From Wikipedia, the free encyclopedia
ဖိုတိုဆင်းသီးဆစ် ခေါ် အလင်းမှီစုဖွဲ့ခြင်း (အင်္ဂလိပ်: Photosynthesis ) သည် အပင်နှင့်အချို့သက်ရှိများ သုံးသည့် ဆဲအသက်ရှုနည်းဖြင့် အလင်းစွမ်းအင်မှ ဓာတုစွမ်းအင်သို့ ကူးပြောင်းသော နည်းစဉ်တခု ဖြစ်သည်။ [1][2][3] ကာဘွန်ဒိုင်အောက်ဆိုက်နှင့် ရေတို့ကို အလင်းစွမ်းအင်သုံးကာ သကြားဓာတ်၊ ကဆီဓာတ် စသော ကာဘိုဟိုက်ဒရိတ်မော်လီကျူးများအဖြစ် ပြောင်းလဲပြီး ဓာတုစွမ်းအင်အဖြစ် သိုလှောင်ခြင်းတည်း။ ရသော ဓာတုစွမ်းအင်ကို ၎င်းတို့လုပ်ဆောင်ချက်များအတွက် လောင်စာအဖြစ် သုံးသည်။ ဖိုတိုဆင်းသဆစ်ဟူသောဝေါဟာရမှာ ဂရိစကား အလင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသည့် ဖို (φῶς) နှင့် ပေါင်းစပ်ခြင်းဟု အဓိပ္ပာယ်ရသော ဆန်းသဆစ် (σύνθεσις) တို့ကို စုရုံးခေါ်ဝေါ်ခြင်း ဖြစ်၏။[4][5][6] များသောအားဖြင့် စွန့်ပစ်ပစ္စည်းအဖြစ် အောက်ဆီဂျင်ကို ထုတ်ပေးသည်။ အပင်၊ ရေညှိနှင့် ဆိုင်ယန်နိုဘက်တီးရီးယားတို့သည် ဤနည်းကိုသုံးကာ အစာချက်ကြသဖြင့် အလင်းသုံးအစာချက်သက်ရှိများ (photoautotrophs) ဟု ခေါ်သည်။ ဖိုတိုဆင်းသဆစ်သည် ကမ္ဘာ့လေထုရှိ အောက်ဆီဂျင်ပါဝင်မှုကို အဓိကဖြစ်စေတည်စေသော အကြောင်းခံဖြစ်သည်။ ကမ္ဘာပေါ်ရှိ သက်ရှိတို့၏ အဓိကလိုအပ်သောစွမ်းအင်ကို ထောက်ပံ့ပေးသည်။ [7]
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.