cover image

Fabel

literair genre / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Een fabel, in het Grieks ainos (prijzenswaardig exempel), in het Latijn fabula (afgeleid van fari = spreken; vergelijk mythe, sage en sprookje) is een korte, verzonnen vertelling die een zedenles aanschouwelijk voorstelt.

The_Tortoise_and_the_Hare_-_Project_Gutenberg_etext_19993.jpg
De haas en de schildpad
Fabel_van_de_smid_en_de_hond.jpg
Fabels waren niet altijd rozengeur en maneschijn, er kwam vaak geweld aan te pas. Gedrukte prent van de fabel van de smid en de hond uit de zestiende eeuw.[1]
Marcusgerardswaarachtigefabelen.jpg
Fragment uit De Waarachtige Fablen der Dieren van het verhaal de Leeuw en de Vos. Geïllustreerd door Marcus Gerards in 1567. Bewaard in de Openbare Bibliotheek Brugge.

Er bestaan verschillende subgenres, maar het bekendste is het dierdicht, waarin menselijke eigenschappen (antropomorfisme) op dieren overgezet worden, en waarin dieren (soms ook planten of dingen) als handelende en sprekende personen optreden. Het gaat dan meestal om één menselijke eigenschap, waardoor het typische flat characters betreft. Daarnaast bestaan er ook etiologische fabels, die de oorzaak (Grieks αἰτία) of achtergrond geven over een bepaald fenomeen. Ook zijn er fabels die een sterk anekdotisch karakter bezitten.

De zedenles of moraal kan zich bevinden aan het begin van het verhaal, en dan spreekt men van een promythion, maar hij kan evengoed door een van de verhaalfiguren worden uitgesproken, of, als epimythion, door de vertelfiguur aan het einde worden toegevoegd. In dit laatste geval wordt de clou dus niet direct prijsgegeven. Het corpus van het verhaal bestaat uit de actio (actie), reactio (reactie) en de eventus (resultaat).