Demam kuning

Demam kuning ialah penyakit virus yang biasanya berdurasi pendek.^[1] Dalam kebanyakan kes, gejalanya termasuk demam, menggigil, hilang selera makan, loya, sakit otot terutamanya di bahagian belakang dan sakit kepala.^[1] Gejala-gejala biasanya bertambah baik dalam masa lima hari.^[1] Dalam kira-kira 15% orang, demam kembali dalam sehari selepas bertambah baik, diikuti sakit perut, dan kerosakan hati bermula menyebabkan kulit menjadi kuning.^[1][4] Jika ini berlaku, risiko pendarahan dan masalah buah pinggang meningkat.^[1][5]

Yellow fever
Mikrograf TEM virus demam kuning (234,000 × pembesaran)
Pengkhususan	Penyakit berjangkit
Gejala	Demam, menggigil, sakit otot, sakit kepala, kulit kuning[1]
Kerumitan	Kegagalan hati, Pendarahan[1]
Permulaan biasa	3-6 hari selepas pendedahan[1]
Tempoh	3–4 hari[1]
Punca	Virus demam kuning disebarkan oleh nyamuk[1]
Kaedah diagnosis	Ujian darah[2]
Pencegahan	Vaksin demam kuning[1]
Rawatan	Penjagaan sokongan[1]
Kekerapan	~130,000 kes teruk di Afrika (2013)[1][3]
Kematian	~78,000 di Afrika (2013)[1][3]
sunting Lihat pendokumenan templat ini

Penyakit ini disebabkan oleh virus demam kuning dan disebarkan melalui gigitan nyamuk yang dijangkiti.^[1][6] Ia menjangkiti manusia, primat lain,^[7] dan beberapa jenis nyamuk.^[1] Di bandar, ia disebarkan terutamanya oleh Aedes aegypti, sejenis nyamuk yang terdapat di kawasan tropika dan subtropika.^[1] Virus ini ialah virus RNA dari genus Flavivirus.^[8][9] Penyakit ini mungkin sukar dibezakan daripada penyakit lain, terutamanya pada peringkat awal.^[1] Untuk mengesahkan kes yang disyaki, ujian sampel darah dengan reaksi rantai polimerase diperlukan.^[2]

Terdapat vaksin yang selamat dan berkesan terhadap demam kuning, dan beberapa negara memerlukan vaksinasi untuk pelancong.^[1] Usaha lain untuk mencegah jangkitan termasuk mengurangkan populasi nyamuk penyebar.^[1] Di kawasan dengan demam kuning adalah biasa, diagnosis awal kes dan imunisasi sebahagian besar populasi adalah penting untuk mencegah wabak.^[1] Setelah seseorang dijangkiti, pengurusan adalah simptomatik; tiada langkah khusus yang berkesan terhadap virus ini.^[1] Kematian berlaku dalam hingga separuh daripada mereka yang mendapat penyakit yang teruk.^[1][10]

Pada tahun 2013, demam kuning dianggarkan menyebabkan 130,000 jangkitan teruk dan 78,000 kematian di Afrika.^[1][3] Kira-kira 90 peratus daripada anggaran 200,000 kes demam kuning setiap tahun berlaku di Afrika.^[11] Hampir satu bilion orang tinggal di kawasan di dunia dengan penyakit ini adalah biasa.^[1] Ia biasa berlaku di kawasan tropika di benua Amerika Selatan dan Afrika,^[12] tetapi tidak di Asia.^[1][13] Sejak tahun 1980-an, jumlah kes demam kuning telah meningkat.^[1][14] Ini dipercayai disebabkan oleh kurangnya imuniti pada orang, lebih ramai orang tinggal di bandar, orang kerap berpindah, dan perubahan iklim yang meningkatkan habitat nyamuk.^[1]

Tanda dan gejala

Demam kuning bermula selepas tempoh inkubasi selama tiga hingga enam hari.^[15] Kebanyakan kes menyebabkan hanya jangkitan ringan dengan demam, sakit kepala, menggigil, sakit belakang, keletihan, hilang selera makan, sakit otot, loya, dan muntah.^[16] Dalam kes-kes ini, jangkitan hanya berlangsung selama tiga hingga enam hari.^[17]

Tetapi dalam 15% kes, individu yag memasuki fasa kedua, ia menjadi lebih toksik, dari penyakit yang dicirikan oleh demam yang berulang, kali ini disertai dengan penyakit kuning akibat kerosakan hati, serta sakit abdomen.^[18] Pendarahan di mulut, hidung, mata, dan saluran gastrousus menyebabkan muntah yang mengandungi darah, oleh sebab itu salah satu nama dalam bahasa Sepanyol untuk demam kuning, vómito negro ("muntah hitam").^[19] Terdapat juga kemungkinan kegagalan buah pinggang, cegukan, dan delirium.^[20][21]

Di antara mereka yang mengembangkan penyakit kuning, kadar kematian adalah 20 hingga 50%, manakala kadar kematian keseluruhan adalah sekitar 3 hingga 7.5%.^[22] Kes-kes yang teruk mungkin mempunyai kadar kematian lebih daripada 50%.^[23]

Pencegahan

Pencegahan peribadi terhadap demam kuning termasuk vaksinasi dan mengelakkan gigitan nyamuk di kawasan di mana demam kuning adalah endemik.^[24] Langkah-langkah institusi untuk pencegahan demam kuning termasuk program vaksinasi dan langkah-langkah untuk mengawal nyamuk. Program pengagihan kelambu untuk digunakan di rumah dapat mengurangkan kes malaria dan demam kuning. Penggunaan penghalau serangga yang didaftarkan oleh EPA disyorkan apabila berada di luar. Pendedahan walaupun untuk masa yang singkat adalah cukup untuk potensi gigitan nyamuk. Pakaian lengan panjang, seluar panjang, dan stoking berguna untuk pencegahan. Penggunaan larvisida pada bekas simpanan air boleh membantu menghilangkan tapak pembiakan nyamuk yang berpotensi. Semburan racun serangga yang didaftarkan oleh EPA mengurangkan penularan demam kuning.^[25]

• Gunakan penghalau serangga apabila berada di luar seperti yang mengandungi DEET, pikaridin, ethyl butylacetylaminopropionate (IR3535), atau minyak lemon eucalyptus pada kulit yang terdedah.^[26]
• Nyamuk mungkin menggigit melalui pakaian nipis, jadi menyembur pakaian dengan penghalau yang mengandungi permethrin atau penghalau lain yang didaftarkan oleh EPA memberi perlindungan tambahan.^[27] Pakaian yang dirawat dengan permethrin tersedia secara komersial. Penghalau nyamuk yang mengandungi permethrin tidak diluluskan untuk aplikasi terus ke kulit.^[28]
• Waktu puncak menggigit bagi banyak spesies nyamuk adalah dari senja hingga subuh. Walau bagaimanapun, A. aegypti, salah satu nyamuk yang menyebarkan virus demam kuning, makan pada waktu siang. Tinggal di tempat penginapan dengan bilik berpenyaring atau berpenyaman udara, terutamanya semasa waktu puncak menggigit, juga mengurangkan risiko gigitan nyamuk.^[29] Staying in accommodations with screened or air-conditioned rooms, particularly during peak biting times, also reduces the risk of mosquito bites.^[29]

Rawatan

Seperti jangkitan Flavivirus yang lain, tiada penawar yang diketahui untuk demam kuning. Kemasukan wad disarankan dan rawatan intensif mungkin diperlukan kerana kemerosotan cepat dalam beberapa kes. Beberapa kaedah rawatan akut tidak berkesan: imunisasi pasif selepas gejala muncul mungkin tidak memberikan kesan; ribavirin dan ubat antiviral lain, serta rawatan dengan interferon, tidak berkesan pada pesakit demam kuning.^[22] Rawatan simptomatik termasuk rehidrasi dan melegakan kesakitan dengan ubat seperti paracetamol (acetaminophen). Walau bagaimanapun, aspirin dan ubat anti-radang bukan steroid (NSAID) lain sering dielakkan kerana peningkatan risiko pendarahan gastrousus akibat kesan antikoagulan.^[30]