Human Development Index

De Human Development Index, kortweg HDI, is en Index dor för, wie dat mit de Minschen in de verscheden Länner up de Welt geiht un steiht. De HDI warrt vun 1990 af an in den Human Development Report vun dat Programm to'n Vörankamen vun de Vereenten Natschonen (UNDP) rutbröcht.

Weltkoort mit’n HDI-Weert (ungliekheitsbereinigt; baseert op Daten von 2018, 2019 rutgeven).^[1]

0,800–1,000 (temlich hoog)     0,700–0,799 (hoog)     0,550–0,699 (middel)

0,350–0,549 (sied)     keen Daten

De HDI is to'n groten Deel vun den Ökonomen Mahbub ul Haq ut Pakistan utfunnen wurrn. Dor hett he eng mit den Ökonomen un Dräger vun den Nobelpries Amartya Sen ut Indien un den Weertschopswetenschoppler un Politiker Meghnad Desai ut Grootbritannien bi tosamenarbeit'.

Wat warrt vergleken?

Anners as bi de Weltbank ehrn Lännervergliek warrt nich bloß up dat Bruttobinnenlandprodukt (BBP), ümrekent up jeden Inwahner vun dat Land in KKV-$ (Koopkraftverglieken) keken, man dor weert de Levensduer in'n Döörsnitt rinrekent, dorto de Andeel vun de Inwahners, de lesen un schrieven könnt un ok de Andeel vun de Inwahners, de nah School gaht. De Faktor Levensduer in'n Döörsnitt warrt as Henwies nahmen, wie dat mit de Vörsorg üm de Gesundheit steiht, mit noog Eten un Drinken un mit Hygiene. De Faktor Bildung steiht, just so, as dat Inkamen, för dat, wat de Lüde lehrt hefft un wie se mitmaken könnt bi de Politik un bi allens, wat dat Leven in ehrn Land utmaken deit.

Wie de HDI-Weert utrekent warrt

As unnersten Grenzweert is 1987 de leegste Weert fastleggt wurrn, de in de ganze Welt to finnen weer. De böverste Grenz is dorgegen bloß man en Weert, de to wünschen weer.

Deelindex		unnern Grenzweert	bövern Grenzweert	Andeel an'n Index
A	Levensduer in'n Döörsnitt vun de Geboort af an	25 Johre	85 Johre	33 %
B1	Wieveel vun de Groten könnt lesen un schrieven	0 %	100 %	22 %
B2	Wieveel gaht alltohopen na School	0 %	100 %	11 %
C	Würkliche Koopkraft pro Inwahner	100 USD	40.000 USD	33 %

Denn warrt de HDI as döörsnittlichen Weert vun de Deelindizes A, B ${\displaystyle \left(={\tfrac {2}{3}}\cdot B1+{\tfrac {1}{3}}\cdot B2\right)}$ un C fastleggt. De Grenzwerten sünd so utsöcht, dat de hööchste Weert, de mööglich is 1 is un de leegste 0.

Wat de HDI-Weert bedüden deit

De UNDP deelt de Länner na den HDI-Weert in dree Gruppen up:

• Länner mit hooch minschlich Vörankamen: HDI ≥ 0,8 (so nömmte „eerste Welt“)
• Länner mit middelhooch minschlich Vörankamen: HDI < 0,8 und ≥ 0,5 (so nömmte „tweete Welt“)
• Länner mit minn minschlich Vörankamen: HDI < 0,5 (so nömmte „drüdde Welt“)

Literatur

• Knut Heyden: Datenbaustein UN-Entwicklungsindex (HDI-GDI), Bruunswiek 2000, ISBN 978-3-14-100634-6
• Stephan Klingebiel: Entwicklungsindikatoren in der politischen und wissenschaftlichen Diskussion: Der Human Development Index, der Human Freedom Index und andere neuere Indikatoren-Konzepte (PDF; 2,8 MB). INEF-Report Nr. 22, 1992 Duisborg.
• Franz Nuscheler: Lern- und Arbeitsbuch Entwicklungspolitik, Bonn 2004, ISBN 3-8012-0350-6