Een stijlfiguur, uit het Latijn figura, of stijlmiddel is het doelbewuste gebruik van een of meer woorden die afwijken van de gebruikelijke betekenis.

Dit wordt met name in de literatuur en de retorica veel gebruikt om een bepaald effect bij de lezer te bereiken. Vaak wil men hiermee de aandacht van de lezer trekken en hem op een belangrijk punt wijzen.

De vier basiscategorieën met betrekking tot de vorming van alle stijlfiguren zijn:

  1. toevoeging (adjectio), ook wel in de vorm van herhaling uitbreiding
  2. weglating (detractio), verkorting
  3. overdracht (transmutatio) of transfer
  4. permutatie (immutatio), uitwisseling, vervanging

Deze vier werden onderscheiden door klassieke retorici en dienen nog steeds om de verschillende stijlfiguren in te delen. Oorspronkelijk werden deze in het Latijn de vier bewerkingen van de quadripartita ratio genoemd.

Verwante begrippen

Een onbedoelde afwijking van de taalconventies wordt geen 'stijlfiguur' genoemd, maar 'stijlfout'.

Zie ook

Wikiwand in your browser!

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.

Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.

Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.