Palazz Verdala

Il-Palazz Verdala huwa palazz fil-Buskett, limiti tas-Siġġiewi, Malta. Huwa nbena bi żvilupp fuq loġġa tal-kaċċa fl-1586 matul ir-renju tal-Gran Mastru Hugues Loubenx de Verdalle, u issa sservi bħala r-residenza uffiċjali tas-sajf tal-President ta' Malta.

Palazz Verdala

palazz, sptar defunt

Pajjiż	Malta
Entità amministrattiva territorjali fejn tinstab	Dingli, Siġġiewi
Koordinati
Propjetarju	Gvern ta' Malta
Arkitett	Ġlormu Cassar
Stil arkitettoniku	arkitettura rinaxximentali

Storja

Is-sit tal-Palazz Verdala kien oriġinarjament okkupat minn kamra tal-kaċċa, li nbniet fis-snin 1550 jew 1560 matul ir-renju tal-Gran Mastru Jean Parisot de la Valette. Il-loġġa nbniet fil-Boschetto, żona kbira magħrufa aħjar bħala l-Buskett, li kienet tintuża mill-kavallieri tal-Ordni ta’ San Ġwann primarjament għall-kaċċa tat-tjur. Il-loġġa tal-kaċċa ġiet estiża f'palazz fl-1586, matul ir-renju ta ' Hugues Loubenx de Verdalle.^[1] Il-palazz kien imżejjen aktar fis-sekli 17 u 18, matul ir-renji ta’ Giovanni Paolo Lascaris u António Manoel de Vilhena.

Matul l-imblokk Franċiż tal-1798–1800, il-palazz serva bħala ħabs militari għas-suldati Franċiżi maqbuda mill-Maltin jew l-Ingliżi. Matul il-ħakma Brittanika, inbidel f'fabbrika tal-ħarir, iżda din eventwalment ġiet abbandunata u l-binja waqgħet fi stat ta’ abbandun. Saru xi tiswijiet matul il-gvernatur ta' Frederick Cavendish Ponsonby, u l-palazz ġie restawrat kompletament mill-Gvernatur Sir William Reid fl-1850ijiat. Għal xi żmien qabel ma sar dan ir-restawr serva ukoll bħala sptar temporanju bejn l-1915 u l-1916.^[2] Sussegwentement il-palazz sar ir-residenza uffiċjali tas-sajf tal-Gvernaturi ta' Malta. Il-binja ġiet inkluża fil-Lista tal-Antikitajiet tal-1925.^[3] Meta faqqgħet it-Tieni Gwerra Dinjija fl-1939, xogħlijiet tal-arti mill-Mużew Nazzjonali ġew maħżuna f'dan il-palazz, bogħod mill-ibliet li fuqhom kien hemm il-ħbit mill-ajru.

Il-palazz ġie restawrat mill-ġdid fl-1982 u kompla jintuża biex jospita kapijiet ta’ stat waqt iż-żjarat uffiċjali tagħhom.

Dawn huma uħud mill-mistednin distinti li laqa' l-palazz matul is-snin:

• Edward VII u Alexandra tad-Danimarka, Re u Reġina tar-Renju Unit
• Maria Feodorovna, Imperatriċi tar-Russja (1909)
• George V u Mary ta' Teck, Re u Reġina tar-Renju Unit (1912)
• George VI, Re tar-Renju Unit (1913 u 1943)
• Wilhelm II, Imperatur tal-Ġermanja (1919)
• Muammar Gaddafi, dittatur Libjan
• Josip Broz Tito, President tal-Jugoslavja
• Nicolae Ceaușescu, President tar-Rumanija
• Giovanni Leone, President tal-Italja

Fl-1987, il-Palazz Verdala beda' jintuża bħala r-residenza tas-sajf tal-President ta’ Malta, u ġeneralment huwa magħluq għall-pubbliku ħlief għall-Ballu tal-Qamar ta’ Awwissu li jsir kull sena b’risq il-Malta Community Chest Fund.^[4]

Arkitettura

Il-Palazz Verdala kien iddisinjat minn Girolamo Cassar, perit Malti magħruf l-aktar għad-disinn ta' ħafna bini fil-kapitali Valletta.^[5] Il-palazz huwa eżempju ta' arkitettura Rinaxximentali, u d-disinn tiegħu huwa possibbilment influwenzat minn Villa Farnese f'Caprarola.^[6]

Il-bini mibni fuq pjanta rettangolari, b'turretti pentagonali f'kull kantuniera. Il-bini innifsu għandu żewġ sulari, filwaqt li t-turretti tal-kantunieri huma għoljin madwar ħames sulari. L-istruttura kollha hija mdawra wkoll b'foss imħaffer fil-ġebel. Għalkemm it-turretti u l-foss jagħtu lill-palazz id-dehra ta’ forti minn barra, dan l-aspett huwa prinċipalment simboliku, u l-palazz qatt ma kien maħsub biex jiflaħ għal xi attakk. Minkejja dan, il-palazz xorta kien armat b’erba’ bċejjeċ ta’ artillerija fuq il-bejt.^[7] L-intern tal-palazz huwa mżejjen sew, b’affreski ma' xi wħud mis-soqfa.^[8]

Kappella, stalel u kwartieri tal-qaddejja jinsabu viċin il-palazz.^[9]

Storja ta' fatat

Fil-Palazz Verdala allegatament tidher is-"Sinjura l-Kaħla", li kienet neputija tal-Gran Mastru de Rohan.^[10] Suppost kellha tiżżewweġ lil wieħed raġel li ma għoġbithiex, u għax ma riditx tiżżewwġu, l-uniku mod biex taħrab lill-għarus ħasset li kien s-suwiċidju. Allura hija qabżet mill-gallarija fil-kamra tas-sodda tagħha u mietet. Allegatament, il-fatat tagħha jidher il-palazz, liebes l-istess libsa blu li libset meta mietet; il-libsa tat-tieġ tagħha.^[11]

Gallerija

• 
  Veduta tal-Palazz Verdala mill-Buskett
• 
  Il-kanċell ta' barra tal-Palazz Verdala
• 
  Is-saqaf tal-kamra tal-pranzu
• 
  Affreski fil-palazz
• 
  Bolla tal-1938 li turi l-Palazz Verdala