bijbelse boeken, die niet in de canon zijn opgenomen

<span class="mw-page-title-main">Apocriefen van het Oude Testament</span>

Apocriefen van het Oude Testament

<p><b>Apocriefen van het Oude Testament</b> (<a href="/nl/Oudgrieks" title="Oudgrieks" class="wl">Oudgrieks</a>: ἀπόκρυφος, <i>apokruphos</i>: geheim, verborgen), is een term waarmee bepaalde boeken worden aangeduid die aanvankelijk door sommigen als onderdeel van het <a href="/nl/Oude_Testament" title="Oude Testament" class="wl">Oude Testament</a> van de <a href="/nl/Bijbel_(christendom)" title="Bijbel (christendom)" class="wl">Bijbel</a> werden beschouwd, maar uiteindelijk niet in de <a href="/nl/Canon_van_de_Bijbel" title="Canon van de Bijbel" class="wl">canon van de Bijbel</a> zijn opgenomen.</p>

<table class="nomobile notheme" cellpadding="2" cellspacing="0" style="width:240px; float:right; clear:right; text-align:center; margin:0 0 1em 1em; border:1px solid #ccc; background-color:#f9f9f9; font-size:85%; padding-left:1em">
<tbody><tr><td><small>Deel van een <a href="/nl/Categorie:Christendom" title="Categorie:Christendom" class="wl">serie</a> artikelen over het</small><br><big><b><a href="/nl/Christendom" title="Christendom" class="wl">christendom</a></b></big></td></tr>
<tr>
<td><span><a href="/nl/Bestand:Cros.svg" class="mw-file-description image wl" title="Christendom"><img loading="lazy"alt="Christendom" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Cros.svg/50px-Cros.svg.png" decoding="async" data-file-width="40" data-file-height="60" data-file-type="drawing" height="75" width="50" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Cros.svg/75px-Cros.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/53/Cros.svg/100px-Cros.svg.png 2x"></a></span></td></tr>

<tr>
<td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:center; border:0">
<div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background:#f9f9f9" class="notheme"><b>Pijlers</b></div>
<div class="mw-collapsible-content notheme" style="background:#f9f9f9;">
<p><a href="/nl/Jezus_(traditioneel-christelijk)" title="Jezus (traditioneel-christelijk)" class="wl">Jezus Christus</a> ·
<a href="/nl/Christendom#Geloofsinhoud" title="Christendom" class="wl">Christelijke theologie</a> ·
<a href="/nl/Apostel_(hoofdbetekenis)" title="Apostel (hoofdbetekenis)" class="mw-redirect wl">Apostelen</a> · <a href="/nl/Koninkrijk_van_God" title="Koninkrijk van God" class="wl">Koninkrijk</a> · <a href="/nl/Evangelie" title="Evangelie" class="wl">Evangelie</a> · <br>
Christelijke gemeenschap: <a href="/nl/Parochie_(kerkelijke_gemeente)" title="Parochie (kerkelijke gemeente)" class="wl">parochie</a> of <a href="/nl/Gemeente_(kerk)" title="Gemeente (kerk)" class="wl">gemeente</a></p>
</div></div></td></tr>
<tr>
<td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:center; border:0">
<div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background:#f9f9f9" class="notheme"><b><a href="/nl/Bijbel_(christendom)" title="Bijbel (christendom)" class="wl">Bijbel</a></b></div>
<div class="mw-collapsible-content notheme" style="background:#f9f9f9;">

<p><a href="/nl/Oude_Testament" title="Oude Testament" class="wl">Oude Testament</a> · <a href="/nl/Nieuwe_Testament" title="Nieuwe Testament" class="wl">Nieuwe Testament</a> · <a href="/nl/Bijbelboek" title="Bijbelboek" class="wl">Boeken</a> · <a href="/nl/Auteurschap_van_de_Bijbel" title="Auteurschap van de Bijbel" class="wl">Auteurschap</a> · <a href="/nl/Canon_van_de_Bijbel" title="Canon van de Bijbel" class="wl">Canon</a> · <a href="/nl/Canonvorming_van_het_Nieuwe_Testament" title="Canonvorming van het Nieuwe Testament" class="wl">Canonvorming van het Nieuwe Testament</a> · <a href="/nl/Apocriefen_van_het_Oude_Testament" title="Apocriefen van het Oude Testament" class="wl">Apocriefen van het Oude Testament</a> · <a href="/nl/Apocriefen_van_het_Nieuwe_Testament" title="Apocriefen van het Nieuwe Testament" class="wl">Apocriefen van het Nieuwe Testament</a> · <a href="/nl/Tekstkritiek_van_de_Bijbel" title="Tekstkritiek van de Bijbel" class="wl">Tekstkritiek</a> · <a href="/nl/Schriftkritiek" title="Schriftkritiek" class="mw-redirect wl">Schriftkritiek</a> · <a href="/nl/Tien_geboden" title="Tien geboden" class="wl">Tien geboden</a> · <a href="/nl/Geboorte_van_Jezus" title="Geboorte van Jezus" class="wl">Geboorte</a> · <a href="/nl/Bergrede" title="Bergrede" class="wl">Bergrede</a> · <a href="/nl/Passie_(Jezus_Christus)" title="Passie (Jezus Christus)" class="wl">Passie</a> · <a href="/nl/Dood_en_herrijzenis_van_Jezus" title="Dood en herrijzenis van Jezus" class="wl">Kruisiging</a> · <a href="/nl/Bijbelvertaling" title="Bijbelvertaling" class="wl">Bijbelvertaling</a></p>
</div></div></td></tr>
<tr>
<td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:center; border:0">
<div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background:#f9f9f9" class="notheme"><b>Christelijke feesten</b></div>
<div class="mw-collapsible-content notheme" style="background:#f9f9f9;">

<p><a href="/nl/Kerstmis_(hoofdbetekenis)" title="Kerstmis (hoofdbetekenis)" class="mw-redirect wl">Kerst(mis)</a> · <a href="/nl/Goede_Week" title="Goede Week" class="wl">Goede Week</a> · <a href="/nl/Pasen" title="Pasen" class="wl">Pasen</a> · <a href="/nl/Hemelvaartsdag" title="Hemelvaartsdag" class="wl">Hemelvaart</a> · <a href="/nl/Pinksteren" title="Pinksteren" class="wl">Pinksteren</a></p>
</div></div></td></tr>
<tr>
<td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:center; border:0">
<div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background:#f9f9f9" class="notheme"><b><a href="/nl/Christendom#Geloofsinhoud" title="Christendom" class="wl">Christelijke theologie</a></b></div>
<div class="mw-collapsible-content notheme" style="background:#f9f9f9;">

<p><a href="/nl/Drie-eenheid" title="Drie-eenheid" class="wl">Drie-eenheid</a> (<a href="/nl/God_de_Vader" title="God de Vader" class="wl">Vader</a>, <a href="/nl/Jezus_(traditioneel-christelijk)" title="Jezus (traditioneel-christelijk)" class="wl">Zoon</a>, <a href="/nl/Heilige_Geest" title="Heilige Geest" class="wl">Heilige Geest</a>) · 
<a href="/nl/Theologie" title="Theologie" class="wl">Theologie</a> · <a href="/nl/Apologetiek" title="Apologetiek" class="wl">Apologetiek</a> · <a href="/nl/Scheppingsverhaal_(Genesis)" title="Scheppingsverhaal (Genesis)" class="wl">Schepping</a> · <a href="/nl/Zondeval" title="Zondeval" class="wl">Zondeval</a> · <a href="/nl/Tien_geboden" title="Tien geboden" class="wl">Wet</a> · <a href="/nl/Verlossing_(christendom)" title="Verlossing (christendom)" class="wl">Verlossing</a> · <a href="/nl/Aanbidding" title="Aanbidding" class="wl">Aanbidding</a> · 
<a href="/nl/Ecclesiologie" title="Ecclesiologie" class="wl">Kerk</a> · <a href="/nl/Sacrament" title="Sacrament" class="wl">Sacramenten</a></p>
</div></div></td></tr>
<tr>
<td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:center; border:0">
<div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background:#f9f9f9" class="notheme"><b>Geschiedenis en tradities</b></div>
<div class="mw-collapsible-content notheme" style="background:#f9f9f9;">
<p><a href="/nl/Vroege_christendom" title="Vroege christendom" class="wl">Eerste christenen</a> · 
<a href="/nl/Geschiedenis_van_het_christendom" title="Geschiedenis van het christendom" class="wl">Algemene geschiedenis van het christendom</a> · 
<a href="/nl/Concilie" title="Concilie" class="wl">Concilies</a> · <a href="/nl/Geloofsbelijdenis" title="Geloofsbelijdenis" class="wl">Geloofsbelijdenis</a> · <a href="/nl/Marcionisme" title="Marcionisme" class="wl">Marcionisme</a> · 
<a href="/nl/Monnik_(christendom)" title="Monnik (christendom)" class="wl">Christelijk kloosterwezen</a> ·
<a href="/nl/Christelijke_zending" title="Christelijke zending" class="wl">Missie</a> · <a href="/nl/Oosters_Schisma" title="Oosters Schisma" class="wl">Grote schisma</a> · <a href="/nl/Kruistocht" title="Kruistocht" class="wl">Kruistochten</a> · 
<a href="/nl/Reformatie" title="Reformatie" class="wl">Reformatie</a> · <a href="/nl/Geloofsafval#Christendom" title="Geloofsafval" class="wl">Grote geloofsafvallen</a> · 
<a href="/nl/Opwekking_(christendom)" title="Opwekking (christendom)" class="wl">Opwekking</a> · <a href="/nl/Restaurationisme" title="Restaurationisme" class="wl">Restaurationisme</a> · 
<a href="/nl/Thomisme" title="Thomisme" class="wl">Thomisme</a> · <a href="/nl/Congregationalisme" title="Congregationalisme" class="wl">Congregationalisme</a></p> 

<table class="toccolours mw-collapsible mw-collapsed" style="width: 100%; border: none;">
<tbody><tr>
<th><a href="/nl/Oosters_christendom" title="Oosters christendom" class="wl">Oosters christendom</a></th></tr>
<tr>
<td>
<p><a href="/nl/Oosters-orthodoxe_kerken" title="Oosters-orthodoxe kerken" class="wl">Oosters-orthodox</a> · <a href="/nl/Oriëntaals-orthodoxe_kerken" title="Oriëntaals-orthodoxe kerken" class="wl">Oriëntaals-orthodox</a> · <a href="/nl/Syrisch_christendom" title="Syrisch christendom" class="wl">Syrische kerken</a> · <a href="/nl/Oosters-katholieke_kerken" title="Oosters-katholieke kerken" class="wl">Oosters-katholiek</a> · <a href="/nl/Koptisch-Orthodoxe_Kerk" title="Koptisch-Orthodoxe Kerk" class="wl">Koptische Kerk</a></p></td></tr>
</tbody></table>

<table class="toccolours mw-collapsible mw-collapsed" style="width: 100%; border: none;">
<tbody><tr>
<th><a href="/nl/Westers_christendom" title="Westers christendom" class="wl">Westers christendom</a></th></tr>
<tr>
<td>
<p><a href="/nl/Rooms-Katholieke_Kerk" title="Rooms-Katholieke Kerk" class="wl">Westers katholicisme (RKK)</a> · <a href="/nl/Protestantisme" title="Protestantisme" class="wl">Protestantisme</a> · <a href="/nl/Calvinisme" title="Calvinisme" class="wl">Calvinisme</a> · <a href="/nl/Lutheranisme" title="Lutheranisme" class="wl">Lutheranisme</a> · <a href="/nl/Evangelisch_christendom" title="Evangelisch christendom" class="wl">Evangelicalisme</a> · <a href="/nl/Remonstranten" title="Remonstranten" class="wl">Remonstrantisme</a> · <a href="/nl/Doopsgezinden" title="Doopsgezinden" class="wl">Mennisme (Doopsgezinden)</a> · <a href="/nl/Anglicanisme" title="Anglicanisme" class="wl">Anglicanisme</a> · <a href="/nl/Christenfundamentalisme" title="Christenfundamentalisme" class="wl">Fundamentalisme</a> · <a href="/nl/Vrijzinnig_protestantisme" title="Vrijzinnig protestantisme" class="wl">Vrijzinnig</a> · <a href="/nl/Pinksterbeweging" title="Pinksterbeweging" class="wl">Pinksterbeweging</a></p></td></tr>
</tbody></table>

<table class="toccolours mw-collapsible mw-collapsed" style="width: 100%; border: none;">
<tbody><tr>
<th><a href="/nl/Restaurationisme" title="Restaurationisme" class="wl">Restaurationisme</a></th></tr>
<tr>
<td>
<p><a href="/nl/Zevendedagsadventisten" title="Zevendedagsadventisten" class="wl">Zevendedagsadventisten</a> · <a href="/nl/Jehova's_getuigen" title="Jehova's getuigen" class="wl">Jehova's getuigen</a> · <a href="/nl/Kerk_van_Jezus_Christus_van_de_Heiligen_der_Laatste_Dagen" title="Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen" class="wl">Heiligen der Laatste Dagen</a> (<a href="/nl/Kerk_van_Jezus_Christus_van_de_Heiligen_der_Laatste_Dagen" title="Kerk van Jezus Christus van de Heiligen der Laatste Dagen" class="wl">Mormonisme</a>)</p></td></tr>
</tbody></table>
</div></div></td></tr>
<tr>
<td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:center; border:0">
<div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background:#f9f9f9" class="notheme"><b>Onderwerpen</b></div>
<div class="mw-collapsible-content notheme" style="background:#f9f9f9;">
<p><a href="/nl/Christelijke_stroming" title="Christelijke stroming" class="wl">Bewegingen</a> · <a href="/nl/Christelijke_denominaties_in_Nederland" title="Christelijke denominaties in Nederland" class="wl">Denominaties</a> · <a href="/nl/Oecumene" title="Oecumene" class="wl">Oecumene</a> ·
<a href="/nl/Homilie" title="Homilie" class="wl">Homilie</a>/<a href="/nl/Preek" title="Preek" class="wl">Preek</a> · <a href="/nl/Gebed" title="Gebed" class="wl">Gebed</a> · <a href="/nl/Christelijke_muziek" title="Christelijke muziek" class="wl">Christelijke muziek</a> · <a href="/nl/Kerkmuziek" title="Kerkmuziek" class="wl">Kerkmuziek</a> · <a href="/nl/Kerkgebouw" title="Kerkgebouw" class="wl">Kerkgebouw</a> ·
<a href="/nl/Liturgie" title="Liturgie" class="wl">Liturgie</a> · <a href="/nl/Kerkelijk_jaar" title="Kerkelijk jaar" class="wl">Kalender</a> ·
<a href="/nl/Christelijke_symboliek" title="Christelijke symboliek" class="wl">Symboliek</a> · <span class="new">Kritiek</span></p>
</div></div></td></tr>
<tr>
<td><div class="mw-collapsible mw-collapsed" style="font-size:100%; text-align:center; border:0">
<div style="padding-left:0em; text-align:left; font-size:105%; background:#f9f9f9" class="notheme"><b>Belangrijke personen</b></div>
<div class="mw-collapsible-content notheme" style="background:#f9f9f9;">
<p><a href="/nl/Jezus_(traditioneel-christelijk)" title="Jezus (traditioneel-christelijk)" class="wl">Jezus</a> · <a href="/nl/Paulus_(apostel)" title="Paulus (apostel)" class="wl">Paulus</a> · <a href="/nl/Petrus_(hoofdbetekenis)" title="Petrus (hoofdbetekenis)" class="mw-redirect wl">Petrus</a> · <a href="/nl/Kerkvader" title="Kerkvader" class="wl">Kerkvaders</a> · <a href="/nl/Heilige_(christendom)" title="Heilige (christendom)" class="wl">Heiligen</a> · <a href="/nl/Constantijn_de_Grote" title="Constantijn de Grote" class="wl">Constantijn</a> · <a href="/nl/Athanasius_van_Alexandrië" title="Athanasius van Alexandrië" class="wl">Athanasius</a> · <a href="/nl/Augustinus_van_Hippo" title="Augustinus van Hippo" class="wl">Augustinus</a> · <a href="/nl/Anselmus_van_Canterbury" title="Anselmus van Canterbury" class="wl">Anselmus</a> · <a href="/nl/Thomas_van_Aquino" title="Thomas van Aquino" class="wl">Aquino</a> · <a href="/nl/Gregorius_Palamas" title="Gregorius Palamas" class="wl">Palamas</a> · <a href="/nl/Maarten_Luther" title="Maarten Luther" class="wl">Luther</a> · <a href="/nl/Johannes_Calvijn" title="Johannes Calvijn" class="wl">Calvijn</a> · <a href="/nl/Arius_(theoloog)" title="Arius (theoloog)" class="wl">Arius</a> · <a href="/nl/Marcion_van_Sinope" title="Marcion van Sinope" class="wl">Marcion van Sinope</a> · <a href="/nl/Paus_(hoofdbetekenis)" title="Paus (hoofdbetekenis)" class="mw-redirect wl">Paus</a></p>
</div></div></td></tr>
<tr>
<td style="font-size:13px;">
<p><b>Portaal</b><span>&nbsp;</span> <span><a href="/nl/Bestand:Portal_icon.svg" class="mw-file-description image wl" title="Portaalicoon"><img loading="lazy"alt="Portaalicoon" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/22px-Portal.svg.png" decoding="async" data-file-width="36" data-file-height="32" data-file-type="drawing" height="20" width="22" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/33px-Portal.svg.png 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/c/c9/Portal.svg/44px-Portal.svg.png 2x"></a></span> <span>&nbsp;</span><b><a href="/nl/Portaal:Christendom" title="Portaal:Christendom" class="wl">Christendom</a></b></p></td></tr>
</tbody></table>
<figure class="mw-default-size wiki-thumb"><a href="/nl/Bestand:Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_152.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_152.jpg"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_152.jpg/260px-Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_152.jpg" decoding="async" data-file-width="2024" data-file-height="1655" data-file-type="bitmap" height="213" width="260" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_152.jpg/390px-Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_152.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/d/d8/Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_152.jpg/520px-Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_152.jpg 2x" alt="Rembrandt_Harmensz._van_Rijn_152.jpg"></a><figcaption>Susanna en de oudsten, een verhaal uit de <a href="/nl/Toevoegingen_bij_Daniël" title="Toevoegingen bij Daniël" class="mw-redirect wl">Toevoegingen bij Daniël</a></figcaption></figure>
<p><a href="/nl/Protestantisme" title="Protestantisme" class="wl">Protestanten</a> noemen daarnaast ongeveer tien boeken apocrief, die gezaghebbend zijn in andere kerken, zoals de <a href="/nl/Oosters-orthodoxe_kerken" title="Oosters-orthodoxe kerken" class="wl">oosters-orthodoxe kerken</a> en de <a href="/nl/Rooms-Katholieke_Kerk" title="Rooms-Katholieke Kerk" class="wl">Rooms-Katholieke Kerk</a>. De laatstgenoemde noemt deze boeken <b>deuterocanoniek</b>, dat wil zeggen ‘in tweede instantie aan de canon toegevoegd’. Deze boeken zijn in de regel ontstaan in de periode tussen Oude Testament en Nieuwe Testament in.
In de <a href="/nl/Nieuwe_Bijbelvertaling" title="Nieuwe Bijbelvertaling" class="wl">Nieuwe Bijbelvertaling</a> zijn het elf boeken: het aantal hangt ervan af of men de <a href="/nl/Brief_van_Jeremia" title="Brief van Jeremia" class="wl">brief van Jeremia</a> als hoofdstuk van <a href="/nl/Baruch_(boek)" title="Baruch (boek)" class="wl">Baruch</a> en het <a href="/nl/Gebed_van_Azarja" title="Gebed van Azarja" class="wl">Gebed van Azarja</a> als hoofdstuk van <a href="/nl/Daniël_(boek)" title="Daniël (boek)" class="wl">Daniël</a> beschouwt, of dat men deze als aparte boeken rekent.</p>



Apocriefen van het Oude Testament , is een term waarmee bepaalde boeken worden aangeduid die aanvankelijk door sommigen als onderdeel van het Oude Testament van de Bijbel werden beschouwd, maar uiteindelijk niet in de canon van de Bijbel zijn opgenomen. Protestanten noemen daarnaast ongeveer tien boeken apocrief, die gezaghebbend zijn in andere kerken, zoals de oosters-orthodoxe kerken en de Rooms-Katholieke Kerk. De laatstgenoemde noemt deze boeken deuterocanoniek, dat wil zeggen ‘in tweede instantie aan de canon toegevoegd’. Deze boeken zijn in de regel ontstaan in de periode tussen Oude Testament en Nieuwe Testament in.
In de Nieuwe Bijbelvertaling zijn het elf boeken: het aantal hangt ervan af of men de brief van Jeremia als hoofdstuk van Baruch en het Gebed van Azarja als hoofdstuk van Daniël beschouwt, of dat men deze als aparte boeken rekent. 