taalverschuiving van het Nederlands naar het Frans in Brussel

Verfransing van Brussel

Verfransing van Brussel

De verfransing van Brussel is de ontwikkeling waarbij de aanvankelijk bijna uitsluitend <a href="/nl/Nederlands" title="Nederlands" class="wl">Nederlandstalige</a> stad<a href="#cite_note-tokyo-1" style="counter-reset: mw-Ref 1;">[1]</a><a href="#cite_note-jaumain-2" style="counter-reset: mw-Ref 2;">[2]</a><a href="#cite_note-roegiest-3" style="counter-reset: mw-Ref 3;">[3]</a> tijdens de voorbije twee eeuwen<a href="#cite_note-tokyo-1" style="counter-reset: mw-Ref 1;">[1]</a><a href="#cite_note-marynissen-4" style="counter-reset: mw-Ref 4;">[4]</a> tweetalig werd met het <a href="/nl/Frans_(hoofdbetekenis)" title="Frans (hoofdbetekenis)" class="mw-redirect wl">Frans</a> als meerderheidstaal en <a href="/nl/Lingua_franca" title="Lingua franca" class="wl">lingua franca</a>.<a href="#cite_note-rudi3-5" style="counter-reset: mw-Ref 5;">[5]</a> De <a href="/nl/Culturele_assimilatie" title="Culturele assimilatie" class="wl">assimilatie</a> van de Nederlandstalige inwoners in de loop van enkele generaties was hiervoor doorslaggevend,<a href="#cite_note-kramer-6" style="counter-reset: mw-Ref 6;">[6]</a><a href="#cite_note-tokyo-1" style="counter-reset: mw-Ref 1;">[1]</a><a href="#cite_note-baetens-7" style="counter-reset: mw-Ref 7;">[7]</a><a href="#cite_note-ernst-8" style="counter-reset: mw-Ref 8;">[8]</a><a href="#cite_note-roegiest-3" style="counter-reset: mw-Ref 3;">[3]</a> hoewel ook instroom uit <a href="/nl/Wallonië" title="Wallonië" class="wl">Wallonië</a> en later ook het buitenland een rol speelde.<a href="#cite_note-tokyo-1" style="counter-reset: mw-Ref 1;">[1]</a><a href="#cite_note-vermeersch-9" style="counter-reset: mw-Ref 9;">[9]</a> 
De <a href="/nl/Verfransing" title="Verfransing" class="wl">opmars van het Frans</a> in het openbare leven begon geleidelijk aan tegen het einde van de 18e eeuw,<a href="#cite_note-poirier-10" style="counter-reset: mw-Ref 10;">[10]</a><a href="#cite_note-rousseaux-11" style="counter-reset: mw-Ref 11;">[11]</a> en bestendigde zich na de <a href="/nl/Belgische_Revolutie" title="Belgische Revolutie" class="wl">Belgische onafhankelijkheid</a>.<a href="#cite_note-degroof-12" style="counter-reset: mw-Ref 12;">[12]</a><a href="#cite_note-gubin-13" style="counter-reset: mw-Ref 13;">[13]</a> Het Nederlands — waarvan de <a href="/nl/Standaardtaal" title="Standaardtaal" class="wl">standaardisering</a> in België nog erg zwak was<a href="#cite_note-balans-14" style="counter-reset: mw-Ref 14;">[14]</a><a href="#cite_note-busekist-15" style="counter-reset: mw-Ref 15;">[15]</a><a href="#cite_note-gubin-13" style="counter-reset: mw-Ref 13;">[13]</a> — kon niet wedijveren met het Frans, de exclusieve taal van het gerecht, de administratie, het leger, de cultuur, het onderwijs en de media.<a href="#cite_note-bitsch-16" style="counter-reset: mw-Ref 16;">[16]</a><a href="#cite_note-tétart-17" style="counter-reset: mw-Ref 17;">[17]</a><a href="#cite_note-jaumain-2" style="counter-reset: mw-Ref 2;">[2]</a><a href="#cite_note-kok-18" style="counter-reset: mw-Ref 18;">[18]</a><a href="#cite_note-marynissen-4" style="counter-reset: mw-Ref 4;">[4]</a> Het prestige van het Frans werd zodanig breed gedragen<a href="#cite_note-jaumain-2" style="counter-reset: mw-Ref 2;">[2]</a><a href="#cite_note-bogaert-19" style="counter-reset: mw-Ref 19;">[19]</a><a href="#cite_note-kramer-6" style="counter-reset: mw-Ref 6;">[6]</a><a href="#cite_note-gubin-13" style="counter-reset: mw-Ref 13;">[13]</a><a href="#cite_note-hasquin2-20" style="counter-reset: mw-Ref 20;">[20]</a><a href="#cite_note-vrints-21" style="counter-reset: mw-Ref 21;">[21]</a> dat na 1880,<a href="#cite_note-veron-22" style="counter-reset: mw-Ref 22;">[22]</a><a href="#cite_note-velthoven-23" style="counter-reset: mw-Ref 23;">[23]</a><a href="#cite_note-balans-14" style="counter-reset: mw-Ref 14;">[14]</a> en vooral rond de eeuwwisseling,<a href="#cite_note-gubin-13" style="counter-reset: mw-Ref 13;">[13]</a> de kennis van het Frans onder de Nederlandssprekenden explodeerde.<a href="#cite_note-blampain-24" style="counter-reset: mw-Ref 24;">[24]</a> Hoewel tot na het midden van de 20e eeuw de meerderheid van de Brusselse bevolking tweetalig bleef,<a href="#cite_note-blampain-24" style="counter-reset: mw-Ref 24;">[24]</a><a href="#cite_note-kramer-6" style="counter-reset: mw-Ref 6;">[6]</a> werd het <a href="/nl/Brabants_(hoofdbetekenis)" title="Brabants (hoofdbetekenis)" class="mw-redirect wl">Brabants dialect</a><a href="#cite_note-witte-25" style="counter-reset: mw-Ref 25;">[25]</a> steeds minder doorgegeven aan de volgende generatie,<a href="#cite_note-treffers-26" style="counter-reset: mw-Ref 26;">[26]</a> waardoor vanaf 1910 de groep eentalige Franstaligen steeds groter werd.<a href="#cite_note-bogaert-19" style="counter-reset: mw-Ref 19;">[19]</a><a href="#cite_note-metsenaere-thuis-27" style="counter-reset: mw-Ref 27;">[27]</a> Dit assimilatieproces verloor aan kracht na de jaren 1960,<a href="#cite_note-blampain-24" style="counter-reset: mw-Ref 24;">[24]</a><a href="#cite_note-mares-28" style="counter-reset: mw-Ref 28;">[28]</a> toen de <a href="/nl/Taalgrens_in_België" title="Taalgrens in België" class="wl">taalgrens</a> werd vastgelegd<a href="#cite_note-depré-29" style="counter-reset: mw-Ref 29;">[29]</a> en het economisch zwaartepunt van het land naar <a href="/nl/Vlaanderen_(hoofdbetekenis)" title="Vlaanderen (hoofdbetekenis)" class="mw-redirect wl">Vlaanderen</a> was verschoven.<a href="#cite_note-balans-14" style="counter-reset: mw-Ref 14;">[14]</a><a href="#cite_note-veron-22" style="counter-reset: mw-Ref 22;">[22]</a>

<figure class="mw-default-size wiki-thumb"><a href="/nl/Bestand:Nederlands-brabants.png" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Nederlands-brabants.png"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/f/f6/Nederlands-brabants.png" decoding="async" data-file-width="236" data-file-height="211" data-file-type="bitmap" height="211" width="236" alt="Nederlands-brabants.png"></a><figcaption>Verspreidingsgebied van het <a href="/nl/Brabants_(hoofdbetekenis)" title="Brabants (hoofdbetekenis)" class="mw-redirect wl">Brabants</a>, de oorspronkelijke volkstaal van Brussel</figcaption></figure>
<figure class="mw-default-size mw-halign-right wiki-thumb"><a href="/nl/Bestand:Brussels_signs.jpg" class="mw-file-description image media-thumb" data-hash="Bestand:Brussels_signs.jpg"><img loading="lazy" src="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Brussels_signs.jpg/260px-Brussels_signs.jpg" decoding="async" data-file-width="552" data-file-height="368" data-file-type="bitmap" height="173" width="260" srcset="//upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Brussels_signs.jpg/390px-Brussels_signs.jpg 1.5x, //upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/51/Brussels_signs.jpg/520px-Brussels_signs.jpg 2x" alt="Brussels_signs.jpg"></a><figcaption>Frans en Nederlands zijn beide officiële talen van alle Brusselse gemeenten.</figcaption></figure>
Door de aanhoudende toestroom van immigranten en de opkomst van Brussel als <a href="/nl/Brussel_als_hoofdstad_van_Europa" title="Brussel als hoofdstad van Europa" class="mw-redirect wl">centrum van de naoorlogse internationale politiek</a> bleef de relatieve positie van het Nederlands in de stad evenwel achteruitgaan.<a href="#cite_note-marynissen-4" style="counter-reset: mw-Ref 4;">[4]</a><a href="#cite_note-janssens-30" style="counter-reset: mw-Ref 30;">[30]</a><a href="#cite_note-detant-31" style="counter-reset: mw-Ref 31;">[31]</a><a href="#cite_note-blampain-24" style="counter-reset: mw-Ref 24;">[24]</a><a href="#cite_note-treffers-26" style="counter-reset: mw-Ref 26;">[26]</a> De toenemende <a href="/nl/Stedelijk_gebied_van_Brussel" title="Stedelijk gebied van Brussel" class="mw-redirect wl">verstedelijking</a><a href="#cite_note-meynen-32" style="counter-reset: mw-Ref 32;">[32]</a> deed, ondanks de vastlegging van de taalgrens, in een bijkomend <a href="/nl/Faciliteitengemeente" title="Faciliteitengemeente" class="wl">aantal gemeenten</a> in de <a href="/nl/Vlaamse_Rand" title="Vlaamse Rand" class="mw-redirect wl">Vlaamse Rand</a> Franstalige meerderheden ontstaan.<a href="#cite_note-depré-29" style="counter-reset: mw-Ref 29;">[29]</a><a href="#cite_note-klinkenberg-33" style="counter-reset: mw-Ref 33;">[33]</a> Dit fenomeen van uitdijende verfransing — gekend als de "olievlek"<a href="#cite_note-kramer-6" style="counter-reset: mw-Ref 6;">[6]</a><a href="#cite_note-kesteloot-34" style="counter-reset: mw-Ref 34;">[34]</a><a href="#cite_note-blampain-24" style="counter-reset: mw-Ref 24;">[24]</a> — vormt samen met het statuut van Brussel<a href="#cite_note-frognier-35" style="counter-reset: mw-Ref 35;">[35]</a> een van de belangrijkste twistpunten in de Belgische politiek.<a href="#cite_note-veron-22" style="counter-reset: mw-Ref 22;">[22]</a><a href="#cite_note-tétart-17" style="counter-reset: mw-Ref 17;">[17]</a>

De verfransing van Brussel is de ontwikkeling waarbij de aanvankelijk bijna uitsluitend Nederlandstalige stad Door de aanhoudende toestroom van immigranten en de opkomst van Brussel als centrum van de naoorlogse internationale politiek bleef de relatieve positie van het Nederlands in de stad evenwel achteruitgaan. 