Endoderm
Uit Wikipedia, de vrije encyclopedia
Endoderm[1] (of entoderm) is het binnenste kiemblad van een embryo. Cellen die langs het archenteron naar binnen migreren, vormen de binnenste laag van de gastrula, dat zich ontwikkelt tot het endoderm.[2]
Het endoderm wordt klassiek gedefinieerd als de binnenste kiemblad van het embryo. De belangrijkste afgeleide daarvan is de epitheliale omtrek van het spijsverteringskanaal, maar draagt ook bij aan veel andere organen. De terminologie bij Amniota is echter verwarrend omdat verschillende soorten cellen die bijdragen aan extra-embryonale structuren ook endoderm worden genoemd, zoals het primitieve (PrE), viscerale (VE) en pariëtale endoderm (PE). Het feit dat deze extra-embryonale structuren veel moleculaire merkers delen met het definitieve endoderm draagt bij aan de verwarring.[3] Het PrE wordt beschouwd als de voorloper van zowel VE als PE, maar dit primitieve celtype blijft bij het muisembryo slechts één dag na implantatie bestaan. Na dit punt blijven beide extra-embryonale endodermlagen (VE en PE) groeien. De pariëtale endodermcellen migreren vanaf het oppervlak van de binnenste celmassa dat naar de blastocoelholte is gericht en bekleden het binnenoppervlak van het trofectoderm.[4]
Het endoderm bestaat eerst uit afgeplatte cellen, die vervolgens kolomvormig worden.
Het endoderm groeit uit tot: