भारतीय मोर
भारताचं वैभव असलेला सर्वांग सुंदर असा मोर / From Wikipedia, the free encyclopedia
भारतीय मोर (Pavo cristatus), ज्याला निळा मोर म्हणूनही ओळखले जाते, ही भारतीय उपखंडातील मूळ मोराची प्रजाती आहे. भारताव्यतिरिक्त इतर अनेक देशांमध्ये देखील हा सापडतो. मोर पक्षात मादी मोरास लांडोर म्हणून संबोधले जाते.
भारतीय मोर | ||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
भारतीय मोर
लांडोर | ||||||||||||||
प्रजातींची उपलब्धता | ||||||||||||||
शास्त्रीय वर्गीकरण | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
शास्त्रीय नाव | ||||||||||||||
पावो क्रिस्टॅटस कार्ल लिनेयस, १७५८ | ||||||||||||||
भारतीय मोराचे वसतिस्थान | ||||||||||||||
इतर प्रकार | ||||||||||||||
पावो लिन्नॉस | ||||||||||||||
भारतीय मोर लैंगिक द्विरूपतेचे एक उत्तम उदाहरण आहे. नर मोर चमकदार रंगाचा असतो, मुख्यत: निळ्या पंखासारखा स्पॅटुला-टिप्ड वायरसारख्या पंखांचा शिखर असतो आणि लांबलचक वरच्या-शेपटीच्या गुप्त पंखांनी बनलेल्या लांब ट्रेनसाठी ओळखला जातो ज्यात रंगीबेरंगी डोके असतात. हे ताठ पिसे एका गोल पंख्यामध्ये उभे केले जातात आणि मिलनाच्यावेळी प्रदर्शन करत थरथरतात. मोराच्या पंखांची लांबी आणि आकार विस्तृत असूनही, मोर उडण्यास सक्षम आहेत. लांडोरीला नराप्रमाणे पिसारा नसतो, त्यांचा चेहरा फिका असतो आणि मानेचा भाग फिकट हिरवा असतो आणि मंद तपकिरी लहान पिसारा असतो.
भारतीय मोर प्रामुख्याने जमिनीवर मोकळ्या जंगलात किंवा लागवडीखालील जमिनीवर राहतात. ते फळे, शेंगा, धान्याचे बीज खातात. याशिवाय ते छोटे साप, सरडे, खारुताई, लहान उंदीर आणि इतर छोटछोटे सरपटणारे प्राणी खातात यांचीही शिकार करतात. त्यांच्या मोठ्या आवाजामुळे त्यांना शोधणे सोपे होते आणि जंगलात अनेकदा हा आवाज वाघासारख्या शिकारीप्राण्याची उपस्थिती दर्शवन्यासाठी काढला जातो. मोर आणि लांडोर जमिनीवर लहान गटांमध्ये विचरण करतात. धोक्याच्या वेळी थेट उडण्याऐवजी सामान्यत: जमिनीवरच्या वाढलेल्या गवतातून लपत पायी पळून जाण्याचा प्रयत्न करतात. फार आवश्यक असेल तरच ते उंच झाडांवर उडून बसतात.[1]
मोराच्या विस्तृत रंगसंगतीचे कारण शतकाहून अधिक काळापासून वादातीत आहे. १९व्या शतकात, चार्ल्स डार्विनला देखील याचे कोडे पडले होते, जे सामान्य नैसर्गिक निवडीद्वारे स्पष्ट करणे कठीण होते. याबाबत डार्विनचा सिद्धांत, 'लैंगिक निवड' देखील जगात सर्वत्र स्वीकारला गेला नाही. २० व्या शतकात, अमोट्झ झहावीने असा युक्तिवाद केला की ही रंगसंगती एक शारीरिक क्षमतेचे लक्षण आहे आणि नर मोर त्यांच्या मोठ्या पिसाऱ्याद्वारे आपल्या निरोगीपणाचे संकेत देत असतात. यावर तज्ज्ञात अजूनही मतभेद दिसून येतात.