Thor

dondergod uit de Noordse en Germaanse mythologie / Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie

Thor (runen: þonar ᚦᛟᚾᚨᚱ), in het Oudhoogduits en Fries Tonger, in de Continentale Germaanse mythologie Donar of Thonar, in het Oudnoords Þórr, in het Oudsaksisch Thunaer of Thunar, en ook bekend als Stavo is de dondergod in de Noordse en Germaanse mythologie. Hij is een zoon van Wodan en de aardgodin Fjorgyn.

Disambig-dark.svg Zie Thor (doorverwijspagina) voor andere betekenissen van Thor.
Thor_and_Hymir.jpg
Thor vecht met zijn hamer (Mjöllnir) tegen de Midgaardslang, manuscript uit IJsland uit de 18e eeuw

Als kind was hij al sterk en daarnaast moeilijk opvoedbaar. Daarom werd hij opgevoed door twee bliksemgeesten, Vingnir en Hlora. Hij groeide uit tot een enorme man, bijna een reus, met dezelfde kracht, en zijn hamer Mjölnir maakte hem nog sterker. Thors favoriete bezigheid was het doodslaan van reuzen, hij staat voor ordeschepper tegenover de chaos. Thor heeft een geadopteerde broer Loki.


Tor_s%C3%A5som_Freya.jpg
Thor verkleed als Freya, ook Loki is verkleed als vrouw, Poetic Edda, Carl Larsson, 1893
Thor_wades_while_the_%C3%A6sir_ride_by_Fr%C3%B8lich.jpg
Thor waadt door rivieren, terwijl de andere Asen over Bifröst rijden, Den ældre Eddas Gudesange, Lorenz Frølich, 1895
Thor_Chaining_Fenrir_by_H._L._M.jpg
Thor legt Fenrir aan banden, Asgard Stories: Tales from Norse Mythology, 1901
Elli_and_Thor_by_Robert_Engels.jpg
Elli, de personificatie van ouderdom, verslaat Thor in een worstelwedstrijd, Germaniens Götter, Robert Engels, 1919

Deze twee eigenschappen komen beide terug in Þrýmskviða, waarin de reus Þrymr Thors hamer steelt. Þrymr wil hem enkel teruggeven als hij Freya, de vruchtbaarheidsgodin, tot vrouw krijgt. Dit is natuurlijk onmogelijk, zonder Freya zou nooit de zomer intreden (de Germanen kenden slechts zomer en winter), en daarom smeedde Loki een plan. Hij leende de verenjurk van Freya en liet Thor die aantrekken. Verkleed als vrouw ging Thor, samen met Loki, naar Útgard, in het land der Jötun, waar zij hartelijk ontvangen werden door Þrymr. Deze laatste dacht namelijk dat Thor Freya was; dat deel van het plan slaagde dus. Maar Thor at en dronk zoveel, dat het de reuzen opviel. Loki legde echter uit dat Freya zo verheugd was te mogen trouwen met de beroemde Þrymr, dat zij zeven dagen en zeven nachten niet had gegeten. Kort daarna, toen de reuzen dronken genoeg waren, vroeg hij de hamer te geven en daarop sloeg Thor alle aanwezige reuzen dood.

Tyr vertelt Thor over de ketel van Hymir en ze ontmoeten de grootmoeder van Tyr met negenhonderd hoofden. Beide worden eerst verborgen door de vrouw als Hymir thuiskomt en er volgt een feestmaal. Thor eet twee stieren. Hij moet echter de volgende dag voor voedsel zorgen en vangt met de kop van een os een draak (of slang), de Midgaardslang Jormungandr. Dan moet Thor een beker breken, maar dit lukt niet. Na advies van de vrouw gooit hij de beker tegen het hoofd van de reus, waarna het voorwerp breekt. Thor neemt samen met Tyr de ketel mee naar huis.

Ook in de Hymiskviða, een ander Edda-lied, staan enkele sterke verhalen over Thor. Ook daar laat hij zich kennen als een buitenmatige eter. Misschien heeft hij deze eigenschap om aan te tonen dat hij in feite zelf niet moet onderdoen voor de reuzen, die Jötnar (eters) en Thursten (drinkers) zijn van al wat beschikbaar is. In Thor en Loki in Jotunheim krijgt Thor samen met Loki onmogelijke opdrachten.

In Alvíssmál verlooft een dwerg (Alvis, ook wel Alwis) zich met Þrúðr (de dochter van Thor). Als Thor na acht maanden thuiskomt vindt hij dit geen geschikte partner voor haar. Hij besluit de dwerg vragen te stellen en de dwerg beantwoordt deze. Dan komt de zon op en de dwerg versteent.

Wodan (als de veerman Haarbaard of Grijsbaard) ontmoet Thor als die de rivier wil oversteken. Haarbaard mag alleen eerlijke zielen overzetten op de boot van Strijdwolf. Thor beweert de zoon van Wodan te zijn, de reus Berggevaarte gedood te hebben en nog vele andere gevechten gewonnen te hebben. Wodan vertelt over zijn avonturen met vrouwen. Na een lange discussie vol spot, blijft hij weigeren Thor de rivier over te zetten.