Madinat Al-Zahra
sit arkeoloġiku ta' palazz Għarbi Iberiku fi Spanja / From Wikipedia, the free encyclopedia
Madinat al-Zahra or Medina Azahara (bl-Għarbi: مدينة الزهراء, b'ittri Rumani: Madīnat az-Zahrā, litteralment "il-belt radjanti")[1] kienet palazz-belt iffortifikat fil-periferiji tal-Punent ta' Córdoba, attwalment fi Spanja. Il-fdalijiet huma sit arkeoloġiku ewlieni llum il-ġurnata. Il-belt inbniet fis-seklu 10 minn Abd ar-Rahman III (912-961), membru tad-dinastija Umajjad u l-ewwel kaliff ta' Al-Andalus. Kienet il-belt kapitali tal-Kaliffat ta' Córdoba u ċ-ċentru tal-gvern tiegħu.
Ir-raġuni prinċipali għall-kostruzzjoni tagħha kienet politika u ideoloġika: Abd ar-Rahman III kien iddikjara lilu nnifsu "kaliff" fid-929 u d-dinjità ta' dan it-titlu ġdid kienet teħtieġ l-istabbiliment ta' belt ġdida, simbolu tal-poter tiegħu, bħal fil-każ ta' kaliffati oħra fil-Lvant. Kellha l-għan li turi s-superjorità tiegħu fuq ir-rivali l-kbar tiegħu, il-Kaliffi Fatimidi ta' Ifriqiya fit-Tramuntana tal-Afrika u l-Kaliffi Abbasidi f'Bagdad. Il-belt inbniet qrib Córdoba, il-belt kapitali eżistenti ta' al-Andalus taħt it-tmexxija tal-Umajjad. Il-kostruzzjoni bdiet fid-936-940 u kompliet f'diversi fażijiet matul ir-renju tiegħu u r-renju ta' ibnu, Al-Hakam II (961-976). Il-belt il-ġdida kienet tinkludi swali ta' riċeviment ċerimonjali, moskea kongregattiva, uffiċċji amministrattivi u tal-gvern, residenzi aristokratiċi, ġonna, zekka, studjos tax-xogħol, barrakki, kwartieri tas-servizzi u banjijiet.[2][3] L-ilma kien fornut permezz ta' akkwedotti. Madankollu, wara l-mewt ta' al-Hakam II, il-belt ma baqatx iċ-ċentru tal-gvern taħt it-tmexxija ta' Ibn Abi Amir al-Mansur (Almanzor). Bejn l-1010 u l-1013 ir-rikkezzi tagħha ġew misruqa matul gwerra ċivili u mbagħad ġiet abbandunata, filwaqt li l-materjali tagħha reġgħu ntużaw f'inħawi oħra.
Il-fdalijiet tal-belt ġew skavati fl-1911. Madwar 10 ettari biss mill-112-il ettaru (0.43 mili kwadri) tal-belt ġew skavati u rrestawrati parzjalment, iżda ż-żona tinkludi l-palazzi prinċipali. Fl-2009 infetaħ mużew arkeoloġiku tas-sit fit-tarf tas-sit stess.[4] Fl-1 ta' Lulju 2018, is-sit tniżżel fil-lista tas-Siti ta' Wirt Dinji tal-UNESCO bl-isem uffiċjali ta' "il-Belt-Kaliffat ta' Medina Azahara".[5]