Devotio moderna
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
De Devotio moderna (latiensch:„Frommigkeid för düsse Tied“) was ene religiöse Bewegung in de kathoolsche Kärke. Se keem in dat late 14. Jaarhunnerd in den Nedderlannen up un verbreid sik in’n 15. Jaarhunnerd besunners in Noordwestdüütschland. In’n 16. Jaarhunnerd verloor se an Kraft, namm aver noch Inflood up dat Denken vun den düütschen Renaissance-Humanisten, den Reformaters un de Ignatianschen Exerzitien.
Remove ads
Historie
De Oorsprung vun de Devotio moderna sind mit Geert Groote (1340–1384) uut Deventer verbunnen. Mit sien Wärk keem de Bewegung vun de Bröder van dat gemene Leven oder ook Fraterbröder up, läter ook de Weensumer Kongregatschoon, ene reformeert Augustiner-Chorherren-Gemeenschop in’n Geist vun de Devotio moderna. Besunners verbreidt was de Bewegung in’n 14. un 15. Jaarhunnerd in nedderlandschen un nedderrhiensch-westföölschen Gestreken. Deelwiese gellt de Devotio moderna os Vorgänger för Lutherdoom un Calvinismus. Ook Erasmus van Rotterdam is in’n Sinne van de Devotio moderna upwassen.
Üm dat de de Devotio moderna de Kärke os Organisatschoon, de Sakramente, Löfden un Regels in ene Ordensgemeenschop nich so stark hoogholen döö un dat för wichtiger anseeg, dat jeedenen persöönlik mit Christus verbunnen is, beschülligen de Dominikaners ennen up den Konstanzer Konzil (1414–1418), dat se Häretiker weren. Johannes Gerson verdeffendeer se man un konn enen Perzess afwennen.[1] Dat wichtigste Wärk van de Devotio moderna is de „Imitatio Christi“ van de Weensumer Chorherr Thomas van Kempen.
De Devotio moderna keem in de Tied up, os sik de Humanismus mit den Christendoom to’n christlichen Humanismus verbund. Düsse Bewegung wull de Grundlagentexte van dat Christendoom studeren un ene persöönlike Verbinnung mit Godd knütten. För de Fraterbröder weer de wichtigste Upgave un de Born van ören Inkomen dat Afschrieven un Binnen van Böker.
De Devotio moderna grünne sik up de christlike Mystik un was mit den Spiritualismus in dat late Middelöller eng verbunnen. Se wull ene besunner persöönlike Frommigkeid upbuen, de öre Kraft nich so stark uut de Liturgie in de Kärke un de Sakramente kreeg, man uut dat stille Bekieken van Jesus Christus sien Lieden un uut den Geiste van de Bärgpredigt. Doch solle de Bewegung de kathoolsche Kärke ganz un gaar tru blieven.[2]
De spannsche Reformabbet García Jiménez de Cisneros uut’n Klooster Montserrat un de Lektüre van de Imitatio Christi hebbet starken Inflood up Ignatius van Loyola siene Exerzitien namen.[3] So neem de Devotio moderne över de Kathoolschen Reformen in dat 16. Jaarhunnerd Inflood up de Exerzitenbewegung vundage.
Remove ads
Literatuur
- Christoph Benke: Kleine Historie der christlichen Spiritualität. Herder, Freiburg u. a. 2007, ISBN 978-3-451-29608-6, S. 95–98.
- Karl Egger, Willem Lourdeaux, Alypia van Biezen: Studien zur Devotio moderna. Borengässer, Bonn 1988, ISBN 978-3-923946-12-9.
- Georgette Epiney-Burgard: De Wege der Bildung in der Devotio Moderna. In: Hartmut Boockmann, Bernd Moeller, Karl Stackmann (Ruutgever): Lebenslehren un Weltentwürfe in’n Übergang vom Mittelalter zur Neuzeit. Politik – Bildung – Naturkunde – Theologie. Bericht über Kolloquien der Kommission zur Erforschung der Kultur des Spätmittelalters 1983 bis 1987 (= Abhandlungen der Akademie der Wissenschaften in Göttingen: philologisch-historische Klasse. Folge III, Nr. 179). Vandenhoeck & Ruprecht, Göttingen 1989, ISBN 3-525-82463-7, S. 181–200.
- Gerhard Faix: Gabriel Biel un de Brüder vom Gemeinsamen Leben : Quellen un Untersuchungen zu Verfassung un Selbstverständnis des Oberdeutschen Generalkapitels (= Heiko A. Ohman [Ruutgever]: Spätmittelalter un Reformation (Neue Reihe). Band 11). Mohr Siebeck, Tübingen 1999, ISBN 3-16-147040-0.
- Elias H. Füllenbach: Devotio Moderna (I. Christianity), in: Encyclopedia of the Bible and Its Reception (EBR), Bd. 6 (2013), Sp. 716–717.
- Manfred Gerwing: De sogenannte Devotio moderna. In: Ferdinand Seibt (Ruutgever): Jan Hus - Zwischen Zeiten, Völkern, Konfessionen. München 1997 (= Veröffentlichungen des Collegium Carolinum, 85), S. 49–58.
- Erwin Iserloh: Thomas von Kempen un de Devotio Moderna. In: ders. (Ruutgever): Kärke - Ereignis un Institution. Aufsätze un Vorträge, I: Kirchengeschichte os Theologie. Münster/Westfalen 1975, S. 111–136.
- Hans Norbert Janowski: Geert Groote, Thomas von Kempen un de Devotio moderna. Walter-Verlag AG, Olten 1978.
- Hans Rupprich, Hedwig Heger: De deutsche Literatur vom späten Mittelalter bis to’n Barock. Erster Teil. Das ausgehende Mittelalter, Humanismus un Renaissance 1370–1520. 2. Auflage. C. H. Beck, München 1994, ISBN 3-406-37898-6, S. 336–340 (Eerstuutgaav: 1970).
- Beat von Scarpatetti: De Kärke un das Augustiner-Chorherrenstift St. Leonhard in Basel (11./12. Jh.–1525). Ein Beitrag zur Historie der Stadt Basel un der späten Devotio Moderna. Basel 1974
Remove ads
Weblenken
- Thomas-Verein, Devotio moderna
- Websteed över Musik van de Devotio moderna
- Konferenz: Mystique rhénane et devotio moderna, in’n Oktober 2016, Programm, in’n Institut européen d’écologie Metz, Université de Lorraine.
Footnoten
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads