cover image

Aron hakodesj

kast of nis in een synagoge waarin de vijf Thorarollen bewaard worden / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

De aron hakodesj of aron ha-kodesj (Hebreeuws: אָרוֹן הָקׄדֶש, "heilige ark"), ook wel kortweg aron of Heilige Arke[1] genoemd, is de kast of nis in een synagoge (sjoel) waarin de Thorarollen bewaard worden.[2]

Aron_hakodesj_Beth_Shoshanna1.jpg
Op de achtergrond de aron hakodesj van de Joodse gemeente Beth Shoshanna in de Grote Synagoge van Deventer. Bovenop staat de Hebreeuwse tekst דע לפני מי אתה עומד (Da lifné mi ata omed), "weet voor wie je staat". Het parochet (gordijn/voorhang) is duidelijk zichtbaar. Op de voorgrond de amoed (lessenaar) van de chazan (voorzanger) en de leestafel waar de Thorarol op wordt gelegd tijdens de Thoralezing.
Portugees-Isra%C3%ABlietische_Synagoge-Amsterdam.jpg
De Portugees-Israëlietische Synagoge in Amsterdam. Achterin staat de aron hakodesj.
Jerusalem_Western_Wall_BW_2.JPG
Aron hakodesj bij de Klaagmuur in Jeruzalem

De benaming aron hakodesj refereert aan de Ark van het Verbond, die in het Heilige der Heiligen in het Tabernakel en de Joodse tempel in Jeruzalem stond. Onder Sefardische Joden wordt ook wel de benaming hekhál of hechal[1] gebruikt, een verwijzing naar het binnenste gedeelte van de tempel in Jeruzalem, dat onder andere het Heilige der Heiligen bevatte.

De traditie is zeer oud. De 3e-eeuwse Synagoge van Dura Europos, beschouwd als de oudste bewaard gebleven synagoge ter wereld, had al een aron hakodesj. In sommige oudere synagoges, zoals de 5e-eeuwse synagoge in de Perzische stad Susia, werden de Thorarollen niet in de aron hakodesj bewaard maar in een aparte kamer naast de synagoge.