မိုက်ခရိုမီတာ
From Wikipedia, the free encyclopedia
မိုက်ခရိုမီတာ (အင်္ဂလိပ်: micrometer) ဆိုသည်မှာ အရာဝတ္ထုအစိတ်အပိုင်းများကို တိကျစွာတိုင်းတာနိုင်စေရန် စံကိုက်ချိန်ညှိထားသော ဝက်အူတစ်လုံး ပေါင်းစပ်ထည့်သွင်းထားသည့် ကိရိယာတစ်ခုဖြစ်သည်။[1] မိုက်ခရိုမီတာကို "micrometer screw gauge" ဟု ရံခါ၌ ခေါ်ဝေါ်ကြသည်။ စက်မှုအင်ဂျင်နီယာ ဘာသာရပ်၊ စက်ခုတ်စားခြင်း၊ စက်မှုသက်မွေးပညာရပ်များနှင့် တိုင်းတာခြင်းပညာရပ် (metrology) တို့တွင် ဒိုင်ခွက်၊ ဗာနီယာ၊ ဒီဂျစ်တယ်တိုင်းကိရိယာများနှင့်အတူ မိုက်ခရိုမီတာကိုလည်း သုံးစွဲကြ၏ ။ မိုက်ခရိုမီတာများသည် အများအားဖြင့် ကယ်လစ်ပါ (caliper) ပုံစံ ရှိကြသော်လည်း အမြဲတမ်းတော့ ထိုပုံစံမရှိပေ။ ဝင်ရိုးအရှင် (spindle) သည် အလွန်တရာတိကျစွာဖြင့် စက်ခုတ်စားထားသည့် ဝက်အူတစ်လုံးဖြစ်ပြီး တိုင်းတာမည့်ပစ္စည်းကို ဝင်ရိုးအရှင်နှင့် ပေ (anvil) ကြားတွင် ထားရှိကာ တိုင်းတာကြသည်။ တိုင်းမည့်ပစ္စည်းကို ဝင်ရိုးထိပ်နှင့် ပေတို့ဖြင့် ထိတွေ့စေရန် လက်ကိုင်ရှိ လှည့်နိုင်သော ဘု၊ ကွင်းစသည်ကို လှည့်ပေးရသည်။
မိုက်ခရိုမီတာကို တယ်လီစကုပ် (အဝေးကြည့်)၊ မိုက်ခရိုစကုပ် (အနီးကြည့်)များတွင် သုံး၍ နက္ခတာရာ၊ ဂြိုဟ်ကဲ့သို့သော အရာဝတ္ထုကြီးများ (သို့) အနုစိတ်သေးငယ်သော အရာဝတ္ထုလေးများတို့၏ အပြင်ပန်းအချင်းကို တိုင်းတာနိုင်သည်။ တယ်လီစကုပ်၌ အသုံးပြုသော မိုက်ခရိုမီတာကို ၁၆၃၈ ခန့်က အင်္ဂလိပ် နက္ခတ္တဗေဒပညာရှင် ဝီလျံ ဂတ်စကွိုင်းက တည်ထွင်ခဲ့သည်။[2]