Jum l-Ewropa
id-9 ta6 Mejju għall-Unjoni Ewropea jew l-5 ta' Mejju għall-Kunsill tal-Ewropa From Wikipedia, the free encyclopedia
id-9 ta6 Mejju għall-Unjoni Ewropea jew l-5 ta' Mejju għall-Kunsill tal-Ewropa From Wikipedia, the free encyclopedia
Jum l-Ewropa hu l-jum meta jiġu ċċelebrati “l-paċi u l-unità fl-Ewropa”.[1][2] Dan il-jum jiġi ċċelebrat fil-5 ta’ Mejju mill-Kunsill tal-Ewropa u fid-9 ta’ Mejju mill-Unjoni Ewropea.
_-_Europe_Day_2009.jpg)
L-ewwel rikonoxximent ta’ Jum l-Ewropa kien mill-Kunsill tal-Ewropa fl-1964.[3] Iktar ’il quddiem, l-Unjoni Ewropea (UE) bdiet tiċċelebra l-Jum l-Ewropa tagħha[4] sabiex tikkommemora d-Dikjarazzjoni ta’ Schuman tal-1950, tant li wħud bdew jirreferu għal dan il-jum bħala “Jum Schuman” jew “Jum l-Ewropa Magħquda”.[5] Fiż-żewġ każijiet, Jum l-Ewropa jiġi ċċelebrat billi tintwera l-bandiera tal-Ewropa.[6]
Il-Kunsill tal-Ewropa ġie stabbilit fil-5 ta’ Mejju 1949 u għażel dak il-jum għaċ-ċelebrazzjonijiet ta’ Jum l-Ewropa meta stabbilixxa l-btala fl-1964.[7]
L-UE introduċiet Jum l-Ewropa fl-1985 permezz tal-Komunitajiet Ewropej (il-predeċessur tal-UE).[8][9] Id-data tfakkar id-Dikjarazzjoni ta’ Schuman tad-9 ta’ Mejju 1950, imressqa minn Robert Schuman, li pproponiet l-akkomunament tal-industriji tal-faħam u tal-azzar ta’ Franza u tal-Ġermanja tal-Punent.[10] Dan wassal għall-ħolqien tal-Komunità Ewropea tal-Faħam u l-Azzar, l-ewwel Komunità Ewropea, stabbilita fit-18 ta’ April 1951.[11]
“Sensiela ta’ ikoni kulturali” ġiet imnedija mill-Kummissjoni Ewropea fl-1985, b’reazzjoni għar-rapport tal-kummissjoni ad hoc għal “Ewropa tan-Nies” ippreseduta minn Pietro Adonnino. L-għan kien li tiġi ffaċilitata l-integrazzjoni Ewropea billi titrawwem identità Pan-Ewropea fost il-popolazzjonijiet tal-Istati Membri tal-Komunità Ewropea. Il-Kunsill Ewropew adotta “Jum l-Ewropa” flimkien mal-bandiera tal-Ewropa u affarijiet oħra fid-29 ta’ Ġunju 1985, f’Milan.[12]
Wara l-istabbiliment tal-Unjoni Ewropea fl-1993, iċ-ċelebrazzjoni ta’ Jum l-Ewropa mill-awtoritajiet nazzjonali u reġjonali żdiedet b’mod sinifikanti. Il-Ġermanja, b’mod partikolari, marret lil hinn u flok tiċċelebra jum wieħed, mill-1995 estendiet iċ-ċelebrazzjonijiet għal “Ġimgħa Ewropea” sħiħa (bil-Ġermaniż: Europawoche) iċċentrata fuq id-9 ta’ Mejju. Fil-Polonja, il-Fondazzjoni Schuman, organizzazzjoni Pollakka favur l-integrazzjoni Ewropea stabbilita fl-1991, organizzat il-Parata ta’ Schuman tagħha f’Varsavja f’Jum l-Ewropa fl-1999, fejn dak iż-żmien kienet qed taħdem favur l-adeżjoni tal-Polonja fl-UE.
Iċ-ċelebrazzjoni ta’ Jum l-Ewropa fid-9 ta’ Mejju ġiet estiża fl-“Ewropa kollha” mill-2008.[13] Fl-2019, id-9 ta’ Mejju sar btala pubblika uffiċjali fil-Lussemburgu.[14] L-għażla tal-UE tad-data tal-istabbiliment tal-Komunità Ewropea tal-Faħam u l-Azzar iktar milli dik tal-UE nnifisha stabbiliet narrativa fejn id-Dikjarazzjoni ta’ Schuman, dwar l-ixprunar tat-tkabbir ekonomiku u ż-żamma tal-paċi bejn Franza u l-Ġermanja, tiġi ppreżentata bħala antiċipazzjoni tal-“vokazzjoni tal-Unjoni Ewropea sabiex tkun il-qafas istituzzjonali ewlieni” għall-integrazzjoni Ewropea ulterjuri fid-deċennji ta’ wara.[15]
It-Trattat tal-Kostituzzjoni Ewropea kien iħaddan fih is-simboli Ewropej kollha fit-Trattati tal-UE, madankollu t-trattat ma ġiex irratifikat fl-2005, u kollox baqa’ jsir biss b’dan il-mod attwali de facto. Minflok it-Trattat tal-Kostituzzjoni, it-Trattat ta’ Lisbona, fih dikjarazzjoni minn sittax-il Stat Membru li jappoġġaw is-simboli.[16] Il-Parlament Ewropew “irrikonoxxa formalment” Jum l-Ewropa f’Ottubru 2008.[17]
L-istituzzjonijiet tal-UE jiftħu l-bibien tagħhom għall-pubbliku kull sena fi Brussell u fi Strasburgu, u ċ-ċittadini jkunu jistgħu jżuru l-postijiet fejn jittieħdu d-deċiżjonijiet li jkollhom impatt fuq il-ħajja ta’ kuljum tagħhom. Barra minn hekk, jiġu organizzati bosta avvenimenti kommemorattivi biex jonoraw l-importanza storika tad-data.[18]
Il-korpi li jagħżlu li jagħmlu dan il-ġest simboliku huma:
Fl-2020 u fl-2021, minħabba l-pandemija tal-COVID-19 u li konsegwentement ma setgħux jiġu ospitati avvenimenti fiżiċi, l-istituzzjonijiet tal-UE organizzaw avvenimenti virtwali, fosthom ħajr lil dawk l-Ewropej kollha li kienu qed jikkollaboraw fil-ġlieda kontra l-pandemija. Barra minn hekk, is-sena 2020 kienet ukoll is-70 anniversarju tad-Dikjarazzjoni ta’ Schuman u l-75 anniversarju ta’ tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija. Minħabba din l-okkażjoni, l-istituzzjonijiet tal-UE msemmija hawn fuq varaw diversi avvenimenti online biex jikkommemoraw l-importanza tad-data.[19]
Jum l-Ewropa huwa btala pubblika għall-impjegati tal-istituzzjonijiet tal-Unjoni Ewropea.[20] Fl-2019, Jum l-Ewropa ġie ddikjarat btala pubblika għaċ-ċittadini kollha fil-Lussemburgu[21], u huwa btala pubblika wkoll fil-Kosovo (mhux rikonoxxut mis-Serbja u għadd ta’ pajjiżi oħra fid-dinja).[22] Huwa “jum ta’ mafkar” fil-Kroazja, li huwa jum rikonoxxut ġuridikament, iżda mhux btala pubblika;[23][24] jum kommemorattiv rikonoxxut ġuridikament fil-Litwanja;[25] u “jum il-bandiera” (bil-Ġermaniż: Beflaggungstage) fil-Ġermanja, fejn il-bnadar tal-Ewropa jridu jintwerew skont digriet federali.[26]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
