Fes

Fes jew Fez (bl-Għarbi: فاس [Fās], bil-Franċiż: Fès), hija l-belt kapitali kulturali tal-Marokk u r-raba' l-ikbar belt fil-pajjiż wara Casablanca, Rabat u Marrakesh. Skont iċ-ċensiment tal-2004, il-popolazzjoni tlaħħaq id-946,815-il ruħ. Hija wkoll il-kapitali tar-reġjun Fès-Boulemane.^[1]

Fes
Marokk
Amministrazzjoni
Constitutional monarchy	Marokk
Region of Morocco	Fès-Meknès
Prefecture of Morocco	Prefettura ta' Fes
Kap tal-Gvern	Idriss Azami Al Idrissi (en)
Isem uffiċjali	فاس
Ismijiet oriġinali	‫فـاس‬ Fès
Kodiċi postali	30000–30206
Ġeografija
Koordinati	34.0433°N 5.0033°W / 34.0433; -5.0033
Fes Fes (Morocco)
Superfiċjenti	320±1 kilometru kwadru
Għoli	408 m
Fruntieri ma'	Ain Chkef (en)
Demografija
Popolazzjoni	1,167,842 abitanti (2024)
Unitajiet domestiċi	17,342
Informazzjoni oħra
Fondazzjoni	789
Kodiċi tat-telefon	05356
Żona tal-Ħin	UTC+1
bliet ġemellati	Firenze, Montpellier, Krakovja, Bobo-Dioulasso, Lahore, Coimbra, Lvant ta' Ġerusalemm, Barċellona, Cartagena de Indias, Córdoba, Djenné, Kairouan, Nablus, Ngaparou, Rufisque, Saint-Étienne, Gżira ta' Saint-Louis, Strasburgu, Suwon, Reġjun ta' Trarza, Chengduu Tlemcen
portaildefes.ma

Fes hija waħda mill-erbat ibliet imperjali flimkien ma' Meknès, Marrakesh u Rabat. Il-belt hija separata fi tliet partijiet, Fes el Bali (il-belt l-antika jew iċ-ċentru storiku), Fes-Jdid (Fes il-Ġdida, fejn hemm il-Mellaħ), u l-Ville Nouvelle (l-iġded biċċa ta' Fes, mibnija mill-Franċiżi). Il-Medina ta' Fes el Bali, l-ikbar waħda miż-żewġ medini ta' Fes, hija probabilment l-ikbar żona urbana mingħajr karozzi.^[2][3][4] Il-Medina ta' Fes titqies bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO.^[5] L-Università ta' Al-Karaouine ġiet stabbilita fit-895 W.K. u hija l-eqdem università attiva fid-dinja.

Sit ta' Wirt Dinji

Il-Medina ta' Fes ġiet iddeżinjata bħala Sit ta' Wirt Dinji tal-UNESCO fl-1981.^[5]

Il-valur universali straordinarju tas-sit ġie rrikonoxxut abbażi ta' żewġ kriterji tal-għażla tal-UNESCO: il-kriterju (ii) "Wirja ta' skambju importanti ta' valuri umani, tul perjodu ta' żmien jew fi ħdan żona kulturali fid-dinja, dwar l-iżviluppi fl-arkitettura jew it-teknoloġija, l-arti monumentali, l-ippjanar tal-bliet jew id-disinn tal-pajsaġġ"; u l-kriterju (v) "Eżempju straordinarju ta' insedjament uman tradizzjonali, ta' użu tal-art jew ta' użu tal-baħar, li jirrappreżenta kultura (jew kulturi), jew interazzjoni umana mal-ambjent, speċjalment meta jkun sar vulnerabbli minħabba l-impatt ta' bidla irreversibbli".^[5]