिखर आहे या शिखराची उंची 1722 इतकी आहे

राजस्थान आणि गुजरातच्या सीमेवरील माउंट अबू (उंची १७२० मी) हे या पर्वतरांगेतील सर्वोच्च ठिकाण आहे व ते थंड हवेचे ठिकाणही आहे.

पर्यावरण

हा पर्वत राजस्थानकडे वाहणारे मोसमी वारे अडवतो, त्यामुळे अरवली पर्वताच्या पूर्व भागात बऱ्यापैकी पाऊस पडतो मात्र अरवलीच्या पर्ज्यन्यछायेतील पश्चिम राजस्थानात कमी पावसामुळे वाळवंट तयार झाले आहे. अरवली पर्वतात अनेक जंगले आहेत, ही बहुतेक जंगले शुष्क प्रकारातील असून येथे वन्य जीववैविध्य असून वन्यजीवांची संख्या लक्षणीय आहे. रणथंभोर, सारिस्का ही काही प्रसिद्ध अभयारण्य अरवली पर्वतात आहेत. राजस्थानातील काही प्रसिद्ध शहरे (उदा. उदयपूर, चित्तोडगढ, जयपूर, सवाई माधोपुर) अरवली पर्वताच्या सानिध्यात येतात.

प्राचीन साहित्यातील उल्लेख

महाभारतातील मत्स्य देश हा अरवली पर्वतरागांमध्ये असल्याचे मानले जाते.