Ethik
From Wikipedia, the free encyclopedia
Remove ads
De Ethik (ooltgreeksch ἠθική (ἐπιστήμη) ēthikē (epistēmē) „dat (Weten) vun de Seden“, vun ἦθος ēthos „ Mood, Sitt, Bruuk; Charakter, Aart vun’n Sinn“, up latiensch mos, pl.: mores) is en vun de groten Twiegen vun de Philosophie un befaat sik mit de Moral. Cicero hett to siene Tiet as eersten dat Woort ēthikē översett’ in dat ganz nee latiensche Woort philosophia moralis[1]. Vun dor af an is düt Woort in de Philosophie up Latiensch bruukt wurrn.
De Ethik un de Twiegen, de dor nu wedder vun afgaht, weert ok „Praktische Philosophie“ nömmt in’n Ünnerscheed to de „Theoreetsche Philosophie“. De Praktische Philosophie befaat sik mit dat Doon un Hanneln vun de Minschen, de theoreetsche Philosophie mit de Grundlagen vun dat Denken. To de Praktische Philosophie höört Twiegen, as Rechtsphilosophie un Staatsphilosophie. To de theoreetsche Philosophie höört Twiegen, as Logik, Kennistheorie un Metaphysik.
Remove ads
Wat Ethik is
Dat Woort un wo dat üm geiht
As Woort för en Twieg vun de Philosophie is dat Woort „Ethik“ to’n eersten Mol vun Aristoteles bruukt wurrn. He meen dor de Wetenschop mit, de sik mit Wennsten, Seden un Bruken befaten deit. Man al to Sokrates siene Tiet güng dat in dat Zentrum vun de Philosophie üm Ethik. He meen, just, as dat al de Sophisten seggt harrn, dat stünn en Minschen nich goot an, wenn he sik in sien Doon bloß drieven leet vun Konventschoon un Traditschoon. Aristoteles weer dor övertüügt vun, dat över allens, wat Minschen doot un maakt, mit Vernunft nadacht weern kann. Düt Nadenken, dat scholl denn de Grundlaag för allens afgeven, wat de Minsch deit un wat he nich deit. Üm dat noch mol anners to seggen: För Aristoteles weer de Ethik de Twieg vun de Philosophie, wo
- över allens, wat Minschen doot, nadacht warrt,
- en Ordeel afgeven weern kann över allens, wat Minschen doot,
- mit Hölp vun düt Nadenken un Ordelen Gesetten un Regeln upstellt weern könnt för de Minschen un jem ehr Doon, un
- mit Hölp vun düsse Gesetten un Regeln de Minschen lehrt weern könnt un Unnerricht dor in kriegt, wat se doon schöllt un wat nich.
Hüdigendags warrt de allgemene Ethik as en Twieg vun de Philosophie ankeken, de us hölpen kann, rut to finnen, wat goot un wat verkehrt is un de us ok hölpt, to verstahn, worüm de een goot un de annere böös hannelt un wat dor denn amenne bi rutsuurt.
Algemene Ethik is nu wedder de Twieg vun de Philosophie, wo annere Twiegen vun afgaht. Dor is de allgemene Ethik mit de Grundlaag för Individualethik, Sozialethik, Ethik vun’n Freden un annere Ethiken.
De allgemene Ethik verlett sik in ehr Ordeel alleen up den Verstand. Dat is en Unnerscheed to de „Theologische Ethik“. Theologische Ethik boot up den Grund vun Openbarung. Se höört nich na de Philosophie, man na de Theologie to un sütt de Sake so, dat de Grundlaag vun allens, wat Minschen doon un laten schöllt, nix anners, as Gott sien Willen is.
Remove ads
Literatuur
- Grunlagen
- Arno Anzenbacher: Einführung in die Ethik. 3. Oplaag, Patmos, Düsseldörp 2003, ISBN 3-491-69028-5 (good leesbaar Grundlagenbook)
- Dieter Birnbacher: Analytische Einführung in die Ethik. De Gruyter, Berlin u. a. 2003, ISBN 3-11-017625-4 (systemaatsche Översicht to dr normativen Ethik uut Sicht vun enen analytischen Philosophen; moderne Ansätz staat in’n Vöörgrund)
- Dagmar Fenner: Ethik. Wie soll ich handeln? UTB, Stuttgart 2008, ISBN 978-3-8252-2989-4 (good Grundlagenbook)
- Dietmar Hübner: Einführung in die philosophische Ethik. UTB, 2. Oplaag, Chöttingen 2018, ISBN 978-3-8252-4991-5 (klare Systematik)
- Annemarie Pieper: Einführung in die Ethik. 5. Auflage. Francke, Tübingen u. a. 2003, ISBN 3-8252-1637-3, ISBN 3-7720-1698-7 (vielziteert Grundlagenbook in de Ethik)
- Louis P. Pojman, James Fieser: Ethics. Discovering Right and Wrong. Wadsworth Pub. 2008, ISBN 978-0-495-50235-7. (exzellent, klaar Grundlagenbook ) (Inholdsverteeknis) (MS Word; 177 kB)
- Der blaue reiter. Journal für Philosophie. Themenheft: Ethik. Nr. 3, 1995. Verlag der blaue reiter, ISBN 978-3-9804005-2-7.
- Karl Hepfer. Philosophische Ethik. Eine Einführung. Chöttingen 2008 (UTB 3117), ISBN 978-3-8252-3117-0 (Översichtliche un good leesbare Översicht to allen gängigen Begrünnmodellen)
- Michael Quante: Einführung in die allgemeine Ethik. Darmstadt 2003, ISBN 3-534-15464-9 (Leerbookhaftig Wark)
- Hans Reiner: Ethik. Eine Einführung. Studienausgabe, PAIS-Verlag, Oberried 2010, ISBN 978-3-931992-27-9 (Good Grundlangenbook)
- Andreas Vieth: Einführung in die Philosophische Ethik. Münster/München 2015, ISBN 978-3-7380-2658-0, PDF (themenorientiert, metaethisch, Themen visuell oparbeidt, Leerbook)
- Samtöversichten
- Marcus Düwell, Christoph Hübenthal, Micha H. Werner (Ruutgever): Handbuch Ethik. 2. aktualiseert Oplaag. Metzler, Stuttgart u. a. 2006, ISBN 3-476-02124-6 (Standardhandbok Ethik; mit historischen un begreeplichen Deel)
- Hugh LaFollette (Ruutgever): Blackwell Guide to Ethical Theory. Blackwell, Oxford 2000. (Inholdsverteeknis)
- Friedo Ricken: Allgemeine Ethik. 4. Auflage. Kohlhammer, Stuttgart 2003, ISBN 3-17-017948-9
- Hugh LaFollette (Ruutgever): Ethics in Practice: An Anthology. 4. Auflage. Wiley-Blackwell, Oxford 2014, ISBN 978-0-470-67183-2.
- Nakieksels un Grundbegreep
- Otfried Höffe (Ruutgever): Lexikon der Ethik. 6. Auflage. Beck, München 2002, ISBN 3-406-47586-8 (Standardlexikon för Begreep in de Ethik)
- Gerhard Schweppenhäuser: Grundbegriffe der Ethik zur Einführung. 2. Oplaag. Junius, Hamborg 2006, ISBN 3-88506-632-7
- Ethik in de Wetenschop
- Hans Lenk (Ruutgever): Wissenschaft und Ethik, Philipp Reclam jun., Stuttgart 1991, ISBN 3-15-008698-1.
Remove ads
Weblenken
- Karl-Heinz Brodbeck: Ethik und Moral. eine kritische Einführung. (Memento von’n 14. Juni 2013 in dat Internet Archive) (PDF; 1,5 MB) Verlag BWT, Wörzborg 2003, ISBN 3-9808693-1-8. (E-Book)
- Roger Crisp: Ethics. In: E. Craig (Ruutgever): Routledge Encyclopedia of Philosophy. London 1998.
- Henry S. Richardson: Moral Reasoning. In: Edward N. Zalta (Heruutgever): Stanford Encyclopedia of Philosophy, 2018.
Borns
Wikiwand - on
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Remove ads