Asid 3-fosfogliserik

Asid 3-fosfogliserik (3PG, 3-PGA atau PGA) ialah asid konjugat bagi 3-fosfogliserat atau gliserat 3-fosfat (GP atau G3P)^[1] yang menjadi molekul perantara metabolisme utama biokimia dalam kedua-dua glikolisis dan kitaran Calvin. Anionnya sering disebut sebagai PGA apabila merujuk kepada kitaran Calvin. Dalam kitaran Calvin, 3-fosfogliserat lazimnya merupakan hasil pemotongan spontan perantaraan 6-karbon yang tidak stabil yang terbentuk apabila penetapan CO₂. Oleh itu, dua 3-fosfogliserat molekul setara dihasilkan bagi setiap molekul CO₂ yang ditetapkan.^[2][3][4] Dalam glikolisis, 3-fosfogliserat menjadi molekul perantara berikutan penyahfosforilan (penurunan) 1,3-bisfosfogliserat.^{[4] :14}

Asid 3-fosfogliserik

Nama
Nama IUPAC pilihan Asid (2R)-2-hidroksi-3-(fosfonooksi)propanoik
Pengecam
No. Pendaftaran CAS	820-11-1 Y
Imej model 3D Jmol	Imej berinteraktif
3DMet	C00197
ChEBI	CHEBI:17794 Y
ChEMBL	ChEMBL1160563 Y
ChemSpider	388326 Y
DrugBank	DB04510
KEGG	C00197
PubChem CID	439183
CompTox Dashboard (EPA)	DTXSID601002368
InChI InChI=1S/C3H7O7P/c4-2(3(5)6)1-10-11(7,8)9/h2,4H,1H2,(H,5,6)(H2,7,8,9)/t2-/m1/s1 Y Key: OSJPPGNTCRNQQC-UWTATZPHSA-N Y
SMILES C([C@H](C(=O)O)O)OP(=O)(O)O
Sifat
Formula kimia	C3H7O7P
Jisim molar	186.06 g/mol
Kecuali jika dinyatakan sebaliknya, data diberikan untuk bahan-bahan dalam keadaan piawainya (pada 25 °C [77 °F], 100 kPa).
Y pengesahan (apa yang perlu: Y/N?)
Rujukan kotak info

Glikolisis

Dalam laluan glikolisis, 1,3-bifosfogliserat dinyahfosforilasi untuk membentuk asid 3-fosfogliserik dalam tindak balas bergandingan untuk menghasilkan dua ATP melalui pemfosforilan peringkat substrat.^[5] Kumpulan fosfat tunggal yang tertinggal di molekul 3-PGA kemudian bergerak dari karbon hujung ke karbon pusat lalu menghasilkan 2-fosfogliserat.^[5][a] Penempatan semula kumpulan fosfat ini dimangkinkan oleh fosfogliserat mutase, enzim yang turut memangkinkan tindak balas berlawanan.^[6]

Kitaran Calvin

Dalam tindak balas bebas cahaya (juga dikenali sebagai kitaran Calvin), dua molekul 3-fosfogliserat disintesis. RuBP, gula 5 atom karbon mengalami penetapan karbon yang dimangkinkan enzim RuBisCO untuk menjadi molekul perantara 6 atom karbon yang tidak stabil. Perantara ini kemudiannya pecah kepada dua molekul 3-PGA 3 atom karbon berasingan.^[7] Salah satu molekul 3-PGA yang terhasil diteruskan melalui kitaran Calvin untuk dijana semula menjadi RuBP manakala satu lagi diturunkan untuk membentuk satu molekul gliseraldehid 3-fosfat (G3P) dalam dua langkah: pemfosforilan 3-PGA menjadi asid 1,3-bisfosfogliserik melalui enzim fosfogliserat kinase (tindak balas terbalik dengan yang ada dalam glikolisis) dan pemangkinan seterusnya oleh gliseraldehid 3-fosfat dehidrogenase kepada G3P.^[8][9][10] G3P akhirnya bertindak balas untuk membentuk gula seperti glukosa atau fruktosa atau kanji yang lebih kompleks.^{[4] :156[8][9]}

Sintesis asid amino

Gliserat 3-fosfat (terbentuk daripada 3-fosfogliserat) juga merupakan pelopor asid amino serina, dan kemudian boleh menghasilkan sisteina dan glisina melalui kitaran homosisteina.^[11][12][13]

Pengukuran

3-fosfogliserat boleh diasingkan dan diukur menggunakan kromatografi kertas^[14] serta kromatografi lajur, antara alain.^[15] Ia boleh dikenal pasti menggunakan gas kromatografi serta spektrometri jisim kromatografi cecair, dan telah dioptimumkan bagi tujuan penilaian menggunakan teknik MS tandem.^[1][16][17]

Nota

1. Ambil perhatian bahawa 3- dan 2-fosfogliserat merupakan pasangan isomer.