Hagia Sophia
monument Biżantin u moskea f'Istanbul, it-Turkija / From Wikipedia, the free encyclopedia
Il-Hagia Sophia (bit-Tork: Ayasofya; bil-Grieg Koinē: Ἁγία Σοφία, b'ittri Rumani: Hagía Sophía; bil-Latin: Sancta Sophia, litteralment "Għerf Imqaddes"), magħrufa uffiċjalment bħala l-Gran Moskea Nobbli tal-Hagia Sophia (bit-Tork: Ayasofya-i Kebir Cami-i Şerifi)[1] u preċedentement bħala l-Knisja tal-Għerf Imqaddes (bil-Grieg: Ναός της Αγίας του Θεού Σοφίας, b'ittri Rumani: Naós tis Ayías tou Theoú Sofías)[2], hija post ta' qima tal-aħħar ta' żmien il-qedem f'Istanbul, it-Turkija, u ġiet iddisinjata mill-ġeometri Griegi Isidore ta' Miletus u Anthemius ta' Tralles.[3] Inbniet fil-537 bħala l-katidral patriarkali tal-belt kapitali imperjali ta' Kostantinopli, u kienet l-ikbar knisja Kristjana tal-Imperu Ruman tal-Lvant (l-Imperu Biżantin) u tal-Knisja Ortodossa tal-Lvant, għajr matul l-Imperu Latin mill-1204 sal-1261, meta temporanjament saret katidral Kattoliku Ruman. Fl-1453, wara l-Waqgħa ta' Kostantinopli f'idejn l-Imperu Ottoman, ġiet ikkonvertita f'moskea. Fl-1935, ir-Repubblika tat-Turkija stabbiliet mużew minflok, u baqgħet tintuża hekk għal 85 sena sa meta l-istatus tal-binja ġie annullat u reġgħet ġiet ikkonvertita f'moskea fl-2020.[4][5] Il-binja hija parti mis-Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO taż-Żoni Storiċi ta' Istanbul li tniżżlu fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1985.[6]