16. März

De 16. März is in’n Gregoriaanschen Klenner de 75. Dag, man de 76. Dag in Schaltjohren.

März

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31

Wat passeert is

Politik un Sellschop

• 597 v. Chr.: Jerusalem kapituleert vör de Truppen vun Nebukadnezar II.
• 1521: De portugesische Seefohrer Ferdinand Magellan deckt de Philippinen op.
• 1792: Op den swedschen König Gustav III. warrt en Anslag verövt. He starvt twee Weken later.
• 1813: Preußen verkloort Napoleon de Krieg.
• 1815: Wilhelm I. warrt König vun de Nedderlannen.
• 1935: Adolf Hitler verklort, dat de Verdrag vun Versailles nichtig weer un ornt in Düütschland wedder de Wehrpflicht an.
• 1945: In’n Tweeten Weltkrieg warrt Würzborg dör brietsche Bomben fast heel un deel tonichten maakt. 5.000 Minschen kommt bi den Angreep üm.
• 1968: Soldaten vun de United States Army verövt in’n Vietnamkrieg dat Massaker vun My Lai.
• 1978: De italiensch Politiker Aldo Moro warrt entföhrt un later ümbrocht.
• 1988: Ünner den irakschen Diktator Saddam Hussein finnt de Giftgasangreep op Halabdscha statt.
• 1995: Dat Schengener Afkamen gellt af nu.

Weertschop

• 1842: Vun England ut föhrt en Dampschipp los op de eerste Fohrt rund um de Eer.
• 1886: Dat Gesett för den Bo vun’n Noord-Oostsee-Kanal warrt beslaten.
• 1960: De Düütsche Bunnsdag beslütt, dat Volkswagenwark to in private Hand to geven.

Kunst, Kultur un Bowark

• 1831: Victor Hugo publizeert in Paris sien historschen Roman Notre Dame de Paris (dt.: Der Glöcker von Notre Dame).
• 1833: De Oper Beatrice di Tenda vun Vincenzo Bellini warrt in Venedig ooropföhrt.
• 1891: De Oper Le Mage vun Jules Massenet warrt in Paris ooropföhrt.
• 1904: De Bookutgaav vun Arthur Schnitzlers Schauspeel Der Reigen warrt in Düütschland vun’t Amt verbaden.
• 1904: De Oper La Fille de Roland vun Henry Rabaud warrt in Paris ooropföhrt.
• 1923: Dat Schauspeel Der Unbestechliche vun Hugo von Hofmannsthal warrt in Wien ooropföhrt.
• 1967: De Kummedie Der Wiedertäufer vun Friedrich Dürrenmatt warrt in Zürich ooropföhrt.

Wetenschoppen un Technik

• 1926: In de USA warrt to’n eersten mal en Rakete vun Robert Goddard mit fletigen Drievstoff losschaten.
• 1966: De beiden Astronauten Neil Armstrong un David Scott schafft dat eerste Ankoppeln in’n Weltruum.
• 1983: De letzte Senntorn ut Holt in Düütschland warrt afreten, wiel he klapprig worrn weer.

Katastrophen

• 1906: In Taiwan kommt 1.300 Lüüd bi en Eerdbeven mit de Magnitude M_S = 7,1 üm’t Leven.
• 1925: En Eerdbeven mit de Magnitude M_S = 7,1 fordert in de chines’schen Provinz Yunnan 5.000 Doode.
• 1969: In en Vöroort vun Maracaibo, Venezuela stört en DC-9 af. 155 Lüüd in’n Fleger un Inwahners blievt dood.
• 1978: De Ööltanker Amoco Cadiz löpt op Grund un löst vör de bretonsche Küst en Öölpest ut.

Boren

• 1473: Heinrich de Fromme, Hertog vun Sassen
• 1585: Gerbrand A. Bredero, nedderlännsch Schriever
• 1685: Georg Friedrich Händel, düütsch-britisch Komponist († 1759)
• 1687: Sophie Dorothea von Hannover, Königin vun Preußen
• 1750: Caroline Herschel, düütsch Astronomsche
• 1751: James Madison, 4. Präsident vun de USA († 1836)
• 1789: Georg Simon Ohm, düütsch Physiker
• 1827: Ferdinand Meldahl, däänsch Architekt († 1908)
• 1834: Otto Kitzler, düütsch Cellist un Dirigent († 1915)
• 1839: Sully Prudhomme, franzöösch Dichter un Nobelpriesdräger († 1907)
• 1853: Heinrich Kayser, düütsch Physiker
• 1870: DeLisle Stewart, US-amerikaansch Astronom († 1941)
• 1878: Clemens August Graf von Galen, düütsch Kardinal († 1946)
• 1911: Josef Mengele, düütsch Kriegsverbreker (KZ-Dokter)
• 1913: Rudi Schuricke, düütsch Singer un Schauspeler
• 1915: Wilhelm Simetsreiter, düütsch Footballnatschonalspeler († 2001)
• 1918: Frederick Reines, US-amerikaansch Physiker un Nobelpriesdräger († 1998)
• 1927: Wladimir Komarow, sowjeetsch Kosmonaut († 1967)
• 1927: Ruby Braff, US-amerikaansch Jazzmusiker († 2003)
• 1928: Karlheinz Böhm, düütsch Schauspeler un Philanthrop
• 1928: Karl Otto Meyer, däänsch-düütsch Politiker
• 1929: Nadja Tiller, düütsch Schauspelerin
• 1930: Tommy Flanagan, US-amerikaansch Jazzmusiker († 2001)
• 1932: Ronnie Walter Cunningham, US-amerikaansch Astronaut († 2023)
• 1935: Dieter Andresen, plattdüütsch Schriever
• 1936: Elisabeth Volkmann, düütsch Schauspelerin
• 1940: Peter Kuhweide, plattdüütsch Schriever
• 1946: Leonard Wübbena, düütsch Bildhauer
• 1948: Wolfgang Wieland, düütsch Politiker
• 1953: Rainer Knaak, düütsch Schachspeler
• 1954: Brian Quade Torff, US-amerikaansch Jazzmusiker
• 1959: Ludger Pistor, düütsch Schauspeler
• 1964: Pascal Richard, Swiezer Radrennfohrer
• 1968: David William Cross MacMillan, britisch Chemiker un Nobelpriesdräger
• 1971: Alan Tudyk, US-amerikaansch Schauspeler
• 1978: Wiard Siebels, düütsch Politiker un Landdagsafordneter vun Neddersassen
• 1990: Kiryl Stupak, wittrussisch Schachspeler

Storven

• 37:Tiberius, röömschen Kaiser (* 42 v. Chr.)
• 455: Valentinian III., röömsch Kaiser
• 1670: Johann Rudolph Glauber, düütsch Chemiker un Aftheker
• 1805: Franz Xaver Freiherr von Wulfen, düütsch Physiker, Mathematiker, Botaniker un Mineraloog
• 1826: Johann Severin Vater, düütsch Theoloog un Sprakenforscher
• 1889: Ernst Wilhelm Leberecht Tempel, düütsch Astronom un Lithograaf (* 1821)
• 1935: Aaron Nimzowitsch, lettisch Schachspeler un -theoretiker (* 1886)
• 1940: Selma Lagerlöf, swedisch Kinnerbookschrieverin
• 1952: Stephan Weickert, düütsch Politiker un Bundsdagsafordneter (* 1892)
• 1968: Eleonora Randolph Sears, US-amerikaansch Tennisspelerin (* 1881)
• 1971: Thomas Edmund Dewey, US-amerikaansch Politiker (* 1902)
• 1971: Emil Richter, tschechoslowaaksch Schachspeler (* 1894)
• 1983: Ernie Royal, US-amerikaansch Jazzmusiker (* 1921)
• 1991: Trude Herr, düütsch Schauspelerin.
• 1993: Odiel Van Den Meersschaut, belgisch Radrennfohrer (* 1919)
• 2008: Walter Bostelmann, plattdüütsch Schriever (* 1922)