هخامنشیون
From Wikipedia, the free encyclopedia
هخامنشیون یا پارسیئون (۳۳۰ - ۵۵۰ پیش از میلاد) اته سلسله وه گه ئیرونی تبار وئه و پارس ِقوم جا هرسانه و خِله ملگه بیتنه و اته گتِ امپراتوری بساتنه.
شاهنشاهی هخامنشی | ||||
شاهنشاهی | ||||
| ||||
هخامنشیون نقشه | ||||
پایتخت | پاسارگاد, هگمتانه, تخت جمشید, شوش, بابل | |||
زبان(ها) | پارسی باستان آرامی عیلامی اکدی[1] | |||
مذهب | زرتشتی | |||
دولت | شاهنشاهی | |||
پادشاه | ||||
- ۵۵۹-۵۲۹ پیش از میلاد (اولی) | گت کوروش | |||
- ۳۳۶-۳۳۰ پیش از میلاد (آخری) | داریوش سوم | |||
دوره تاریخی | تاریخ باستون | |||
- تأسیس | ۵۵۰ پیش از میلاد | |||
- تخت جمشید بساتن | ۵۱۵ پیش از میلاد | |||
- مصر ره کمبوجیه دوم بیته | ۵۲۵ پیش از میلاد | |||
- ایران و یونان جنگ | ۴۹۸-۴۴۸ پیش از میلاد | |||
- اسکندر وشون نسل ره بزو | ۳۳۰ پیش از میلاد | |||
- کشتهبین داریوش سوم به دست بسوس | ۳۳۰ پیش از میلاد | |||
پیل یکا | دریک و سیگلوی(شگل) | |||
امروزه بخشی از |
هخامنشیون آغازین تنها پارس ِناحیه دله حکومت داشتنه و اینصوه انشان ِناحیه ره بیتنه و کمکم ماد امپراتوری ره کنار بزونه و گت کوروش ِزمونه، خِله کشورگشایی هاکردنه و بینالنهرین و فینیقیه و لیدی ره هم بیتنه. کوروش ِپه، بعدی پادشاهون هم هخامنشیون ِسامون ره گت هاکردنه و ونه ریکا، کمبوجیه، مصر ره بیته و ای داریوش هم یونانهحمله هاکرده. به جز یونان ِبعضی شهرمَهر، هر جای دیَر که اون گدر شناسا وه ره هخامنشیون شه پرچمپه دربیارد ونه. ویشن آخرسریسر اسکندر جا شکست بخردنه و ویشن ِحکومت پامال بوه.
هخامنشیون دیگرون ِتحمل هاکردن و شکستبخرد کشورون جه رحم هاکردن وسّه معروف هستنه. کوروش استوانه اتا تاریخی سند هسته که سراق دنه کوروش زمونی که بابل شهر ره بیته، دستور هدا اقلیتون ره آزاد هاکنن و هرکس شه دین ره باقی بداره. همیندهاسه، کوروشه یهودیت دله اتا پیغمبر دنّه.